Page 43 - Adilname 2019 orjinal

EĞİTİMDE İTİDALLİ OLUŞU, binde hakkı yüceltmektir. ondan sana hiçbir şey geçmese kokusu geçer. Ebu Musa El-Eşari radıyallahu anh ‘den; rak cennete gireceksin” dedi. sulallah” dedik. “Allah’a şirk koşmak, anne
USANDIRMAMASI Kötü arkadaşın misali ise körükçü gibidir, siyah Resulullah(sas.) şöyle buyurdular; “Mümin babaya itaatsizlik etmek” Hemen sonra; “İyi
diğer mümin için parçaları birbirine kenetleyen ÖĞRETTİĞİNİ YEMİNLE TEKİT ETMESİ
MUKAYESE VE TEMSİL YOLUYLA tozu sana sirayet etmese bile kokusu sirayet dinleyin bir de yalan şahitlik, yalan yere şahitlik
Hz. Peygamber (sas.) ashabı usanmasın diye, ÖĞRETMESİ eder” buyurmuştur. bina gibidir” diyerek parmaklarını birbirine Hz. Muhammed (sas.) çok kez konuşmasına yapmak, İyi dinleyin bir de yalan şahitlik, yalan
nasihatte bulunmak ve öğretmek için uygun kenetlemiştir.” Allah’ın adına yemin ederek başlardı. Bunu, yere şahitlik yapmak” buyurmuştur.
vakit ve durumları göz önünde bulundururdu. Hz. Peygamber (sas.) ashabın anlaması YER VE TOPRAK ÜZERİNE ÇİZEREK söyleyeceği şeyin ehemmiyetine dikkat çekmek TEŞVİK EDEREK-KORKUTARAK
Bu hususta itidal ve orta yolu tutmuştur. için bazen hükümlerde kıyaslamalarda ÖĞRETMESİ ASHAP SORMADAN ANLATMASI ve zikredeceği hükmü tekit edip teyit etmek için
“Kolaylaştırın, güçleştirmeyin. Müjdeleyin, bulunur ve hükmün nedenlerini anlatırdı. yapardı. ÖĞRETMESİ
nefret ettirmeyin.” hadisi de bu konuda Bu kıyaslama sonunda sahabeler dinin göz Hz. Peygamber (sas.) bazen açıklamak istediği Hz. Peygamber (sas.) çoğu zaman ashabı
verilebilecek örneklerden bir tanesidir. önünde bulundurduğu hususları ve maksatları hususun anlaşılabilmesi için toprağa resimler kendisine bir soru yöneltmeden onlara Enes b.Radıyallahu anh’den; Hz. Peygamber Hz. Muhammed (sas.) hayra teşvik eder,

anlarlardı. çizerdi. açıklamalarda bulunur, anlatırdı. Bunu özellikle (sas.) şöyle buyurdular; “Nefsim kudretinde sakındırdığı şeyden de korkuturdu. Hz.
Muhammed (sas.) hayırlı şeylere, sevabını
DİYALOGLA VE SORU SORARAK hiç kimsenin akıl edemeyeceği önemli olan Allah’a and olsun ki! Bir kul kendisi için zikredip sağlayacağı faydalara dikkat çekerek

