Page 7 - 10. UKBM-BD-SEM2

Sadurunge sinau materi kang sepisan iki, coba wacanen lan gatekna wacan ing ngisor iki!

Cinandhi
Anggitane: J. F. X Hoery

Dina iki dakoyak playune wektu, sing
Balapan karo angin jaman
Tibake nggawa mlayu umurku
Bengi iki dakoyak playune mangsa, sing
Balapan karo keteging nafas
Tibake wis gendhakan karo kodrating alam
Sapa kang inceng – inceng saka waliking sepi
Sing kijenan ngangkah lakuning pepesthen
Pinotha – potha dadiya lajer
Binandhul pratandhaning panjaka jangkah
Kliwat lamun winadhahan udhu sembur
Dakpasrahake marang smara bumi keblat papat
Kang bakal ngreksa jagat sawantah
Bali marang sejatining rasa jati
Cinandhi ing uleganing pangawikan
Sing wis ora malang tumoleh
Bojonegoro, 2008

Pitakon:

1. Miturut tuladha kasebut, apa kang diarani basa rinengga?

2. Apa kang dadi karakteristike basa rinengga?

Kagiyatan Mbangun Konteks lan Pemodelan

Pasinaon 1 Basa Rinengga

Ing kagiyatan iki, para siswa nyinaoni bab basa ing teks sastra utawa non sastra, khususe
babagan basa rinengga. Sadurunge, kanggo nggampangake anggonne nyinaoni bab iki, Ayo
bebarengan diwaca uraian materi lan tuladha ing ngisor iki!
Basa Rinengga asring diwastani basa endah. Basa rinengga gabungan saka tembung basa lan
rinengga. Rinengga tegese dipacaki utawa dipaesi amrih endah saha ngresepake. Basa rinengga asring
diprangguli ing geguritan, sesorah, tanggap wacana, panyandra manten, saloka, lan saroja.
Carane ngrengga basa, yaiku:
1. Sarana diandharake utawa diserat mawa ukara liya ingkang tetembungane ngemu surasa luwih
bregas.

2. Diganti tetembungane sawetawis, utama diganti tembung kawi.
Karakteristik teks sastra utawa teks non sastra
No. Teks sastra Teks Non Sastra
1 Karangan non ilmiah utawa asil karya Karangan dikembangake adhedasar
paugeran panggunaane basa
2 Ora kaiket dening dening paugeran Aturan-aturan panulisane
3 Ngemu makna konotatif, ekspresif, sugestif Makna salugune
@SMAN 2 Surabaya 3