Page 383 - วารสารกฎหมาย ศาลอุทธรณ์คดีชํานัญพิเศษ

ฉบับพิเศษ ประจำ�ปี 2564

ในช่วงปี 1997 ซึ่งขณะนั้นประเทศพม่าถูกปกครองโดยรัฐบาลทหาร (State Law and
Order Restoration Council : SPDC) ประเทศพม่าถูกกล่าวหาว่ามีการใช้แรงงานเกณฑ์ แม้
ื
ประเทศพม่าจะกล่าวอ้างว่ามีความจําเป็นต้องใช้แรงงานเกณฑ์เพ่อพัฒนาประเทศ แต่ข้ออ้าง
ดังกล่าวฟังไม่ขึ้น เนื่องจากแรงงานเกณฑ์ย่อมไม่อาจจะทําให้ประเทศพัฒนาขึ้นได้ ทั้งแรงงาน
ื
ั
ี
ึ
เกณฑ์จะถูกใช้ได้เฉพาะในกรณีท่มีเหตุฉุกเฉินซ่งเป็นเพียงข้อยกเว้นเท่าน้น เม่อองค์การแรงงาน
ระหว่างประเทศเข้าไปตรวจสอบและพบว่ามีการใช้แรงงานเกณฑ์ในประเทศพม่าจริง เร่องน ี ้
ื
จึงถูกสอบสวนตามลําดับช้นตามกลไกการตรวจสอบขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ
ั
วิธีท่องค์การแรงงานระหว่างประเทศเรียกร้องความรับผิดชอบจากรัฐบาลทหารพม่า คือ การนํา
ี
เร่องดังกล่าวไปเป็นหัวข้อในการอภิปรายในท่ประชุมใหญ่ จนมีการต้งคณะกรรมการสอบสวน
ี
ั
ื
ั
ึ
ื
ข้อเท็จจริง (Commission of Inquiry) ข้นเป็นคร้งแรกเพ่อตรวจสอบข้อเท็จจริงโดยละเอียด
การตรวจสอบของคณะกรรมการดังกล่าวอาจนําไปสู่ผลลัพธ์คือการบีบบังคับโดยการตัดสิทธิ เช่น
ั
ตัดสิทธิในทางการค้า หรือไม่ให้ความช่วยเหลือได้ ประเทศพม่าในขณะน้นไม่ยอมให้คณะกรรมการ
สอบสวนข้อเท็จจริงเดินทางเข้าประเทศ แต่เน่องจากคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริงสามารถ
ื
ทํางานโดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากหลากหลายแหล่ง เช่น จากเหยื่อหรือจากสหภาพแรงงาน
โดยไม่จําต้องเดินทางเข้าประเทศพม่า ทําให้คณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริงสามารถแสดง
ี
ข้อมูลและบ่งช้ว่ามีการละเมิดอย่างร้ายแรงต่ออนุสัญญาฉบับท่ 29 ว่าด้วยการเกณฑ์แรงงาน
ี
ี
หรือแรงงานบังคับ ท่ประเทศพม่าเป็นภาคีจริง โดยคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริงมีข้อเสนอ
ั
ให้ประเทศพม่าในขณะน้นปรับปรุงจนนําไปสู่การเจรจาและบีบบังคับในหลายคร้งและเกือบท่จะ
ั
ี
ี
ใช้วิธีการตัดสิทธิและไม่ให้ความช่วยเหลือแก่ประเทศพม่าแล้ว กระท่งในท่สุดประเทศพม่าก็ยอม
ั
ตกลงท่จะปรับตัวในบางประการ ได้แก่ ประการแรก การจัดให้มีเจ้าหน้าผู้ประสานงาน
ี
ี
ี
(ILO Liaison Officer) เพ่อควบคุมดูแลให้ดีข้น ประการท่สอง ปฏิรูปกฎหมายของประเทศท่แต่เดิม
ึ
ื
กฎหมาย The Village and Town Act (1907) เปิดช่องให้มีแรงงานเกณฑ์ได้ และร่วมมือในการ
จัดทําข้อตกลงพิเศษ (Supplementary Agreements) เช่น การสร้างกลไกเฉพาะในการรับคําร้อง
(Complaints) เรองแรงงานเกณฑ์และลงโทษผถูกกล่าวหาว่ากระทําละเมิดในการใช้แรงงานเกณฑ์
ื
ู้
่
ซึ่งกลไกนี้ได้รับการจัดตั้งขึ้นแล้วในหลายพื้นที่ ส่งผลให้ประเทศพม่าได้รับผลการประเมินที่ดีขึ้น
อย่างไรก็ตาม ในช่วงปี 2016 ถึง 2017 ประเทศพม่าต้องเผชิญปัญหาใหญ่ครั้งใหม่ คือ กรณี
ี
ชาวโรฮิงญา ทําให้ประเทศพม่ากลับมาอยู่ในสภาวะท่เลวร้ายไม่น้อยไปกว่าเดิมในสายตา
ื
นานาชาติ และทําให้องค์การสหประชาชาติต้องนําเร่องเข้าอภิปรายและถกเถียงในเวทีระดับ
นานาชาติของสหประชาชาติในหลายเวที ไม่ใช่แต่เพียงเวทีขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ
่
ี
ี
่
ุ
เท่าน้น แต่ยังรวมถึงเวทีทเกยวกับสิทธมนษยชนโดยท่วไปด้วย ด้วยเหตุน้เอง คณะมนตร ี
ั
ี
ั
ิ
381