Page 540 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﻣﺼﺮي‪ ،‬اﺑﻮاﻟﺒﺮﻛﺎت ﺑﻐﺪادي‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ رﺿﻮان ﻣﺼﺮي‪ ،‬ﻛﻨﺪي‪ ،‬اﺑﻦ رﺷﺪ‪ ،‬اﺑﻦ ﻃﻔﻴﻞ‪ ،‬اﺑﻦ اﻟﺼﺎﺋﻎ‪ ،‬ﻗﻄﺐ اﻟﺪﻳﻦ‬
‫ﻣﺼﺮي‪ ،‬ﻛﻤﺎلاﻟﺪﻳﻦ ﻳﻮﻧﺲ ﻣﻮﺻﻠﻲ و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻓﺎراﺑﻲ ﻛﻪ ﻋﺪدﺷﺎن زﻳﺎد ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ - 7‬ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻌﻠﻢ ﻓﻠﺴﻔﻪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﺑﻐﺪاد ﺑﻮد‪ .‬اﺑﻦﺳﻴﻨﺎ ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ را ﺑﻪ اﻳﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد‪ ،‬اﺑﻦ‬
‫ﺳﻴﻨﺎ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﻧﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ او در ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺳﺘﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﻣﻨﻄﻖ ﭘﻴﺶ اﺳﺘﺎد ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺒﻮغ وﺷﻬﺮت اﺑﻦﺳﻴﻨﺎ از اﻃﺮاف واﻛﻨﺎف‪ ،‬ﻃﺎﻟﺒﺎن ﺣﻜﻤﺖ را ﺑﻪ ﺳﻮي او وﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺘﺒﺶ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﻳﺶ‬
‫ﻧﺎﺳﺦ ﻛﺘﺐ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎن ﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺎﺗﻴﺪ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي اوﻓﻘﻂ دراﻳﺮان ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ واز اﻳﺮان ﺑﻪ ﺧﺎرج اﻳﺮان ﮔﺴﺘﺮش‬
‫ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي اﺑﻦﺳﻴﻨﺎ و ﺑﻲرﻗﻴﺐ ﺑﻮدن ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﻳﺶ واﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻮدن ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن‬
‫آن ﻛﺘﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻐﺪاد از ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ اﻓﺘﺎد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺑﻐﺪاد ﻛﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﻪ و از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺘﺐ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﺗﺪرﻳﺲ‬

‫ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ دﻳﮕﺮ آن ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ ﭘﻴﺶ را ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪﻫﺎ وﺳﻴﻠﻪ اﺑﻮاﻟﻌﺒﺎس ﻟﻮﻛﺮي ﺷﺎﮔﺮد ﺷﺎﮔﺮد اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﺣﻮزه ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻛﻪ در زﻣﺎن اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي‬

‫ﻣﺮﻛﺰي و اﺣﻴﺎﻧﺎ ﺟﻨﻮﺑﻲ اﻳﺮان ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﺮاﺳﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ - 8‬ﺑﺎ آﻣﺪن ﻣﻐﻮل‪ ،‬از ﻳﻚ ﻃﺮف‪ ،‬و ﺣﻤﻼت اﻣﺜﺎل ﻏﺰاﻟﻲ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺴﺎط ﻓﻠﺴﻔﻪ از ﻏﻴﺮ اﻳﺮان ﻛﻢ و‬
‫ﺑﻴﺶ ﺑﺮﭼﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬در اﻳﺮان ﺷﻌﻠﻪ ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻌﻠﻪ ﺿﻌﻴﻒ رو ﺑﻪ ﻗﻮت ﻧﻬﺎد‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻛﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺣﻮزه ﻓﺎرس ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﻠﻮع دوﻟﺖ ﺻﻔﻮﻳﻪ و ﻧﻬﻀﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﻠﺴﻔﻲ در‬

‫اﺻﻔﻬﺎن‪ ،‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻴﺮداﻣﺎد و ﺻﺪراﻟﻤﺘﺄﻟﻬﻴﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ روﻧﻖ ﺟﺪﻳﺪي ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ - 9‬از زﻣﺎن ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮف ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺳﻼﻣﻲ در اﻧﺤﺼﺎر ﺷﻴﻌﻴﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻫﻤﻪ ﻧﻮاﺣﻲ‬

‫اﻳﺮان ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺘﺴﺎوي ﺳﻬﻴﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﻋﻠﻮم ﻧﻘﻠﻲ ﺳﻬﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬در ﻋﻠﻮم ﻋﻘﻠﻲ ﻳﺎ ﺳﻬﻤﻲ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻳﺎ ﺳﻬﻢ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ادب و ﺣﺪﻳﺚ و ﻓﻘﺎﻫﺖ ﺳﻬﻢ ﻣﻬﻤﻲ دارد‪ ،‬در ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﺣﻜﻤﺖ‬
‫و ﻋﻠﻮم ﻋﻘﻠﻲ ﺳﻬﻤﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﺎن ﺳﻴﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن‪ .‬اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺳﺠﺴﺘﺎﻧﻲ را ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻳﻚ اﺳﺘﺜﻨﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﻴﺴﺘﺎن ﺷﻤﺮد‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ اﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﺳﻬﻢ اﻧﺪﻛﻲ دارﻧﺪ ﻣﺜﻞ آذرﺑﺎﻳﺠﺎن‪ .‬از آذرﺑﺎﻳﺠﺎن‬

‫ﺑﻬﻤﻨﻴﺎر‪ ،‬ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﺧﺴﺮوﺷﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻣﻼرﺟﺒﻌﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻼﺣﺴﻴﻦ اردﺑﻴﻠﻲ و آﻗﺎﻋﻠﻲ ﺣﻜﻴﻢ‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪539‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