Page 48 - ΑΝΤΙ - ΤΕΥΧΟΣ 29 - 1975
P. 48
τίτλου «ἑλληνικὸς μῆνας» σὲ κατι στὴν Ἀγγλία, ἡ ὁποία ἔχει μακρὰ ματα καλλιτεχνῶν γνωστῶν δι- μια διπλῆ σκοπιμότηταῑ
ποὺ δὲν τὸ διοργανώνει αὐτό, παράδοση φιλίας καὶ συμπάθειας εθνῶς ὅπως... για να δείξουμε τὶς α) ἐξυπηρέτηση τῆς κρατικα
ἢ πρόκειται για μια ἀντιδημο- ὅσον ἀφορᾱ τοὺς ἀγῶνες για δη- τάσεις ποὺ κατα κίιποιο τρόπο θα προβαλλόμενης ἰδεολογίας.
κρατικὴ ἐνέργεια τοῦ-ἴδιου τοῦ μοκρατία στὴν Ἑλλάδα. Ἡ ἱκα- χαρακτηρίσουν τήν ἐκθεση. T0 ὅτι β) διασπορὰ διχόνοιας καὶ κατα-
ὑπουργείου καὶ γενικότερα τῆς νοποίηση τῆς χώρας μας για τὸν τοὺς ἀναφέρουμε προκαταβολικα κερματισμὸ τῶν προοδευτικῶν
κυβέρνησης, ποὺ κρὺβονται πίσω ἐκδημοκρατισμὸ τῆς Ἑλλάδας δὲν σημαίνει ὅτι καὶ τελικα θα δυνάμεων στὸν ἰδεολογικὸ τομέα.
ἀπὸ τὴν «ἰδιωτικη πρωτοβουλία» συνοδεύεται καὶ μὲ τὸ ἓνδιαφέρον λάβουν μέρος οὔτε καὶ ὅτι λιγό- Πράγματι, δεν μᾶς ἐπιτρέπεται
τῆς ἐφοπλιστικῆς παροικίας τοῦ ὅπως αὐτὸς ἐμπεδωθεῖ καί πι- τερο γνωστοὶ καλλιτεχνες δέν να ἀγνοήσουμε τὴν οὐσιαστικὴ
Λονδίνου καὶ ἀποφεύγουν να πα· . ’ στεύουμε ὅτι ἡ ἀποκατάσταση θα ἀντιπροσωπευθοῡν. Ἀντίθετα, ζημια ποὺ συνεπαγονται τέτοιες
ρουν θέση. τῶν δημοκρατικῶν θεσμῶν τῆς θεωροῦμε ὅτι εἶναι γενικῆς σημα- διαδικασίες. T0 παράδειγμα τῆς
"H μήπως πρόκειται καὶ για τα Ἑλλάδας στα πλαίσια τῆς Εὐρω- σίας όπως γίνει ἔρευνα μέσα στὸν χορηγίας Ford εἰναι πρόοφατο καὶ
δυό; παῖκῆς πολιτιστικῆς παράδοσης έλληνικὸ χῶρο καί μ’ αὐτὸ τὸν μᾶς ὑπενθυμίζει πῶς λειτουργοῦν
“A; μὴν κοροῐδευόμαστε λοι-“ θα βοηθήσουν στὴ θεμελίωσή τρόπο να βρεθοῦν τὰ καινούργια τέτοιου εἴδους Δούρειοι Ἵπποι
πόν. Ἡ ἀνεπαρκὴς πληροφόρηση, τους. Ἡ ἔνταξη τῆς Ἑλλάρος στὴν δυναμικα ταλέντα. Παρ ὅλα αὐτὰ ποὺ διασποῦν τὴν ἑνότητα τῶν
_ ἡ μυστικότητα κι ἡ ᾲσάφεια ποὺ Εὐρωπαὶκὴ κοινότητα εἰναι σί- τὸ νέο καλλιτεχνικὸ δυναμικὸ προοδευτικῶν καλλιτεχνῶν καὶ
