Page 34 - หนังสือหลักการเกษตรอินทรีย์
P. 34
~ 26 ~
ต้นอ่อน (เอ็มบริโอ)ของไม้ดอกบางชนิดสร้างใบเลี้ยง 2 ใบ ขณะเจริญ เราเรียกพืชพวกนี้ว่าพืชใบเลี้ยงคู่ เช่น
ถั่วลิสง ใบเดียวเรียกว่าพืชใบเลี้ยงเดี่ยว เช่น ต้นหญ้าต้นหอม ต้นพลับพลึง
ภาพแสดงใบเลี้ยง
ถึงแม้ความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ทําให้มนุษย์ขยายพันธุ์พืชได้มากขึ้น และ
รวดเร็วกว่าแต่ก่อน อย่างไรก็ตามการขยายพันธุ์โดยการใช้เมล็ดยังคงมีความสําคัญเป็นอย่างมากต่อพืชหลายชนิดที่
ขึ้นอยู่ตามธรรมชาติซึ่งเมล็ดพืชจะงอกเป็นต้นพืชและเจริญเติบโต จนกระทั่งสามารถสืบพันธุ์สร้างเป็นเมล็ดใหม่ได้
ต่อไป ดังภาพแสดงการเจริญเติบโตของต้นถั่ว
การงอกของเมล็ดพืช
การงอก คือ สภาพที่เมล็ดเริ่มเจริญเป็นต้นพืชต้นใหม่ การงอกของเมล็ดเกิดขึ้นเมื่อเมล็ดพืชตกลงบนดินที่
มีน้ําอากาศ และอุณหภูมิที่เหมาะสม เมื่อเปลือกเมล็ดดูดซับน้ําจนเปลือกอ่อนนุ่ม อาหารที่สะสมอยู่ในเนื้อเมล็ดจะ
เป็นแหล่งพลังงานให้รากแรกเกิดงอกออกมาทางรูไมโครไพล์เป็นส่วนแรก จากนั้นเมื่อใบเลี้ยงงอกโผล่พ้นจาก
เปลือกเมล็ด ยอดแรกเกิดจะเจริญไปเป็นใบแท้ ในขณะที่ลําต้นจะยืดตัวสูงขึ้น ส่วนใบเลี้ยงจะค่อยๆ ขนาดเล็กลง
และหลุดไปในที่สุด
การงอกของเมล็ดมี 2 แบบ ดังนี้
1. การงอกที่ใบเลี้ยงชูขึ้นมาเหนือดิน มักพบในพืชใบเลี้ยงคู่ เช่น การงอกของ เมล็ดถั่ว
ละหุ่ง มะขาม มะม่วง
2. การงอกที่ใบเลี้ยงจมอยู่ใต้ดิน มักพบในพืชใบเลี้ยงเดี่ยวเช่น การงอกของเมล็ดข้าว ข้าวโพด มะพร้าว
ภาพแสดง การเจริญของเมล็ดถั่ว
