Page 538 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 4‬در دوره ﺑﻌﺪ از دوره ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻗﺮن ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ‪)،‬و ﺗﺎ اﻧﺪازهاي در دوره ﺗﺮﺟﻤﻪ( اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ‬
‫اﺗﻔﺎق ﻓﻼﺳﻔﻪ‪ ،‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﻨﺪ‪ ،‬در ﻓﻦ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻣﻬﺎرت دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﻮﻋﻠﻲ ﻫﻢ ﻓﻴﻠﺴﻮف اﺳﺖ و‬

‫ﻫﻢ ﭘﺰﺷﻚ‪ ،‬در ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺮ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻏﻠﺒﻪ دارد‪.‬‬
‫اﻳﻦ دوره ﻛﻪ دوره)ﻓﻴﻠﺴﻮف ﭘﺰﺷﻜﻲ( اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﻳﻬﻮدي و ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺷﺮﻛﺖ دارﻧﺪ‪ .‬از ﺻﺎﺑﺌﻴﺎن در اﻳﻦ‬
‫دوره‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف دوره ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در اﻳﻦ دوره ﻣﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﻗﺪر ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻳﺎ ﻳﻬﻮدي زﻳﺎد‬
‫ﺑﺮﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ ﻛﻪ ﺿﻤﻨﺎ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺑﻠﻨﺪ ﻗﺪري از ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن‬

‫ﺑﺮﻧﻤﻲﺧﻮرﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼ اﺑﻮاﻟﻔﺮج ﺑﻦ اﻟﻄﻴﺐ ﻛﻪ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ اﺳﺖ از ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻜﻲ در ﻣﺮﺗﺒﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﻦﺳﻴﻨﺎ آن را‬
‫ﻣﻲﺳﺘﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻬﻴﭽﻮﺟﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ و ﻏﻴﺮ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻮاﻟﺒﺮﻛﺎت ﺑﻐﺪادي و‬
‫ﺣﺘﻲ اﺑﻮاﻟﺨﻴﺮ ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﺳﻮار‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﻲ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر روﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﺑﻮاﻟﺒﺮﻛﺎت ﻳﻚ‬
‫ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﻳﻬﻮدي ﺑﻮد و اﺑﻮاﻟﺨﻴﺮ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻣﺴﻴﺤﻲ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ اﻳﻦ دو ﻧﻴﺰ ﺑﺮ‬
‫دﻳﻦ اوﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪﻧﺪ و ﻫﺮ دو آﺧﺮ ﻛﺎر ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ آﻣﺎرﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺎﻟﺒﻲ از ﻧﻈﺮ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﻣﺜﻼ در ﻃﺒﻘﻪ)ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن ﻣﺘﺮﺟﻢ( ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻨﺪ و ﻳﺎ در ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن ﭘﺰﺷﻚ‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻨﺪ‬

‫و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﻴﻘﺪر دارﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬دﻟﻴﻞ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫روح اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺗﻌﻘﻼت ﻓﻠﺴﻔﻲ از ﺳﺎﻳﺮ روﺣﻬﺎي ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻣﺬاﻫﺐ دﻳﮕﺮ ﺳﺎزﮔﺎرﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻟﺐﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 12‬ﻗﺮﻧﻲ ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﭘﺰﺷﻜﻲ دوره اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﺴﻮف‬
‫زردﺷﺘﻲ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ زردﺷﺘﻲ‪) ،‬و ﻇﺎﻫﺮا از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﺳﺖ ﺟﻤﻊ رﻳﺎﺿﻴﺪاﻧﺎن( ﺑﺪﻳﻬﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ در اﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﻬﻴﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ زردﺷﺘﻴﺎن ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ در دوران‬
‫ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم ﻫﻢ ﺷﺮﻛﺘﻲ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬در دوران ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم اﻳﺮاﻧﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻌﻠﺪار ﻋﻠﻢ‬

‫و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻲ و ﻳﺎ ﻳﻬﻮدي و ﻳﺎ‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪537‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