Page 379 - วารสารกฎหมาย ศาลอุทธรณ์คดีชํานัญพิเศษ
P. 379
ฉบับพิเศษ ประจำ�ปี 2564
ุ
ั
ิ
ี
ิ
ิ
ั
ุ
่
ั
ิ
่
ี
ุ
ั
ศาสตราจารย์กตตคณวทต มนตาภรณ์ : สาหรบอนสญญาทเกยวกบการรวมกล่ม
ํ
ี
ุ
้
ั
และการเจรจาต่อรองทางด้านแรงงานนน ขอกราบเรยนว่า การเข้าเป็นภาคของอนสญญา
ี
ั
ทั้งสองฉบับดังกล่าวมิใช่เรื่องง่ายสําหรับหลายประเทศ ทั้งนี้มีข้อพิจารณาทั้งในทางข้อความคิด
กฎหมาย ตลอดจนนโยบายที่ต้องคํานึงถึงเพื่อการตัดสินใจอย่างรอบคอบ
ั
ในบริบททางข้อความคิดน้น กระผมมองว่าการรวมกลุ่มทางแรงงานมีความเก่ยวข้องกับ
ี
ิ
ิ
่
ื
่
ึ
ิ
้
็
่
ิ
ื
็
แนวคดความเปนประชาธปไตย ซงเปนเรองแนวคดประชาธปไตยในแนวกวาง กลาวคอ ความเปน
็
ี
ประชาธิปไตยท่เก่ยวพันกับการมีส่วนร่วมของพลเมืองในบริบทของการรวมกลุ่มเพ่อเจรจา
ี
ื
ต่อรองในทางแรงงาน แม้อนุสัญญาฉบับที่ 87 และ 98 จะเป็นเรื่องการรวมกลุ่มและการเจรจา
ื
ื
ต่อรองทางด้านแรงงานมิใช่เร่องของประชาธิปไตยโดยตรง แต่ก็มีความเช่อมโยงอย่างแยกไม่ออก
ั
ฉะน้น การจะทําความเข้าใจวิธีการรับมือของประเทศใดก็จะต้องทําความเข้าใจข้อความคิดในทาง
ั
ประชาธิปไตยท่อยู่เบ้องหลังสังคมและการเมืองของประเทศเหล่าน้นด้วย ตัวอย่างเช่น ประเทศ
ื
ี
ี
กําลังพัฒนาหลายประเทศมิได้มีความเป็นประชาธิปไตยมากนัก ย่อมทําให้โอกาสท่การรวมกลุ่ม
และการเจรจาต่อรองทางด้านแรงงานเป็นไปได้ยาก อย่างไรก็ตาม มิได้หมายความว่าประเทศ
่
่
่
้
ที่เปนประชาธิปไตยจะสามารถรับมือกับการรวมกลุมและการเจรจาตอรองไดดีที่สุด เพียงแตจะ
็
ี
ื
ั
ช้ให้เห็นว่าเหตุใดการให้การรับรองแก่อนุสัญญาท้งสองฉบับจึงมิใช่เร่องง่ายสําหรับหลายประเทศ
ั
สําหรับประเทศไทยยังมิได้เข้าเป็นภาคีของอนุสัญญาท้งสองฉบับ แม้จะแสดงออกว่าประสงค์จะ
ื
ั
เข้าร่วมเป็นภาคีของอนุสัญญาท้งสองฉบับในเวทีระดับระหว่างประเทศหลายเวที แต่เม่อย้อน
กลับไปศึกษาพัฒนาการการรวมกลุ่มทางแรงงานกับทิศทางประเทศไทยแล้ว จะพบว่า ในยุค
สมัยหน่ง สังคมไทยมีมุมมองต่อสหภาพแรงงานในเชิงลบ มีความหวาดระแวงในการรวมกลุ่ม
ึ
ของสหภาพแรงงาน ประกอบกับพัฒนาการท่ไม่สมาเสมอของประชาธิปไตยของประเทศไทย
ํ
่
ี
ทําให้การรวมกลุ่มทางด้านแรงงานในประเทศไทยเกิดขึ้นได้ยาก
ื
เม่อพิจารณาต่อไปในทางเน้อหาของอนุสัญญาท้งสองฉบับดังกล่าวเทียบกับบทบัญญัติ
ั
ื
กฎหมายแรงงานของไทยในปัจจุบัน จะเห็นว่า ภายใต้อนุสัญญาฉบับที่ 87 และ 98 นั้น สิทธิ
ในการรวมกลุ่มเป็นสิทธิของแรงงานทุกคน โดยมิต้องคํานึงถึงสัญชาติ อาจกล่าวได้ว่า หลักเรื่อง
การขจัดการเลือกปฏิบัติ (Non-Discrimination) ได้แทรกซึมอยู่ภายใต้สิทธิในการรวมกลุ่มทาง
แรงงานด้วย ฉะนั้น หากมีแรงงานต่างด้าวเข้าไปทํางานในประเทศใด แรงงานต่างด้าวนั้นย่อม
มีสิทธิท่จะรวมกลุ่มและจัดตงสหภาพแรงงานในประเทศนนด้วย ซงประเด็นน้ยังคงเป็นปัญหา
่
ี
ั
้
ั
้
ี
ึ
สําคัญของประเทศไทย เน่องจากบทบัญญัติในพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ. 2518
ื
ยังคงมุ่งเน้นไปท่การให้ความคุ้มครองแก่คนสัญชาติไทยเป็นหลัก แรงงานต่างด้าวยังไม่สามารถ
ี
จัดตั้งสหภาพแรงงานในประเทศไทยได้
377