ἀποτελοῦν τὰ χαρακτηριστικὰ γουρα ἕνα σημαντικὸ βῆμα πρὸς πρέπει να μπορεῖ να σταθεῖ δίπλα διανοουμένων καὶ βαξουν τοὺς
τοῦ περίφημου «έλληνικοῡ μήνα» αὐτὴ τὴν κατεύθυνση. Ἕνα φε- στοὺς καλλιτέχνες που προανα- μὲν να κατηγοροῦν ἐκ τῶν ὑστέ-
δὲν εἶναι τυχαῖα ἀλλα κρύβουν στιβαλ Ἑλληνικῆς κουλτούρας μὲ φέραμε, οἱ ὁποῖοι έχουν σημαν- ρων τοὺς δὲ πρὸς ὄφελος ξένιον
βαθύτερες σκοπιμότητες. Θα τὸ κέντρο τὸ ICA καὶ μὲ έκδηλώσεις τικα συνεισφέρει στῆν εξέλιξη τῆς συμφερόντων. Τὸ ἴδιο παράδει-
ποῡμε ξεκάθαραῑ Καλύπτουν μιὰ σὲ ἄλλα μέρη τοῦ Λονδίνου καῖ σὲ δυτικῆς τέχνης....». γμα δὲν θᾶπρεπε να ἐπαναληφθεῖ
συνενοχὴ τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους πολλὲς πόλεις τῆς Ἀγγλίας, μπο- Ἔρευνα βέβαια δὲν έγινε, συγ- μὲ τὸν «έλληνικο μῆνα» στὸ Λον-
μ’ ἓναν ξένο ἰμπεριαλιστικὸ φο- ρεῖ να θεωρηθεῖ σαν θεμέλιο πρὸς κεντρώθηκαν ὅμως «γνῶμες καὶ δίνο. Ἡ ἐκδήλωση αὐτὴ ,δ ὲ ν
ρέα ποὺ κρύβεται πίσω ἀπὸ κά- αὐτὴ τὴν κατεύθυνση..». πληροφορίες», μὲ ἀποτέλεσμα να πρέπει να θεωρηθεῖ σαν
ποιο πολιτιστικὸ προσωπεῖο. Καλοῦνται δηλαδὴ οἱ διάφοροι συμπληρωθεῖ ἕνα κατάλογος συμ- ἕνα ἀνώδυνο φεοτιβαλ ποὺ διορ-
Ἀλλὰ καὶ τὸ ἴδιο τὸ ἐλληνικὸ καλλιτέχνες καὶ διανοούμενοι να μετεχόντων που θα περιεῖχε καὶ γανώθηκε ἔστω παράτυπα ἀλλὰ
κράτος κρύβεται πίσω ἀπὸ τὴν λειτουργήσουν στα πλαίσια τῆς λιγότερο ἢ καθόλου γνωστὰ ὀνό- ποὺ θα ἐπέτρεπε μια προβολὴ τῆς
«ἰδιωτικὴ πρωτοβουλία» τῆς ἐνταξής μας στὴν E.O.K. σὰν ματα. Κατασκευόιστηκε ἓτσι ἕνα ἑλληνικῆς κουλτούρας στὸ ἐξωτε-
ἐφοπλιστικής παροικίας τοῦ Λον- πλασιέ τοῦ πολιτιστικοῦ μας πρόγραμμα ἐκδηλώσεων μέσα ρικὸ καὶ θα έξυπηρετήσει ταυτό-
δίνου, κι αὐτὸ ἐξηγεῐ τὴν περίεργη προϊόντος στὴ Δύση, σύμφωνα με στῑς δποῖες ὅλοι «συναδέλφωμέ- χρονα τὴ χώρα μας καί τοὺς συμ-
σιωπὴ τοῦ Ὑπουργείου Πολιτι- ἐπιλογὲς ποὺ καθορίζονται ἀπ’ VOL», γνωστοί καὶ ἄγνωστοι, προ- μετέχοντες.
