Page 67 - ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ. 5-СЫНЫП. АТАМҰРА. СҮГІРБЕКОВА А.І.
P. 67

Жеті қоңырды                «Басы байтақ, аяғы тайпақ қоныс екен,
          көрген де...                Қаратауды жайласам, Сырдың бойын
                                      қыстасам,  қоныс  болуға  сонда  ғана
                                      дұрыс екен», – депті.


                     4-тапсырма.  Мәтінді  тыңдап,  Асанқайғының  жерге
                    айтқан сындарына түсініктеме беріңдер.


            1)  Асанқайғы  Жиделібайсын  жеріне  қызығып:  «Ай,  Жи­
        делібайсын, артыма бөктеріп кетер едім, әттең, атым көтере ал-
        майды-ау!» – депті.

            2)  Шыңғырлауды  көргенде:  «Ай,  Шыңғырлау,  жылқы
        өзі  өскен  жоқ,  Шыңғырлау,  сен  өсірдің!»  –  деп  үш  айналып,
        Шыңғырлаудың  суына  қолын  малып  отырып:  «Шыңғырлау
        өкпелер,  аттың  ерін  ал,  қонайық,  ат  суарып,  аунап-қунап
        кетейік», – деген екен.

            3) «Ай, Жанарыстан, жырым дай суға бола шетте қалдың-ау,
        есіл ерім-ай», – деп бір төбеге келіп жылап тұрған екен.


                             5-тапсырма.  Тыңдаған  мәтіндеріңнен  әрбір
                             жер-су  атауларына  берілген  анықтаманы  та­
                             уып, сәйкес бағанда көрсетіңдер.

                                          «Жары мен суы тең, жарлысы мен
          Ұзын аққан                      байы  тең  болатын  жер  екен»,  –
          ертісті көргенде:
                                          депті.

                                          «А, Баянауыл! Сенің қоныс болып
                                          тұрғаның – мынау ащының арқасы
          есіл өзенін                     екен.  Мал  жазғытұрым  бір  жұма
          көргенде:                       ащылайды  екен,  күзге  таман  бір
                                          жұма ащылайды екен. Сонысы бір
                                          жылға татиды екен», – депті.

                                          «Мына  шіркіннің  баласы  тойдым
          баянауыл тауын                  деп қарап отырмас, қарыным ашты
          көргенде:                       деп жылап отырмас. Сиырдың мүйі-
                                          зі, доңыздың құлағы шығып тұрған
                                          жер екен»,– депті.



                                                   63
   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72