Page 49 - ΑΝΤΙ - ΤΕΥΧΟΣ 29 - 1975

ἐκεῐνο τὸ ἐσωτερικὸ ξὲσκιομα ποὺ
’ -©__é_____cnp__9- θα τὸν ἀποκαλύψει. Ἡ ἰδεολογία

του εἶναι ἀνάπηρη κι ἡ ψυχή του

συχνὰ τεμπελα. Moi) ἔτυχε σὲ μιὰ

σπουδὴ μ’ ἓναν ἠθοποιὸ νὰ προο-

παθῶ ὅχι ,τόοο νὰ βοηθήσω τὸν

ἠθοποιὸ νὰ φτάοει στὰ κατάβαθα

τῆς ὕπαρξής του, ἀλλὰ νὰ προσ-

παθῶ νὰ ἠρεμήσω μιὰ κριτικὸ κι

ΘΕΑΤΡΟ-ΙΞΡΕΥΝΑ
ὡρισμένους μαθητὲς μου ποὺ ἒ-

κλαιγαν τόσο, ὥστε ἒβαζαν σὲ

κίνδυνο τὸ λουλούδι τῆς δημιουρ-

M’ αὐτὸ τὸ ὸημοσίευμα κλείνει ὁ κύκλος τῶν «ἁνακοινώσεων» γίας, ποὺ μετὰ ἀπὸ πολλὲς πρόβες

τοῦ οκηνοθέτη Ἀντώνη Βουγιούκα. Ἀπ’ αύτὲς τῖς ἀνακοινώ- καὶ τεοσερις ὧρες συνεχοῦς δου-

σεις-ὁιαπιστώσεις, που βγῆκαν μέσα ἀπ’ τὴν πράξῃ καῖ τὴ λειάς ὁ ἠθοποιὸς ἓβλεπε ν’ ἀνθί-

σπουδὴ ἑνὸς θεατρικοῦ ἐργαστηριοῠ (ΘΕΑΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ζει. "Ean Καναδὸς μαθητὴς μοῡ

ΤΗΣ ΜΑΣΣΑΛΙΑΣ), μπορεῖ νά (ρωτιστεῖ ὄχι μόνο ὁ εἷπε πολὺ ἀργότερα πὼς μὲ μίοηοε

ἀναγνώστης-ἠθοποιός ἢ οκηνοθέτης, ἀλλὰ κι ὁ ἀναγνώστης- βαθιὰ ἐκείνη τὴν ἐποχή, γιατὶ δὲν « Αντιγονη », 1970

θεατής, πού εἶναι ἀνάγκη να ὁιεισὸύει xénon orig ἀόρατεςκαὶ σταματοῡοα τὴ σπουδή, ὡσότου

' πολύπλοκες ὁιεργαοίες τοῦ ἑρμηνευτῆ. ’Όχι γιά ν’ ἀπομι)θο- κατάλαβε τί θα πεῖ δημιουργία. ξεις ποὺ ἔκανε (δοες θυμᾶται),

τοὺς συνειρμοὺς που γεννησαν, τὴ
Αὐτὴ ἡ οχὲση ἄλλωστε ἀγάπης
ποιηθεῖ ἡ ὑποκριτικὴ τέχνη, μα γιατὶ αὐτὴ ἡ ὸιείσὸυση-μύηοη, καὶ μίσους εἶναι καθημερινὴ μέσα μουσικὴ που τραγούδηοε, ὅσο

θά τὸν βοηθήσει Grip! πολυπόθητη ἑνεργοποῐηοή τοι). στὶς κοινωνικὲς δομὲς ποὺ ζοῦμε, τραγούὸηοε, ἀςροῦ κάθε συνειρ-

Α.Θ.Κ. μεταξὺ ἠθοποιοῠ καὶ σκηνοθετη. μὸς ἢ εἰκόνα εἰναι δεμὲνα μὲ μιὰ

’“Αν εἶχα οταματήοει τὸν αύτο- μουσική, ὅχι ὑποχρεωτικά σύγ-

ΤΟ ΘΕΑΪΡΟ φὲς μᾶς ἦρθε ἀπ’ τῖς Ἐνωμένες οχεδιασμὸ-σπουδὴ νωρίτερα, χρονης τοῦ ουνειρμοῦ ἢ τῆς εἰκό-
νας καὶ συχνὰ μάλιστα δεμενη μὲ
ΚΑΙ Η ΙΔΕΟΛΟΙΊΑ Πολιτεῖες μὲ τὸν κινηματογράφο. ὅλοι θά ’ταν χαρούμενοι καὶ mo

