Page 148 - ภาษาไทย ม.ปลาย

148 | ห น า

4. คํากริยาบางคํามีใชตางกันตามนามชั้น
ตัวอยางเชน

กิน เสวย ใชกับพระเจาแผนดิน พระบรมวงศานุวงศ

สมเด็จพระสังฆราช

ฉัน ใชกับพระสงฆ
รับประทาน ใชกับสุภาพชนทั่วไป

ตาย สวรรคต ใชกับพระเจาแผนดิน สมเด็จพระบรมราชินี

สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช

ทิวงคต ใชกับสมเด็จพระบรมราชชนนี พระราชาตางประเท
สิ้นพระชนม ใชกับพระบรมวงศานุวงศชั้นสูง สมเด็จพระสังฆราช

สิ้นชีพตักษัย ใชกับหมอมเจา

ถึงชีพิตักษัย ใชกับหมอมเจา

ถึงแกพิราลัย ใชกับสมเด็จเจาพระยา เจาประเทศราช
ถึงแกอสัญกรรม ใชกับเจาพระยา นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี

ถึงแกอนิจกรรม ใชกับเจาพระยา ขาราชการชั้นสูง

ถึงแกกรรม ใชกับสุภาพชนทั่วไป
มรณภาพ ใชกับพระสงฆ

การกราบบังคมทูล

1. ถากราบบังคมทูลพระเจาแผนดิน เมื่อมิไดพระราชดํารัสถามตองขึ้นตนดวยวา “ ขอเดชะฝา

ละอองธุรีพระบาทปกเกลาปกกระหมอม ” แลวดําเนินเรื่องไปจนจบทายการกราบบังคมทูลใชวา “ ดวยเกล
าดวยกระหมอมขอเดชะ ”

ใชสรรพนามแทนพระองคทานวา “ ใตฝาละอองธุลีพระบาท ”
ใชสรรพนามแทนตัวเราเองวา “ ขาพระพุทธเจา ”

ใชคํารับพระราชดํารัสวา “ พระพุทธเจาขา”

2. ถามีพระราชดํารัสถามขึ้นกอนจะตองกราบบังคมทูล “ พระพุทธเจาขอรับใสเกลากระหมอม

” หรือกราบบังคมทูลยอๆ วา “ ดวยเกลาดวยกระหมอมหรือจะใชพระพุทธเจาขา ” ก็ได
3. เปนการดวนจะกราบบังคมทูลเรื่องราวกอนก็ได แตเมื่อกลาวตอนจบตองลงทายวา “ พระพุทธเจ

าขาขอรับใสเกลาใสกระหมอม ” หรือจะกราบบังคมทูลยอๆ วา “ดวยเกลาดวยกระหมอม” ก็ได ถามีพระ