σμοῦ. ἔξω. Πράγματιε _ οδευτικοὶ καὶ συντηρητικοί κα- ’“Αν διοργανώνεται παρατυπα,
Κάτι μᾶς θυμίζει δυστυχῶς « ..... ‘H εὐθύνη τῆς ἐπιλογῆς εἰ- λοῦνται να ἀντιπροσωπεύσουν ἂν συνοδεύεται ἀπ’ τῆ σιωπὴ καὶ
αὐτὴ ἡ συνεργασία ἑνὸς ἰμπερια- ναι τοῦ ICA, ἀλλὰ χωρὶς να ση- τὴν Ἑλλάδα ἐρήμην τῆς Ἑλλάδας τὴ μυστικότητα, αὐτὸ δυστυχῶς
λιστικοῦ φορέα τοῦ ἐξωτερικοῡ μ’ μαίνει αὐτὸ ὅτι τὸ Ἰνστιτοῡτο δὲν ἀλλα καὶ ἐρήμην τοῦ ἴδιου τους εἶναι σκόπιμο, καὶ μιὰ παρόμοια
έναν καπιταλιστικὸ φορέα τοῦ θα πάρει πληροφορίες καὶ γνῶμες τοῦ ἐργου, ποὺ δέν εἶναι μόνο πο- ἐκδήλωση δὲν πρόκειται να ἐξυ-
ἐσωτερικοῦ. ἀπὸ διάφορες αλλες πηγές, ὅπως λιτιοτικό, αἰσθητικό, ἢ ἐπιστημο- πηρετήσει οὔτε τὸν τόπο μας οὔτε
Ὑπαρχει ὅμως κι ἄλλη μια ἐγινε μὲ τὴ διοργὰνωση τοῦ ἀνά- νικό, ἀλλὰ δηλώνει καὶ μια θέση τοὺς ἵδιους τοὺς συμμετέχοντες,
σκοπιμότητα ποὺ αἰτιολογεῖ τῆ λογου Γερμανικοῦ μῆνα...». πολιτική. Παράλληλα μὲ τὸ πολι- ὅσο ἀξιόλογη καὶ ἂν εἶναι ἡ ἀτο- ”
σιωπὴ καὶ τῆν’ έλλειψη μιᾶς ἐπί- Ἔτσι, μὲ βάοη «πληροφορίες τιστικὸ marketing ἐπιτυγχάνεται κι μική τους προσφορὰ στῆν τέχνη
σημης πληροφόρησης, κι αὐτὴ εἶ- καὶ γνῶμες ἀπὸ διάφορες πηγές», ἕνας ἄλλος στόχοςῑ Μια πλαστὴ καὶ τὴν ἐπιστήμη. Ὲαν ἡ Ford ἐξ·
ναι καθαρὰ ψυχολογική; Ἀπο- τὸ ICA σὲ συνεργασία μὲ τοὺς συναδέλφωση καὶ μια κατευθυνό- υπηρέτησε τὸν ἀμερικανικὸ ἰμπε-
κρύβοντας ὁρισμένες δυσάρεστες Ἕλληνες ἐφοπλιστὲς θα μᾶς κα- μενη ἐκ τῶν ἄνω ἑνοποίηση ποὺ ριαλισμό, ἐκδηλώσεις σὰν τὸ μήνα
ἀλήθειες ἀπὸ τοὺς συμμετέχοντες θορίσει τὸ ἀντιπροσωπευτικότερο ἀποδυναμώνει τὴ θέση τῶν καλλι- ποὺ διοργανώνεται στὸ Λονδίνο
καλλιτέχνες καὶ διανοουμένους πρόσωπο τῆς ἑλληνικῆς κουλτού- τεχνῶν καὶ διανοουμένων σὰν θα βοηθήσουν καί τὸν ἰμπεριαλιτ
τοὺς καθιοτᾶ ἐν αγνοία τους συ- ρας, δηλαδὴ ἐκεῖνο τὸ πρόσωπο φορέων πολιτιστικῶν καὶ πολιτι- σμὸ μὲ τὸ νέο του εύρωπαῖκὸ
νεργοὺς σὲ τέτοιες διαδικασίες, ποὺ θα εἶναι τὸ εὐκολότερα ἐξ· κῶν ἀξιῶν καὶ συντελεῖ στῆν προ- προσωπεῖο, ἀλλα καὶ τὴν ἐγχώρια
συντελεῖ δὲ ἐκ τῶν ὑστέρων σ’ αγώγιμο. Ἐκ τῶν ὑστέρων τὸ βολὴ ἐνὸς πλαστοῦ προσώπου τῆς ἀντίδραση.