Τὸ περίφημο Happy End (εὐχάρι- ἀλλοτριωμενοι ἀκόμα, μιὰ μυρουδιά. Αὐτὴ τὴ γραφὴ τὴν

στο τέλος). Δύο φαινόμενα πα- ὀνομάζουμε «παρτιτούρα», ὅπως

ρουσιάζονται που ἑπιδροῠν ὑπο- ΜΙΞΡΙΚΙΞΣ ΕΜΠΕΙΡΙΙΞΣ ΣῘΗ στὴ μουσική, καὶ ὁ ἠθοποιὸς βο-

Ϊοῠ Ἀντώνη Βουγιούκα ουνείδητα πάνω στὸν ἠθοποιό. Τὸ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ ηθιεται γιὰ νὰ ξαναπάρει τὸν αύ-

πρῶτος “O πρωταγωνιστὴς ἢ οἱ τοσχεδιαομό του, ποὺ ἓτσι μετα-

πρωταγωνιοτὲς μόνο μᾶς ἐνδια- Ἕνας αὐτοσχεδιασμὸς μετα- βάλλεται σὲ σπουδή. Τὸ ἁλυσί- ,

’Ὀοον καιρὸ δ καλλιτεχνης δὲν φερουν. Τὰ κοινωνικὰ ὄντα ὁλό- οχηματισμενος σὲ σπουδὴ μπορεῖ δωμα αὐτῶν τῶν ψυχοοωματικῶν

ἀνεβάζει τὴ δουλειά του στὸ ἐπί- γυρα μᾶς ἀφήνουν ἀδιαφόρους. νὰ κρατήσει ἀπὸ ὃὲκα(10) λεπτά πράξεων εἷναι ἡ μόνη ἀσφάλεια

πεδο τῆς πάλης τῶν τάξεων, παί- Ἔτσι δημιουργεῖται ὁ ἀτομικι- ὣς δώδεκα ὠρες. Συχνὰ μετὰ ἀπὸ ποὺ ἔχει ὁ ἠθοπο ιός, ἀλλὰ παράλ-

ζει ἓναν ἰδεολογικὸ ρόλο ὑπηρὲτη σμός. Τὸ δεύτερος ’Ὀλα πρέπει να ἀτελειωτες ὧρες δουλειᾶς τρία μὲ ληλα πρέπει να ξαναανακαλύψει

τῆς κυρίαρχης rains- σταματήσουν ἓγκαιρα κι αἰσιο- τέσσερα λεπτὰ δημιουργίας κάθε μέρα τοὺς ερεθισμούς του,

Ὁ Σεζὰν εἶναι ἓπαναστάτῑης δοξα για τὸν ἢ τοὺς πρωταγωνι- παραμένουν καὶ ποὺ τὸν περισσό- τὶς πράξεις του, νέους συνειρμοὺς

ζωγράφος, παρ’ ὅλη τὴ θεματολο- στὲς, τερο καιρὸ συμβάλλουν στὴν γιὰ νά εἶναι κάθε φορὰ αὐθεντι-

γία του, γιατὶ ἡ Κομμούνα τοῦ Ὁ Κὶνγκ-Κὸνγκ εἶναι ἀπ’ αὐτὴ πρόοδο τοῦ ἠθοποιοῡ, ἀλλὰ ποὺ κὸς καινὰ μὴν «ἐπαναλαμβάνει»,

Παριοιοῠ τὸν ἓοπρωξε σ’ ἕνα τὴν ἅποψη κατατοπιοτικός, ἀλλά ποτε ἴσως δὲν θὰ χρησιμοποιη- Ὁ Roger Planchon, κάποτε πρὶν

ἂνοιγμα χωρὶς προηγούμενο στὸν καὶ ἑκατοντάδες ἄλλα φῑλμ βε- θοῦν o” ἕνα ἔργο. γνωριοτοῦμε, διερωτιόταν, οὲ

