Page 13 - วารสารข่าว รพ.ราชวิถี ฉบับที่ 1 / 2561

 LET’s TALK Q: ปจจัยที่ทำใหเกิดโรคทางจิตเวชมีอะไรบาง

A: อยางที่อธิบายตอนตนเรื่องโรคจิตเภทวาเกิดจากสารโดปามีนในสมองที่หลั่งออกมาเยอะเกินไป
What is Schizophrenia?
ดังนั้นโรคจิตเวชอื่นๆก็จะมีสาเหตุหลักจากการทำงานที่ผิดปกติไปของสารสื่อประสาทในสมอง ขึ้นกับ
รูทัน.. จิตเภท
วาสารตัวนั้นทำหนาที่อะไร อาการที่แสดงออกมาก็จะเปนแบบนั้น อีกสวนก็คือปจจัยภายนอกทั้งความ
เครียด ความกดดันตางๆเชน ปญหาจากครอบครัว จากความสัมพันธ จากการเรียนหรือการทำงาน

Q: จิตเภท / จิตเวช เหมือนหรือตางกันอยางไร ที่กำลังสงผลอยู

A: “จิตเภท” (Schizophrenia) เปนชื่อโรคทางจิตเวชโรคหนึ่ง ซึ่งเกิดจากสารสื่อประสาทสมองชื่อ โดปามีน Q: ปญหาดาน EQ ต่ำ สงผลใหเปนโรคจิตเวชไดมั้ย

(Dopamine) หลั่งออกมาในปริมาณที่มากเกินไป ทำใหมีความเชื่อที่ผิดไปจากความจริง ไดยินเสียงหรือเห็น A: EQ ประกอบดวย ความสามารถในการรูเทาทันอารมณของตัวเอง (Self-awareness) ความสามารถ
ภาพที่ไมมีอยูจริง ซึ่งการรักษาหลักคือการรับประทานยาอยางตอเนื่องควบคูไปกับการทำจิตบำบัด
จัดการอารมณที่ไมดี (Self-regulation) การมีแรงจูงใจ (Motivation) ความเห็นอกเห็นใจผูอื่น
สวนคำวา “จิตเวช” นั้น ยังรวมถึงโรคอื่นๆ เชน โรคซึมเศรา โรคอารมณแปรปรวนสองขั้ว (โรคไบโพลาร) (Empathy)และทักษะในการเขาสังคม (Social Skill) ซึ่งถามวา EQ แยสงผลโดยตรงมั้ย ก็คงไมใช
โรควิตกกังวล โรคนอนไมหลับ และยังรวมถึงโรคจากการใชสารที่มีฤทธิ์ตอจิตประสาทอีกดวย ผูที่ใหการรักษา และก็ไมใชวาทุกคนที่วุฒิภาวะทางอารมณไมดีจะเปนโรคทางจิตเวชไปทั้งหมด EQ ก็เปนสวนที่ฝกฝนได
ก็จะประกอบไปดวยจิตแพทย และทีมสหวิชาชีพ เชน นักจิตวิทยา พยาบาล นักสังคมสงเคราะห ปรับปรุงได เรียนรูได ยกตัวอยางเชน ถาเราโกรธใครแลวใจรอนตอบโตเร็ว ไมทันระวังรูตัววากำลังโกรธ
เราก็จะเห็นวาผลเสียที่เกิดขึ้นเปนอยางไร ถาเรายังใชวิธีการเดิมไปเรื่อยๆ ก็จะทำใหเราทุกขมากขึ้น
Q: ถาเกิดเรารูสึกเครียดมากๆ แปลวาเราเปนโรคจิตเวชมั้ย มีอารมณขุนมัวอยูตลอดซึ่งก็ไมเปนผลดีตอสุขภาพจิตของเราเองแตถาเราเรียนรูและปรับปรุง สุขภาพ
จิตก็ดีขึ้น โอกาสจะปวยดวยโรคทางจิตเวชก็นอยลงดวย
A: ถาเราเครียด แตเรารับมือกับความเครียดได มีวิธีจัดการกับ
ความเครียดที่เกิดขึ้น ใชชีวิตไดตามปกติ ความเครียดนั้นก็ยัง Q: คนปวยหรือผูที่มีภาวะเริ่มปวย ไมกลาหาหมอ
ไมไดรุนแรงจนทำใหเราปวย เพราะการเจ็บปวยดวยโรคทาง เพราะกลัวคนอื่นจะมองวาโรคจิต?
จิตเวชนั้น เมื่อเกิดขึ้นแลวจะสงผลกระทบตอการ เรียน ทำงาน
หรือเขาสังคมซึ่งกระทบมากนอยตามความรุนแรงของอาการ A: สวนที่สำคัญคือ คนปวยไมกลาเขามาเพราะกลัวจะถูกตัดสิน อยากใหมองวาการปวย
ดวยโรคจิตเวช ไมไดลดคุณคาความเปนมนุษยของคนคนนั้น จริงๆแลวตองชื่นชมคน
ที่เขามาพบจิตแพทย เพราะเขารูเทาทันอารมณของตัวเอง รูวาเขาปลอยใหสภาพจิตใจ
ในกรณีที่อาการไมรุนแรงผูปวยจะพอทำงานหรือเขาสังคม แยลงไมไดและตองการคนชวย สุขภาพจิตที่ดีเปนพื้นฐานสำคัญตอการใชชีวิตในแต
ไดควรชื่นชมในสวนที่ทำไดดี ใหกำลังใจ บางทีคนรอบขาง ละวัน และการเจ็บปวยนั้นก็อาจกลายเปนจุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำใหไดเริ่มดูแลตัวเองใน
ไมเขาใจ พอเห็นอีกฝายเก็บตัว ไมอยากเขาสังคม ทำงาน
แยลง อาจเผลอไปตัดสินวาเขามนุษยสัมพันธไมดี หรือเขา การรูเทาทันอารมณตัวเอง รูจักจัดการความเครียด ทำใหมีภูมิคุมกันทางอารมณ
ยังพยายามไมมากพอ หรือไมพยายาม แตแทจริงแลวอาจจะ มากขึ้นอีกดวย
เปนดวยอาการ และเขาก็กำลังพยายามจะประคับประคอง
ใหตัวเองกลับมาใชชีวิตไดตามปกติก็เปนได ผูปวยจิตเวช “อยากใหมองวาการปวย
ที่ใชชีวิตในสังคมได เขาใชความพยายามมากกวาคนที่ไมปวย เราควรเปนผูใหโอกาสแทนที่จะเปนผูตัดสิน ดวยโรคจิตเวช ไมไดลดคุณคาความเปนมนุษยของคนคนนั้น”
และปดโอกาสนั้น
พญ.จามรี ณ บางชาง
นายแพทยชำนาญการ กลุมงานจิตเวช
โรงพยาบาลราชวิถี
เชิญรวมบริจาคกับโครงการ “โรงพยาบาลราชวิถี ดีตอใจ ไดตอบุญ”
เพื่อสมทบทุนซื้อครุภัณฑทางการแพทย

และสรางอาคารศูนยการแพทยโรงพยาบาลราชวิถี กลุมงานจิตเวช โรงพยาบาลราชวิถี
ไดที่เลขที่บัญชีธนาคารไทยพาณิชย 051-2-69056-1 023548108 ตอ 2402 / 2953

.indd 13 27/3/2561 11:14:39