ἓναν ἰδεολογικὸ καὶ ῆθικὸ ἀπο- κατασκευασμένο αὐτὸ πρόσωπο έλληνικῆς κουλτοὺρας, ἡ ὁποία, ΚΑΛΟΥΜΕ λοιπὸν ὅλους τοὺς
προσανατολισμὸ καὶ κατακερμα- θα χαρακτηρισθεῖ ἀπ’ ἔξω σαν ὅπως κὰθε ζωντανὴ κουλτούρα, συναδέλφους μας Ἕλληνες καλλι-
τισμὸ που μεταφέρεται στὸ ἐσω- «ἐθνικὸ» καὶ θα μᾶς ἐπιστραφεῖ δὲν εἶναι τόσο ρόδινη οὔτε τόσο τέχνες καὶ διανοουμένους να στα-
τερικὸ τῆς χώρας μας. για να ἐξυπηρετήσει τὶς ἐγχώριες ὁμοιογενής. θμίσουν σὲ ἀτομικὸ καὶ σὲ συλλο-
“A; γίνουμε λοιπὸν περισσό- ἀνάγκες ἁποπροσανατολισμοῦ Ἐκ τῶν ὑστέρων ῆ ἓτσι κατα- γικὸ ἐπίπεδο τὶς ἠθικὲς καὶ πολι-
τερο σαφεῖς; Μιλήσαμε για μιὰ καὶ καπήλευσης τῶν πολιτιστικῶν σκευασμένη ἀπ’ ἐξω ἑνότητα, τικές-τους εὐθύνες καὶ να αντι-
συμμέτοχὴ τοῦ Κράτους μὲ ξένους ἀξιῶν. Δηλαδὴ τὶς ἀνάγκες ἐκεί- ὁμοιογένεια καὶ συναδέλφωση θα δράσουν σὲ μία καλοστημένη πα-
ἰμπεριαλιοτικοὺς φορεῖς που κρύ- νων που ἐδωσαν «τὶς πληροφο- ἐπανεισαχθοῦν μέσω τῶν ἰδίων γίδα ἀρνούμενοι τῆ συμμετοχή
βσνται πίσω απὸ φαινομενικα ρίες καὶ-γνῶμες», τῶν πατρόνων ἐκείνων φορέων ποὺ τὴν ἐξήγα- τους σὲ παρόμοιες ἐκδηλώσεις
ἀνώδυνα πολιτιστικα προσωπεῖα. καὶ προαγωγῶν τῆς τέχνης μας γαν για να ἐξυπηρετῆσει τὴν ἐγ- που δὲν κάνουν ἄλλο παρὰ να
Πράγματι έχουμε πικρὴ πείρα ὅτι καὶ τῆς ἐπιστήμης μας 01:0 ἐσωτε- χώρια ἰδεολογία, ποὺ ἀρέσκεται ἐφαρμόζουν τὴν τακτικῆ τοῦ «δι-
οἱ γλυκανάλατες διακηρύξεις περὶ ρικὸ καὶ στὸ ἐξωτερικό. να μιλάει για δημοκρατία καὶ για αίρει καὶ βασίλευε» διαιωνίζον-
πολιτιστικῶν ἀνταλλαγῶν σπάνια Ἱ-Ι ζημία ὅμως δὲν σταματάει ἑνότητα, χωρὶς ὅμως να παρέχει τας τὴν ἐξάρτησή μας καὶ τὴ διά-
εἶναι ἁνυστερόβουλες. Εἰδικό- ἐκεῖ μόνο. Μέσα στὶς αρχικὲς τὶς ἀντικειμενικὲς προϋποθέσεις σπασή μας.
τερα σὲ χώρες ὅπως ἡ Ἑλλάδα, ἡ προθέσεις τοῦ ICA ἦταν ἡ ἀντι- ποὺ θα ὁδηγοῦσαν σὲ κάτι τέτοιο, Ἐμεῖς οἱ καλλιτέχνες διανοού-
πολιτιστικὴ ἀνταλλαγή, μὲ τὸ να προσώπευση τῆς Ἑλλάδας μὲ κρι- Ἡ τακτικὴ τῆς ἐνσωμάτωσης καὶ μενοι καὶ ἐπιστήμονες ποὺ μαζευ-
μὴν εἰναι ἰσότιμη, σημαίνει στὴ τήρια έμπορικότητας καὶ διαση- τῆς έξομάλυνσης τῶν ἀντιθέσεων, τῆκαμε στὸ Κ.Ε.Τ, τὴν 1.9.75 κα-
βάση της πολιτιστικὴ ὲξάρτηση μότητας κατασκευασμένης στὸ μέσω κατευθυνόμενων ἐκ τῶν ἄνω λοῦμε ὅλους τοὺς προοδευτικοὺς
