Page 560 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 560
ﺳﺎل 245ﻳﺎ 250درﺳﻦ ﻧﻮدو ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﮕﻲ درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 4ﺣﺎرث ﻣﺤﺎﺳﺒﻲ ،ﺑﺼﺮي اﻻﺻﻞ اﺳﺖ و از دوﺳﺘﺎن و ﻣﺼﺎﺣﺒﺎن ﺟﻨﻴﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ ،از آن ﺟﻬﺖ او
را)ﻣﺤﺎﺳﺒﻲ( ﺧﻮاﻧﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﺮ ﻣﺮاﻗﺒﻪ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻫﺘﻤﺎم ﺗﺎم داﺷﺖ ،ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ اﺳﺖ .اﺣﻤﺪ
ﺣﻨﺒﻞ ﭼﻮن دﺷﻤﻦ ﻋﻠﻢ ﻛﻼم ﺑﻮد او را ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ورودش در ﻋﻠﻢ ﻛﻼم ﻃﺮد ﻛﺮد و در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ اﻋﺮاض
ﻣﺮدم از او ﺷﺪ .ﺣﺎرث در ﺳﺎل 243درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
-5ﺟﻨﻴﺪ ﺑﻐﺪادي ،اﺻﻼ اﻫﻞ ﻧﻬﺎوﻧﺪ اﺳﺖ .ﻋﺮﻓﺎ و ﻣﺘﺼﻮﻓﻪ او را)ﺳﻴﺪاﻟﻄﺎﺋﻔﻪ( ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ .ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﻓﻘﻬﺎء
ﺷﻴﻌﻪ ،ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ را)ﺷﻴﺦ اﻟﻄﺎﺋﻔﻪ( ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ .ﺟﻨﻴﺪ ﻳﻚ ﻋﺎرف ﻣﻌﺘﺪل ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود ،ﺑﺮﺧﻲ
ﺷﻄﺤﻴﺎت ﻛﻪ از دﻳﮕﺮان ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪه از او ﺷﻨﻴﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ .او ﺣﺘﻲ ﻟﺒﺎس اﻫﻞ ﺗﺼﻮف ﺑﻪ ﺗﻦ ﻧﻤﻲﻛﺮد و
درزي ﻋﻠﻤﺎ و ﻓﻘﻬﺎ ﺑﻮد .ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻳﺎران ﻫﻢ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ)ﺧﺮﻗﻪ()ﻟﺒﺎس اﻫﻞ ﺗﺼﻮف( ﺑﭙﻮش .ﮔﻔﺖ
اﮔﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ از ﻟﺒﺎس ﻛﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ از آﻫﻦ ﮔﺪاﺧﺘﻪ ﺟﺎﻣﻪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻢ اﻣﺎﻧﺪاي ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻨﺴﺖ
ﻛﻪ :ﻟﻴﺲ اﻻﻋﺘﺒﺎر ﺑﺎﻟﺨﺮﻗﺔ ،اﻧﻤﺎ اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺎﻟﺤﺮﻗﺔ ﻳﻌﻨﻲ از ﺧﺮﻗﻪ ﻛﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ)،ﺣﺮﻗﻪ آﺗﺶ دل( ﻻزم
اﺳﺖ .ﺟﻨﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺮزاده و ﻣﺮﻳﺪ و ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺮي ﺳﻘﻄﻲ و ﻫﻢ ﺷﺎﮔﺮد ﺣﺎرث ﻣﺤﺎﺳﺒﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ .ﮔﻮﻳﻨﺪ در
ﺳﺎل 297در ﻧﻮدﺳﺎﻟﮕﻲ درﮔﺬﺷﺖ.
- 6ذواﻟﻨﻮن ﻣﺼﺮي ،وي اﻫﻞ ﻣﺼﺮ اﺳﺖ ،در ﻓﻘﻪ ﺷﺎﮔﺮد ﻣﺎﻟﻚ ﺑﻦ اﻧﺲ ،ﻓﻘﻴﻪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮده اﺳﺖ .ﺟﺎﻣﻲ او
را رﺋﻴﺲ ﺻﻮﻓﻴﺎن ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ .ﻫﻢ اول ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻣﺰ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮد و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ را ﺑﺎ اﺻﻄﻼﺣﺎت
رﻣﺰي ﺑﻴﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ واردﻧﺪ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ و ﻧﺎواردﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﻧﻔﻬﻤﻨﺪ .اﻳﻦ روش ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﻣﻌﻤﻮل
ﺷﺪ ،ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﺰل و ﺑﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮات ﺳﻤﺒﻮﻟﻴﻚ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ .ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت
ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﻮ اﻓﻼﻃﻮﻧﻲ وﺳﻴﻠﻪ ذواﻟﻨﻮن وارد ﻋﺮﻓﺎن و ﺗﺼﻮف ﺷﺪ) .(1ذواﻟﻨﻮن در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎي 240 250
درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 7ﺳﻬﻞ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﺗﺴﺘﺮي ،از اﻛﺎﺑﺮ ﻋﺮﻓﺎ و ﺻﻮﻓﻴﻪ و اﺻﻼ اﻫﻞ ﺷﻮﺷﺘﺮ اﺳﺖ ،ﻓﺮﻗﻪاي از ﻋﺮﻓﺎ ﻛﻪ اﺻﻞ را
ﺑﺮ ﻣﺠﺎﻫﺪه ﻧﻔﺲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم او)ﺳﻬﻠﻴﻪ( ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ در ﻣﻜﻪ ﻣﻌﻈﻤﻪ ﺑﺎ ذواﻟﻨﻮن ﻣﺼﺮي ﻣﻼﻗﺎت
داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .وي در ﺳﺎل 283ﻳﺎ
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺼﻮف در اﺳﻼم ﺻﻔﺤﻪ 55
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 559
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
