Page 310 - Full paper สอฉ.3-62

nd
การประชุมวิชาการระดับชาติ สอฉ 3 วิจัยและนวัตกรรม ครั้งที่ 2 The 2 Institute of Vocational Education: Northeastern Region 3
Research and Innovation Conference
วันที่ 6 กันยายน 2562 จ.มหาสารคาม 6 September 2019, Mahasarakham, THAILAND

2. ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง 2.1.2 ส่วนประกอบของสปลิตเฟสมอเตอร์
2.1 มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ (Type of AC. Motor) [1], 1) สเตเตอร์ (Stator) ประกอบขึ้นมาจากเหล็ก
[4], [5], [6] [7] แผ่นบาง ๆ (Laminate Steel) ท าเป็นสลอต (Slot) แล้วน ามาอัด

มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ เป็ นเครื่องกลไฟฟ้า ซ้อนกันจัดวางอยู่ในโครง (Frame) ที่สร้างจากเหล็กหล่อ (Cast
กระแสสลับที่ท าหน้าที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานกล Iron) หรือ เหล็กเหนียว (Steel) ในสลอตของแกนเหล็กจะพัน

ใช้เป็นตัวต้นก าลังหมุนขับโหลดชนิดต่าง ๆได้มีใช้กันอย่าง ขดลวด 2 ชุด คือ ขดลวดชุดรันหรือชุดหลัก (Run Winding or Main
แพร่หลายทั้งในที่อยู่อาศัย ส านักงานและโรงงานอุตสาหกรรม Winding) เป็นเส้นลวดมีขนาดโตมีความต้านทานต ่า แต่มีค่ารี
ใช้ได้ง่าย บ ารุงรักษาน้อยและใช้งานสะดวกกับแหล่งจ่ายไฟฟ้า แอกแตนซ์สูง และขดลวดชุดสตาร์ตหรือช่วยหมุน (Start
ของประเทศไทย ซึ่งเป็นไฟฟ้ากระแสสลับ 220 โวลต์ และ 380 Winding or Auxiliary Winding) เป็นขดลวดเส้นเล็กมีความ

โวลต์ ตามล าดับและจากการส ารวจชนิดของมอเตอร์ในทวีป ต้านทานสูงแต่มีค่ารีแอกแตนซ์ต ่า ขดลวดทั้ง 2 ชุดวางอยู่ใน
อเมริกา เมื่อปี ค.ศ. 2000 จะมีการใช้มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ สลอตห่างกันเป็นมุม 90 องศาไฟฟ้า และขดลวดชุดสตาร์ตจะ

มากขึ้นถึง 53 % โดยที่มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสตรงจะลดจ านวน ต่ออนุกรมอยู่กับสวิตช์แรงเหวี่ยง (Centrifugal Switch) แล้วต่อ
การใช้น้อยลง ดังรูปที่ 1 ขนานกับขดลวดชุดรัน ดังรูปที่ 2

รูปที่ 1 มอเตอร์ที่ใช้งานในทวีปอเมริกา ปี ค.ศ. 2000
รูปที่ 2 แสดงสเตเตอร์ของสปลิตเฟสมอเตอร์

2.1.1 มอเตอร์ไฟฟ้ากระแสสลับ 1 เฟส 2) โรเตอร์ (Rotor) ประกอบขึ้นมาจากเหล็ก
สปลิตเฟสมอเตอร์(Split Phase Motor) มอเตอร์ แผ่นบาง ๆ (Laminate Steel) อัดซ้อนกันเป็นรูปทรงกระบอก
ไฟฟ้ากระแสไฟฟ้าสลับชนิดเฟสเดียวแบบสปลิทเฟสมอเตอร์ และมีเพลาร้อยทะลุตรงกลางเพื่อยึดให้แน่น ที่ผิวด้านนอกของ

มีขนาดแรงม้าขนาดตั้งแต่ 1/4 แรงม้า, 1/3 แรงม้า, 1/2 แรงม้าจะมี โรเตอร์จะมีสลอตไปตามแนวยาว และมีแท่งทองแดงหรือ
ขนาดไม่เกิน 1แรงม้าบางทีนิยมเรียกสปลิตเฟสมอเตอร์นี้ว่า อิน อลูมิเนียมฝังอยู่ภายในสลอต และท าการลัดวงจร หัวท้ายของ

ดักชั่นมอเตอร์(Induction Motor) มอเตอร์ชนิดนี้นิยมใช้งานมากใน
ตัวน าด้วยวงแหวน มีลักษณะคล้ายกับกรงกระรอก จึงนิยม
ตู้เย็น เครื่องสูบน ้าขนาดเล็ก เครื่องซักผ้า เป็นต้น เรียกว่า โรเตอร์กรงกระรอก (Squirrel Cage Rotor) ดังรูปที่ 3
สปลิตเฟสมอเตอร์เป็นมอเตอร์เหนี่ยวน า 1 เฟส

ชนิดหนึ่งมีใช้งานกันอย่างแพร่หลาย พบเห็นวางจ าหน่ายใน
ท้องตลาด ใช้ในบ้านพักอาศัย กิจการร้านซ่อม และโรงงาน
ขนาดเล็ก เนื่องจากมีความสะดวกต่อการน าไปใช้งานสามารถ

ใช้กับระบบไฟฟ้า 1 เฟส ที่มีใช้อยู่โดยทั่วไปง่ายต่อการติดตั้ง
รูปที่ 3 แสดงโรเตอร์กรงกระรอก (Squirrel Cage Rotor)
และบ ารุงรักษา

292