Page 147 - ภาษาไทย ม.ปลาย

ห น า | 147

พระ ใชนําหนาคํานามทั่วไปบางคําเชน พระกร พระหัตถ พระเกศา พระอาจารย พระสหาย
พระเกาอี้ พระเขนย พระยี่ภู พระศอ พระอุทร บางที่ใชพระหรือทรง แทรกเขากลางเพื่อแตงเปนคํานามรา

ชาศัพทเชน กระเปาทรงถือ เครื่องพระสําอาง

1.2 คําไทยสามัญ เมื่อใชเปนคําราชาศัพทตองใชคําวา หลวง ตน ทรง พระที่นั่ง ประกอบหลัง

คํานามนั้น เชน ลูกหลวง เรือหลวง รถหลวง วังหลวง ขางตน มาตน เครื่องตน
เรือตน ชางทรง มาทรงเรือพระที่นั่ง รถพระที่นั่ง ฯลฯ

นอกจากนี้ยังมีคํานามราชาศัพทที่ใชคําไทยนําหนาคําราชาศัพทซึ่งเปนการสรางศัพทขึ้นใชใน

ภาษา เชน ผาซับพระพักตร ถุงพระบาท

2. คําสรรพนาม คําสรรพนามราชาศัพทนั้น แบงเปนบุรุษสรรพนามแยกไปตามฐานะของผูใช

ราชาศัพทเชนเดียวกัน
บุรุษที่ 1 (ผูพูดเอง) หญิงใช หมอมฉัน ขาพระพุทธเจา

ชายใช กระหมอม เกลากระหมอม ขาพระพุทธเจา

บุรุษที่ 2 (ผูพูดดวย) แยกไปตามฐานะของผูที่พูดดวย เชน

ใตฝาละอองธุรีพระบาท ใชกับพระมหากษัตริย
พระบรมราชินีนาถ

ใตฝาละอองพระบาท ใชกับพระบรมโอรสาธิราช

ใตฝาพระบาท ใชกับเจานายชั้นรองลงมา
เจาฟา หรือ เจานายชั้นผูใหญ

พระบาท ใชกับเจานายชั้นผูนอย เชนระดับหมอมเจา

บุรุษที่ 3 (ผูพูดถึง) ทั้งหญิงและชายใชวา พระองค พระองคทาน

3. คํากริยาราชาศัพท คํากริยาราชาศัพทสําหรับพระมหากษัตรยและเจานายสวนใหญมักจะใช
ตรงกันมีหลักในการแตงดังนี้

3.1 คํากริยาที่เปนราชาศัพทโดยเฉพาะ เชน โปรด ประทับ ประชวน ประสูติ กริ้ว ดํารัส

เสด็จ บรรทม ฯลฯ คํากริยาเหลานี้ไมตองมีคําวา ทรงนําหนา และจะนําไปใชในภาษาธรรมดาไมไดดวย
3.2 คํากริยาที่ใชในภาษาธรรมดา เมื่อตองการแตงเปนกริยาราชาศัพทตองเติม ทรง ขางหนา

เชน ทรงจาม ทรงขับรอง ทรงยินดี ทรงเลาเรียน ทรงศึกษา ทรงเลน ทรงสดับพระเทศนา ฯลฯ

3.3 คํานามที่ใชราชาศัพทบางคําที่ใชทรงนําหนา เชน ทรงพระกรุณา
ทรงพระราชดําร ิ ทรงพระอักษร ทรงพระราชนิพนธ ทรงพระราชดําริ

3.4 คํานามบางคํา เมื่อ ทรง นําหนาใชกริยาราชาศัพทไดตามความหมาย เชน ทรงเครื่อง (แต

งตัว) ทรงเครื่องใหญ (ตัดผม) ทรงศีล ทรงธรรม ทรงบาตร ทรงเรือ ทรงกีฬา ทรงรถ ทรงดนตรี