πλαστικο χῶρο, ἀνοιγμα που ἐπη- βαια. Πραχτικὰ γιὰ τοὺς ἠθοποιοὺς, οχὲση μὲ τὴν ἓκφραση τοῦ ὑποσυ-

ρὲαοε ὅλη τὴ νεῶτερη ζωγραφική. Ὁ Κὶνγκ-Κὸνγκ σκοτώνει χι- νά ἕνας ἀπ’ τοὺς δεκάδες τρόπους νείδητου στὴ ’θεατρικὴ πράξη,

Βασικὰ ἡ ἀντίφαση τοῦ ἠθο- λιάδες πολίτες στὸ μετρὸ ἢ ἀλλοῦ, ποὺ ἀνακαλύψαμε. Ὁ σκηνοθὲτης πῶς μποροῡοε ὁ ἠθοποιός, μιὰ

ποιοῡ εἶναι ἡ ἑξῆςῑ Δουλεύει, ἃς ἀλλὰ ἡ μηχανὴ μένει ψυχρή. Ξα- δίνει ἕνα θεμα-ὲρεθιομα, π.χ. «Ὁ φορὰ ποιὺ οἱ πράξεις του ἀποκα-

ὑποθὲοουμε, συλλογικὰ μ’ ἄλλους φνικὰ ἡ πρωταγωνίοτρια κινδυ- χορὸς τοῦ Ζαλόγγου». Οἱ ἠθο- λύφθηκαν στὸ συνειδητό, νὸι ξα-

συναδέλφους κι ὀνειρεύεται ἕνα νεύει dm” τὸν ἐρωτευμὲνο γορίλα. ποιοὶ αὐτοσχεδιάζουν ὑπακούο- ναβάλει οὲ κίνηση τὸ ὑποουνεί-

θεατρο ταγμενο ταξικὰ στὸ Suspens, ἀγωνία κλπ. ὡσότου ἡ ντας στὶς παρορμήσεις ποὺ γεν- δητο. Δίνω τὸ ἵδιο παράδειγμα

πλευρὸ τῆς ἐργατικῆς τάξης. κοπελιὰ σώζεται, βρίσκει τὸν νιοῦνται ἀπ’ αὐτὸ τὸν ἐρεθισμό. ποὺ δημοοίευσα γιὰ τὸν Planchon

Ὡστόσο ἔχει ὑλικὲς δυσκολίες καὶ ἂρειο ἐραστή της, ὁ γορίλας σκο- Φυσικὰ ὁ ἐρεθισμὸς δὲν μπορεῖ νὰ ἐδῶ στὴ Γαλλία. ,

δέχεται ἕνα ρόλο στὴν τηλεόραση, τώνεται (κάθαρσηέΗ) κι ὅλα πᾱνε εἶναι ἡ μίμηση τοῦ χοροῦ τοῦ Ζα- Στὴν Ἑλλάδα οἱ μοιρολογῆτρες

τὸν κινηματογράφο ἢ τὸ ραδιό- καλὰ στὸν καλύτερο τῶν κόσμων. λόγγου, ἀλλὰ σὰν ἀρχέτυπο ὁ χο- ιπροστρέχουν κάθε φορὰ ποὺ ὁ

φωνο, ποὺ προβάλλουν 99% τὴν Μπορεῐ πιὰ ὁ θεατὴς νὰ πάει να ρὸς ἴσως ἀποκαλύψει προοδεύ- θάνατος ἐμφανίζεται, Ἡ πράξη

ἰδεολογία τῆς κυρίαρχης τάξης. φάει τὸ σουβλάκι του ἥσυχος. Τὸ τικὰ τὸ «Ζάλογγο» τοῦ καθένα. τους εἶναι συνειδητῄ, ἀκόμα δὲ

Γίνεται ἒτσι συνεργὸς στὸν ἰδε- ζευγάρι μας σώθηκε. “Ὀταν ὁ αὐτοσχεδιασμὸς τελειῶ- περισσότερο ὅταν εἰναι «ἐπαγ-

