Page 388 - วารสารกฎหมาย ศาลอุทธรณ์คดีชํานัญพิเศษ

วารสารกฎหมาย ศาลอุทธรณ์คดีชำานัญพิเศษ

สําหรับการอ้างถึงสนธิสัญญาหรืออนุสัญญาโดยประเทศท่มิได้เป็นภาคีของอนุสัญญา
ี
หรือสนธิสัญญาที่ถูกอ้าง โดยทั่วไปหากเป็นประเทศในระบบเอกนิยม เช่น กรณีของประเทศ
ฟิลิปปินส์ ก็อาจมีการอ้างถึงอนุสัญญาที่ประเทศฟิลิปปินส์มิได้เป็นภาคีอยู่บ้าง ส่วนประเทศ

ที่เป็นระบบทวินิยม นอกจากประเทศไทยแล้ว ประเทศอื่น ๆ ก็มีการอ้างอนุสัญญาที่ประเทศ
ี
ี
ั
ี
เหล่าน้นมิได้เป็นภาคีอยู่บ้างเช่นกัน เช่น บางประเทศท่มีคดีเก่ยวกับเด็กท่ถูกกักกันในคุกหรือ
ื
ี
ผู้อพยพชาวโรฮิงญา ก็มีการอ้างถึงอนุสัญญาผู้ล้ภัยเพ่อสนับสนุนเหตุผลตามคําพิพากษา แม้
ประเทศนั้นจะมิได้เป็นภาคีของอนุสัญญาดังกล่าวก็ตาม สําหรับประเทศไทยนั้น โดยปกติแล้ว
ั
ศาลไทยแทบมิได้มีการอ้างถึงอนุสัญญาหรือสนธิสัญญาท่ประเทศไทยมิได้เป็นภาคี เพราะฉะน้น
ี
เพ่อป้องกันมิให้เกิดปัญหาทางกฎหมายตามมาว่าศาลไทยจะสามารถหยิบยกหรืออ้างถึง
ื
ิ
ี
อนุสัญญาท่ประเทศมิได้เป็นภาคีได้หรือไม่ ศาลยุติธรรมไทย โดยเฉพาะอย่างย่งศาลแรงงานควร
เริ่มจากสิ่งที่ศาลไทยสามารถทําได้แต่ยังไม่ได้ทําเสียก่อน คือ การอ้างอนุสัญญาที่ประเทศไทย
เป็นภาคีแล้วในฐานะที่เป็นแรงบันดาลใจหรือเป็นข้อสนับสนุนเหตุผลตามคําพิพากษา มิใช่อ้าง
่
ึ
ในฐานะทเป็นกฎหมายทศาลปรบใช้แก่คดโดยตรง จากการศกษาพบว่า ศาลยตธรรมกมได้
ี
ี
่
ี
ุ
ิ
็
ิ
ั
ปฏิเสธการอ้างอิงกฎหมายระหว่างประเทศ เห็นได้จากศาลอาญาในคดีหนึ่งรับฟังข้อเสนอของ
ื
ี
กระทรวงการต่างประเทศในเร่องข้อตกลงระหว่างประเทศเก่ยวกับการทรมาน เพียงแต่ผลของ
ั
ั
ื
คดีน้น เม่อศาลรับฟังข้อเท็จจริงประกอบกับข้อตกลงระหว่างประเทศเช่นว่าน้นแล้วได้วินิจฉัย
ว่าไม่มีการละเมิดข้อตกลงระหว่างประเทศแต่อย่างใด
2
การที่ศาลในประเทศไทยหลายศาลเริ่มมีการอ้างกฎหมายระหว่างประเทศมาสนับสนุน
เหตุผลในการวินิจฉัยช้ขาดคดี ตลอดจนใช้กฎหมายระหว่างประเทศในการอุดช่องว่างทาง
ี
ี
ํ
ี
ึ
กฎหมาย ศาลแรงงานจงมีโอกาสท่ดมากเช่นกันทจะนาเอากฎหมายแรงงานระหว่างประเทศ
ี
่
ี
อย่างน้อยท่สุดคือกฎหมายแรงงานระหว่างประเทศท่ประเทศไทยเป็นภาคีจํานวนเกือบ 20 ฉบับ
ี
ั
ึ
มาเป็นข้อสนับสนุนประกอบคําวินิจฉัยช้ขาดของศาลได้เช่นกัน ซ่งจะเป็นท้งแรงบันดาลใจและ
ี
การแสดงออกท่ดในการเคารพและยอมรับมาตรฐานระดับสากล แม้ศาลผกพันท่จะต้องพจารณา
ิ
ี
ู
ี
ี
พิพากษาคดีบนพื้นฐานของกฎหมายไทยก็ตาม ขอฝากไว้ว่า ในช่วงชีวิตการทํางานของกระผม
อยากจะเห็นพัฒนาการของศาลไทยในการอ้างอิงหรือปรับใช้มาตรฐานแรงงานระหว่างประเทศ
ในคําพิพากษาเพื่อยกระดับคําพิพากษาของศาลไทยให้มีความเป็นสากลมากยิ่งขึ้นครับ
2 Vitit Muntarbhorn, ‘International Law in Asian and Pacific States: Thailand’, in Simon Chesterman, Hisashi
Owada, and Ben Saul (eds), The Oxford Handbook of International Law in Asia and the Pacific (OUP 2019))
386