Page 37 - Merged-๒๐๑๘๑๑๐๙-๑๕๕๘๑๒
P. 37
ผู้เล่นลิเกฮูลูหลายท่านกล่าวถึงการฝึกว่า บางคน
ข้ามฝ๎่งไปเรียนที่กลันตัน โดยใช้เวลาประมาณ ๑ เดือนสมัย
โบราณไม่มีการฝึกหัดผู้หญิงเล่นลิเกฮูลู แต่สมัยนี้ดาราลิเกฮูลู
หลายคนเป็นหญิง เช่น คณะเจ๊ะลีเมาะ ซึ่งมีลูกคู่เป็นหญิง
ล้วน และบางคนเป็นดาราโทรทัศน์อันเป็นยอดนิยมของ
มาเลเซีย
ป๎จจุบันลิเกฮูลูเป็นยอดนิยมของชาวไทยมุสลิม นอกจากจะแสดงในงานมาแกปูโละ งานสุหนัต งาน
เมาลิด งานฮารีรายอแล้ว แม้แต่สถานีวิทยุในท้องถิ่นก็จัดรายการเสนอลิเกฮูลูและเป็นที่ชื่นชอบของ
ชาวบ้านทั่วไป
มะโยง เป็นการแสดงเพื่อเฉลิมฉลองหรือเพื่อความรื่นเริง ก าเนิดของมะโย่งมีผู้สันนิษฐานแตกต่าง
กันไปหลายกระแส ดังนี้
๑. มะโย่งเป็นการแสดงที่เกิดจากในวังของเมืองป๎ตตานี เป็นครั้งแรก เมื่อประมาณ ๔๐๐ ปีมาแล้ว
จากนั้นแพร่หลายไปทางกลันตัน
๒. พิจารณาจากรูปศัพท์ ซึ่งกล่าวว่า ค าว่า “มะโย่ง” มาจากค าว่า “มัคฮียัง” (MAKHIANG) แปลว่า
เจ้าแม่โพสพ เนื่องจากพิธิท าขวัญข้าวในนาของชาวมุสลิมในสมัยโบราณนั้น จะมีหมอผู้ท าพิธีทรงวิญญาณ
เจ้าแม่โพสพเป็นการแสดงความกตัญํูที่เจ้าแม่โพสพ มีเมตตาประทานน้ านมมาให้เป็นเมล็ดข้าว เพื่อเป็น
โภชนาหารของมนุษย์ตลอดทั้งเพื่อขอความสมบูรณ์พูนสุขความสวัสดิมงคลให้บังเกิดแก่ชาวบ้านทั้งหลาย
ในพิธีจะมีการร้องร าบวงสรวงด้วย ซึ่งในภายหลังได้วิวัฒนาการมาเป็นละครที่เรียกว่า “มะโย่ง”
๓. มะโย่งเป็นการแสดงที่ได้รับอิทธิพลมาจากชวาตั้งแต่ครั้งโบราณ แล้วเป็นที่นิยม แพร่หลายใน
หมู่ชาวไทยมุสลิมในบริเวณจังหวัดชายแดนภาคใต้ และได้อธิบายเพิ่มเติมโดยกล่าวถึงที่มาของค าว่า มะโย่ง
ค าว่า มะหรือเมาะ แปลว่า แม่ ส่วนโย่ง หรือโยง เป็นพระนามของเจ้าหญิงพระองค์หนึ่งแห่งชวา จึงชวนให้
สันนิษฐานต่อไปได้ว่า เหตุที่เรียกละครประเภทนี้ว่า มะโย่ง อาจเป็นตัวพระ จึงเรียกกันโดยใช้ค าว่า มะ
หรือ เมาะน าหน้า
เครื่องดนตรี นิยมใช้กันอยู่ ๓ ชนิด คือ รือบะ จ านวน ๑ - ๒ คน กลองแขก ๓ หน้า จ านวน ๒ ใบ
และฆ้องใหญ่เสียงทุ้มแหลมอย่างละใบ มะโย่งบางคณะยังมีเครื่องดนตรีอีก ๒ ชิ้น คือ กอเลาะ(กรับ)
จ านวน ๑ คู่และจือแระ จ านวน ๓ - ๔ อัน (จือแระ ท าด้วยไม้ไผ่ยาวประมาณ ๑๖–๑๘ นิ้วใช้ตี)
ผู้แสดง มะโย่งคณะหนึ่ง ๆ มีคนประมาณ ๒๐ - ๓๐ คน เป็นลูกคู่เล่นดนตรี ๕ - ๗ คน นอกนั้น
เป็นผู้แสดงและเป็นผู้ช่วยผู้แสดงบ้าง ผู้แสดงหรือตัวละครส าคัญมี ๔ ตัว คือ
๑. ปะโย่ง หรือเปาะโย่ง แสดงเป็นพระเอก มีฐานะเป็นกษัตริย์หรือเจ้านาย ตัวปะโย่งจะใช้ผู้หญิงร่าง
แบบบางหน้าตาสะสวย มีเสน่ห์ ขับกล่อมเก่ง น้ าเสียงดี เป็นผู้แสดง
๒.มะโย่งหรือเมาะโย่ง แสดงเป็นนางเอก มีฐานะเป็นเจ้าหญิงหรือสาวชาวบ้านธรรมดาตามแต่เนื้อ
เรื่องที่แสดง ใช้ผู้หญิงร่างแบบบาง หน้าตาดีเป็นผู้แสดง
๓. ปือรันมูดอ แสดงเป็นตัวตลกตัวที่ ๑ มีฐานะเสนาคนสนิทหรือคนใช้ใกล้ชิดของปะโย่ง ใช้ผู้ชาย
หน้าตาท่าทางน่าขบขันชวนหัว เป็นผู้แสดง ปือรันมูดอ จะพูดจาตลกคะนอง สองแง่สองมุม ฉลาดทันคน
กล้าหาญ แต่บางครั้งโงทึบและขลาดกลัว ตาขาว
๔. ปือรันดูวอ แสดงเป็นตัวตลกตัวที่ ๒ มีฐานะเป็นเสนาคนสนิทตัวรองของเปาะโย่ง เป็นเพื่อสนิทของ
ปือรันมูดอ จะเป็นตัวที่คอ ยสนับสนุนให้ปือรัน มูดอสามารถตลกจี้เส้นได้มากขึ้น
สรุปผลการด าเนินงานของส านักงานวัฒนธรรมจังหวัดปัตตานี ประจ าปี ๒๕๖๑ 32