ποὺ έρχεται σαν ἀναγκαῖο συμ- ἐξωτερικό. Χωρίς τοῦτο να ἀπο- παροχῶν, δὲν εἶναι ἄλλωστε κατι Ἕλληνες συναδέλφους μας σὲ μια > -’ ï
πλήρωμα τῆς οἰκονομικοστρατι- κλείει βέβαια τὴν ποιότητα τῶν τὸ καινούργιο καὶ ἐπαναλαμβάνε- κινητοποίηση ποὺ σκοπὸθα ’έχει
ωτικῆς. Τὸ ἐλληνικὸ κράτος δη- καλλιτεχνῶν καὶ διανοουμένων ται κάθε φορὰ με τυπικὸ τρόπο. κατ’ ἀρχὴν τὴ ματαίωση τοῦ «ἑλ-
λαδὴ δὲν ἔχει τὴ δυνατότητα να ποὺ κατέκτησαν μια τέτοια θέση Φτάνουμε λοιπὸν έτσι στὸ ἑξῆς ληνικοῦ» αὐτοῦ «μῆνα» 01:0 Λον-“
καθορίσει αὐτοδύναμα τὸ ποσὸν στὸν εὐρωπαϊκὸ χῶρο, ἦταν ἐν φαινόμενα δίνο ἐνῶ ταυτόχρονα θὰ ἀποτελέ-
καὶ τὸ ποιὸν τῶν πολιτιοτικῶν τούτοις σίγουρο ὅτι θα προκα- Κατασκευόιζεται μὲ τὸ έτσι σει κι ἕνα παράδειγμα για τὸν -
του ἐξαγωγῶν, ὅπως δὲν τὴν ἐχει λοῦσε ἀντιδράσεις τῶν Ἑλλήνων θέλω ἀπὸ ξένους φορεῖς, Ἕλληνες τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο θα πρέπει σαν
προκειμένου για τὶς ντομάτες. Καὶ δημιουργῶν καὶ θα ὁδηγοῦσε σὲ ἐφοπλιστὲς μὲ τὴ συνεργασία τῆς ὑπεύθυνοι πνευματικοὶ ἅνθρωποι
τὰ δύο του καθορίζονται ἀπ’ ἐξω. μερικὲς ἐπικίνδυνες -για τοὺς έλληνικῆς πρεσβείας, ἕνα marke— ν’ αντιμετωπίζουμε καὶ στὸ μέλ-
Κι ἀλήθεια πόσο εὔκολα ἀποκα- διοργανωτὲς- σκέψεις. Σκέψεις ting τοῦ ἐξαγωγίμου ἐλληνικοῡ λον παρόμοιες «πολιτιστικὲς» ἐκ· '
λύπτεται τὸ μυστικὸ τοῦ περίφη- π.χ. πάνω στα διεθνῆ μονοπώλια πολιτιστικοῦ προϊόντος. Τὸ mar- δηλώσεις - παγίδες.
μου αὐτοῦ «έλληνικοῡ μῆνα» ὅταν καὶ 1:0 διεθνὲς καλλιτεχνικὸ χρηῑ keting αὐτὸ ὀνομάζεται «μῆνας
διαβαζουμε τὴν εἰσηγητική έκ- ματιστήριο. "Ag μὴν ὑποτιμοῦμε έλληνικῆς τέχνης» ἢ φεστιβὰλ ἑλ-
θεση τῶν ὀργανωτὼν του; ὅμως τοὺς διοργανωτές, Μια ἐγ- ληνικῆς κουλτούρας.
«Ἡ ἁποκατάσταση τῆς Δημο- χώρια ἀντίδραση τῶν Ἑλλήνων Τὸ ἴδιο ὅμως αὐτὸ marketing
κρατίας στῆν Ἑλλάδα, γεγονὸς καλλιτεχνῶν καὶ διανοουμένων _. σημαίνει ταυτόχρονα καὶ ἰσοπέ-
μεγάλης ἱστορικῆς σημασίας, χαι- εἶχε προβλεφθεῖ ἐξ ἀρχῆς γι’ αὐτό, δωση. Φτιάχνεται ἓτσι τὸ πρό-
ρετίστηκε μὲ ἐνθουσιασμὸ ἀπ’ ὃλο ὅπως γράφει ἡ εἰσηγητικὴ ἔκθεσηῖ σωπο μιᾶς πλαστῆς ἑνότητας
τὸν Ἐλεύθερο κόσμο, ἰδιαίτερα «... Ἀναφέρουμε τώρα έδῶ ὀνό- ποὺ θὰ εἰσαχθεῖ στὸ ἐσωτερικὸ μὲ
48