ÖĞRETMESİ İbn Abbas radıyallahu anh’dan; Cüheyne Cabir radıyallahu anh anlatıyor; Hz. Muhammed hususlarda yapardı. Şüphenin gönüllere yerleşip istediğini komşusu için istemedikçe tam iman teşvikte bulunur; şerden de azabını zikredip
Kabilesinden bir kadın Hz. Peygamber (sas.) (sas.) ‘in yanında otururken önüne bir çizgi çizdi kötü etkisini göstermesinden korkarak sorun etmiş olamaz”
Hz. Muhammed (sas.)in öğretimde kullandığı ‘e gelerek; “Annem haccetmeyi adak adamıştı ve “Bu, yüce Allah’ın yoludur” buyurdu. Sonra bu daha ortaya çıkmadan cevabını vermiş olurdu. kötülüklerine ikazda bulunup sakındırırdı, fakat
bunu yaparken mutlaka teşvik ile korkutma
metotlardan biri de dinleyenlerin dikkatlerini an cak haccedemeden vefat etti. Onun yerine çizginin sağına iki soluna iki çizgi daha çizdi ve ZİKRETTİĞİ HUSUSU VURGULAMAK arasında bir denge gözetir, sadece korkutarak
toparlamak, vereceği cevaba teksif etmek haccetmeli miyim?” diye sordu. Hz. Muhammed “Bunlar da şeytanın yollarıdır” buyurdu. Ardında ŞAKA VE LATİFEYLE ÖĞRETMESİ İÇİN SÖZÜNÜ ÜÇ KERE TEKRAR nefret ettirmez aynı zamanda sadece teşvik
ve cevabın ne olabileceği hususunda fikir (sas.) “Evet, onun yerine haccet. Söyle bana elini ortadaki çizgiye koyarak şu ayeti okudu; “Bu ETMESİ ederek de insanları tembelleştirip amelleri terk
üretmeleri için karşılıklı konuşması ve sual annenin borcu olsa bunu ödemeyecek miydin?” dosdoğru yoluma uyun. Sizi Allah yolundan ayrı Hz. Peygamber (sas.) bazı zamanlar ashabıyla etmesine yol vermezdi.
sormasıydı. Böyle soru sorduğunda sahabe buyurdu. Kadın “Evet” dedi. Hz. Muhammed düşürecek yollara uymayın. Allah size bunları şakalaşıp onlara latife yapardı. Ancak o bu Hz. Muhammed (sas.) zikrettiği hususu
cevap vermezse, Resul’ün verdiği cevabı daha (sas.) “Allah’a hakkını ödeyin. Çünkü Allah vefa sakınasınız diye buyurmaktadır”En’am,153. şakalarda doğru sözden başka bir şey demezdi. vurgulamak, ehemmiyetini göstermek için KADINLARA ÖĞRETMEYE VE VAAZ
iyi anlıyor ve mesele zihinlerinde daha iyi gösterilmeye layıktır.” buyurmuştur. sözünü üç kez tekrar ederdi. VERMEYE ÖNEM VERMESİ
yerleşiyordu. SÖZLÜ İFADE VE ELLE İŞARETİ BİR Bir gün yaşlı bir kadın Peygamberimize gelerek:
TEŞBİH VE BENZETMELERDE ARADA KULLANILMASI “Ya Resulullah! Cennete girmem için bana Ebubekra radıyallahu anh anlatıyor; “Büyük
AKLİ ÖLÇÜLERLE KONUŞARAK BULUNARAK ÖĞRETMESİ dua eder misiniz?” dedi. Peygamber (sav.) günahların en büyüğünü size haber vereyim mi? Hz. Muhammed (sas.) hanımların ihtiyaç
Efendimiz: “Sen bilmiyor musun, ihtiyarlar
duydukları şeyleri onlara öğretmeye ehemmiyet
ÖĞRETMESİ Hz. Muhammed (sas.) bazı zamanlar öğretirken cennete giremez. “deyince, kadın üzüntüsünden Büyük günahların en büyüğünü size haber verirdi. Bu maksatla bazı sohbet ve vaazlarını
Hz Peygamber (sas.) çoğu zaman anlatmak meramını sözle ifade etme yanında mübarek ağlamaklı hale geldi. Hz. Peygamber: (gülerek) vereyim mi? Büyük günahların en büyüğünü onlara tahsis etmişti. Gerektiğinde kadınların
Hz. Muhammed (sas.)’in öğretimlerinde bazı istediği meselelerin anlaşılması için insanların elleriyle de işaret ederdi. Bunu, anlatmak “üzülme, sen yaşlı olarak değil bir genç kız ola- size haber vereyim mi?” buyurdu. “Evet, ya re- ilim öğrenmesi için ayrı bir gün tahsis edilirdi.
zamanlar gerek soru sorarak gerekse cevap ve duyularıyla algıladıkları şeyleri misal olarak ge istediğini daha iyi açıklamak, zikrettiği veya
rerek akli muhakeme yoluyla öğretme yolunu tirirdi. Çünkü bu yolla öğrencinin anlaması kolay öğrettiği şeyin ehemmiyetine dikkat çekmek ARAŞTIRMA:
kullanırdı. Bunu yapmadaki amacı batılı iyi gö hale gelirdi. için yapardı.
ren kimsenin kalbinden batılı söküp atmak ve Saide ERİKCİ
hakkı uzak bulan ve garipseyen kimsenin kal- “İyi arkadaşın misali misk taşıyan kimse gibidir,
40 | ADİLNÂME / 2019 41 | ADİLNÂME / 2019