ολογικὸ χῶρο τοῦ ἐχθροῦ. Σὰν δ Ἔξω ἀπ’ τὴν ἀντικειμενικὰ χυ- σει ὁ ἠθοποιὸς παίρνει χαρτὶ καὶ γελματίες» καὶ πληρώνονται. Ἐν

Βάρναλης π.χ. νὰ ἔγραφε ἀστυνο- δαία μεταχείριση τοῦ θεατῆ, ὁ μολύβι καὶ γράφει ἕνα σενάριο τούτοις ξαναπαίρνοντας τὴν

μικὰ μυθιΌτορήματα γιὰ νὰ ζήσει, ἠθοποιὸς ξεχνάει νὰ πάει ὣς ὅπως στὸ σινεμά; ’Ὀλες τὶς πρά- «παρτιτούρα» (τὸ τελετουργικὸ

ἀποβλακώνοντας τὸ κοινό, κι τῶν ὀδυρμῶν) φτάνουν μετὰ ἀπὸ

ὕστερα νά ’γραφε τὰ ποιήματά ὁρισμὲνο χρόνο οὲ κατάσταση

του, ἐπιτελουςὶ Transe, ξαναενσωματῶνοντας καὶ

Τὸ προϊὸν παραγωγῆς διαφε- .«ὄντὰς>>. Γιὰ τὴ μοιρολογήτρα,

ρει, κι αὐτὸ εἶναι ὀλοφάνερο, ἀπ’ αὐθεντικὴ κι ἀρχέγονη, ξεπηδοῦν

τὸ ἰδεολογικὸ προϊόνζ λίγο λίγο ὅλοι οἱ νεκροὶ τοῦ συλ-

κ V Ἔτσι ἡ ἀμέλεια τῶν ἠθοποιῶνῆ λογικοῦ ὑποουνείδητου, οἱ οἰκο-

ι “ ἡ ἀφέλεια τους τοὺς σπρώχνει, σ’ γενειακοί της νεκροί, τῆς ράτσας,

ἕνα τεράστιο ποοοστό, οὲ συνερ- τοῦ ἔθνους ἀκόμα. Θὰ γίνει δη-

γασία μὲ τὴν ἀοτικὴ mgr],le τις μιουργικὴ ἡ «παρτιτούρα» της, θὰ

περισσότερες φορὲς οἱ κλαδικοί ζωντανὲψει, θα γίνει ἁπτή, θ’ ἀλ-

τους ἀγῶνες δὲν πολιτικοποιοῦν- λάξει μάλιστα ὁρισμὲνες λεπτομέ-

ται. Πιστεύω πῶς εἶναι καλύτερα ρειες τοῦ τελετουργικοῡ τῶν

νὰ δουλεύει κανεὶς χειρωνακτικὰ ’ ὀδυρμῶν, ποὺ θὰ φτάσει στὸ ἀπο-

(εἶναι ἡ περίπτωσή μου κι ὅλων κορύφωμα ἐὰν ὑπεισὲλθει ἕνα

' τῶν ἠθοποιῶν μου ὅταν οἱ ἐπιχο- ἀπρόοπτοῑ «Τὸ παιδὶ τοῦ νεκροῦ

ρηγήσεις μας στενεύουν) γιὰ τὰ ο φτὰνει ξαφνικὰ χωρὶς νὰ ξερει τὸ

καθημερινὰ του ἓξοὸα, παρὰ νὰ γεγονός». Ὁ νεοφερμενος δρᾶ

πουλήσει τὴν ψυχή του στὸν ἰδε- ἐδῶ ὅπως ὁ ἠθοποιὸς ποὺ ἐπεμ-

ολξγικὸ μηχανισμὸ ,τῆς ἀστοί-ῆς βαίνει σὲ σχέο-η μὲ τὸν παρτεναίρ

, τά ης.γ - του· διαταράοσει τὴν παρτι-

Ἡ ἀστική κοινωνία καθορίζει τούρά ἀπ’ τὴν ἓκπληξη γεπιὲται

ἀοταμάτητα τὴν ἰδεολογία μας. μιὰ ἀντίδραση ποὺ θὰ εἶναι

Μιὰ ἀπ’ τὶς πιὸ χυὸαῖες της μορ- ἐσωαντίδραση δημιουργική. ι,

49,