Page 67 - ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ. 5-СЫНЫП. АТАМҰРА. СҮГІРБЕКОВА А.І.
P. 67
Жеті қоңырды «Басы байтақ, аяғы тайпақ қоныс екен,
көрген де... Қаратауды жайласам, Сырдың бойын
қыстасам, қоныс болуға сонда ғана
дұрыс екен», – депті.
4-тапсырма. Мәтінді тыңдап, Асанқайғының жерге
айтқан сындарына түсініктеме беріңдер.
1) Асанқайғы Жиделібайсын жеріне қызығып: «Ай, Жи
делібайсын, артыма бөктеріп кетер едім, әттең, атым көтере ал-
майды-ау!» – депті.
2) Шыңғырлауды көргенде: «Ай, Шыңғырлау, жылқы
өзі өскен жоқ, Шыңғырлау, сен өсірдің!» – деп үш айналып,
Шыңғырлаудың суына қолын малып отырып: «Шыңғырлау
өкпелер, аттың ерін ал, қонайық, ат суарып, аунап-қунап
кетейік», – деген екен.
3) «Ай, Жанарыстан, жырым дай суға бола шетте қалдың-ау,
есіл ерім-ай», – деп бір төбеге келіп жылап тұрған екен.
5-тапсырма. Тыңдаған мәтіндеріңнен әрбір
жер-су атауларына берілген анықтаманы та
уып, сәйкес бағанда көрсетіңдер.
«Жары мен суы тең, жарлысы мен
Ұзын аққан байы тең болатын жер екен», –
ертісті көргенде:
депті.
«А, Баянауыл! Сенің қоныс болып
тұрғаның – мынау ащының арқасы
есіл өзенін екен. Мал жазғытұрым бір жұма
көргенде: ащылайды екен, күзге таман бір
жұма ащылайды екен. Сонысы бір
жылға татиды екен», – депті.
«Мына шіркіннің баласы тойдым
баянауыл тауын деп қарап отырмас, қарыным ашты
көргенде: деп жылап отырмас. Сиырдың мүйі-
зі, доңыздың құлағы шығып тұрған
жер екен»,– депті.
63