Page 312 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 312
ﺑﻴﺸﺘﺮي ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻋﺠﻴﺐ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ،ﻗﺮن اول و دوم اﺳﻼﻣﻲ را ﻛﻪ دوره
رﻧﺴﺎﻧﺲ و ﺷﻜﻔﺘﻦ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﻣﻌﻨﻮي اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﭘﺲ از ﻳﻚ رﻛﻮرد ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ ،ﻗﺮﻧﻬﺎي ﺳﻜﻮت
و ﺧﻤﻮد اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ .ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ ﻋﻤﺪا ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻗﻀﺎﻳﺎ را از زاوﻳﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺑﺎ ﻋﻴﻨﻚ ﺗﻌﺼﺒﺎت
ﻧﮋادي ﻛﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎر ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻨﮕﺮد و اراﺋﻪ دﻫﺪ از ﻧﻈﺮ ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ
آﻧﭽﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ و از ﭼﻪ ﻧﮋادي ﺑﺮ ﻣﺮدم ﺣﻜﻢ ﻣﻲراﻧﺪه اﺳﺖ،
و اﻣﺎ ﺗﻮده ﻣﺮدم در ﭼﻪ ﺣﺎل و وﺿﻌﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﭼﻪ ﺑﺮده و ﭼﻪ ﺑﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ ،ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺤﺴﺎب آﻳﺪ .اﻣﺜﺎل ﺳﺮﺟﺎن
ﻣﻠﻜﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺎﺳﻔﻲ ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ ﭼﺮا ﺣﺠﺎج ﺑﻦ ﻳﻮﺳﻒ آدم ﻣﻲﻛﺸﺖ و ﺳﺘﻢ ﻣﻲﻛﺮد؟ ﺗﺎﺳﻔﺸﺎن و در
ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻇﻬﺎر ﺗﺎﺳﻒﺷﺎن ﺗﺤﺖ اﻳﻦ ﻋﻨﻮان اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻳﻚ ﻧﻔﺮ اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺣﺠﺎج ﺑﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﻛﺎرﻫﺎي
او را ﻧﻜﺮد؟ ﺑﮕﺬرﻳﻢ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﺘﺮﺿﻪ.
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ،از ﻧﻈﺮ ﺷﻮر و ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﺮاﻧﻴﺎن از ﻟﺤﺎظ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭘﺪﻳﺪ
آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺸﻨﻪ ﻣﺤﺮوﻣﻲ ﻓﺮﺻﺖ را ﻏﻨﻴﻤﺖ ﻣﻲﺷﻤﺮدﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﺧﻮد
را ﺑﺮوز دﻫﻨﺪ و ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻣﻠﻞ دﻳﮕﺮ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮاﻳﻲ و ﻣﻘﺘﺪاﻳﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﭘﺬﻳﺮش ﻫﻨﻮز ﻫﻢ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻗﺮون اول ﺗﺎ ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ اﺳﻼﻣﻲ اداﻣﻪ دارد ،ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ.
اﻳﻦ از ﻳﻚ ﻃﺮف ،و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ اﻳﻦ دروازهﻫﺎي ﺑﺎز ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻋﻠﻮم اﺳﻼﻣﻲ ،راه
ﺑﺮاي ورود ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎي ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ،ﻫﻨﺪي ،ﻣﺼﺮي و ﻏﻴﺮه ﺑﺎز ﺷﻮد و ﻣﺎده ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ ﺑﻨﺎي ﻋﻈﻴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ
اﺳﻼﻣﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد ،زﻣﻴﻨﻪ ﺷﻜﻔﺘﻦ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮﻋﻠﻲ و ﻓﺎراﺑﻲ و اﺑﻮرﻳﺤﺎن و ﺧﻴﺎم رﻳﺎﺿﻲ و
ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ و ﺻﺪراﻟﻤﺘﺎﻟﻬﻴﻦ و ﺻﺪﻫﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﻃﺒﻴﻌﻲ و رﻳﺎﺿﻲ و ﻣﻮرخ و ﺟﻐﺮاﻓﻲ دان و
ﭘﺰﺷﻚ و ادﻳﺐ و ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻋﺎرف ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد.
ﻣﻀﺤﻚ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻮرداود ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
اﮔﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺎزﻳﺎن و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﻣﻲ ﻧﺒﻮد و داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺎ ﭼﻮن ﺑﻮﻋﻠﻲ و ﺧﻴﺎم ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻧﻮ روزﻧﺎﻣﻪ و ﻳﺎ
داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﻋﻼﺋﻲ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي دﻳﮕﺮﺷﺎن را ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻨﺪ اﻣﺮوز زﺑﺎن ﭘﺎرﺳﻲ ﻏﻨﻲ ﺗﺮ و ﺑﺎزﺗﺮ ﺑﻮد).(1
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﺑﻪ ﻧﻘﻞ اﻃﻼﻋﺎت ،ﺷﻤﺎره ،12745ﻣﻮرﺧﻪ 29آﺑﺎن47
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 311
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
