Page 75 - พท21001

69

“ขอพระราชทานทูลเกลาทูลกระหมอม ถวาย......................” หมายถึง

สิ่งของขนาดเล็ก



“ขอพระราชทานนอมเกลานอมกระหมอม ถวาย....................” หมายถึง
สิ่งของขนาดใหญ ยกไมได

2. ศัพทที่ใชสําหรับพระภิกษุสงฆ

พระภิกษุเปนผูที่ไดรับความเคารพจากบุคคลทั่วไป ในฐานะที่เปนผูทรงศีล และเปน

ผูสืบพระศาสนา การใชถอยคําจึงกําหนดขั้นไวตางหากอีกแบบหนึ่ง

เฉพาะองคสมเด็จพระสังฆราช ซึ่งถือเปนประมุขแหงสงฆนนกําหนดใหราชาศัพท
ั้
ั้
เทียบเทากับพระราชวงศชนหมอมเจา แตถาพระภิกษุนนเปนพระราชวงศอยูแลวก็คงใหใช
ั้
ราชาศัพทตามลําดับชั้นที่เปนอยูแลวนั้น

การใชถอยคําสําหรับพระภิกษุโดยทั่วไปมีขอสังเกตคือ ถาพระภิกษุใชกับพระภิกษุ


ดวยกันหรือใชกับคนธรรมดา จะใชศัพทอยางเดียวกันตลอด ผิดกับราชาศัพทสําหรับกษัตริย


และพระราชวงศคนอื่นที่พูดกับทานหรือพูดถึงทานจึงจะใชราชาศัพท แตถาพระองคทานพูด

กับคนอื่นจะใชภาษาสุภาพธรรมดา เชน

มีผูพูดถึงพระวา “พระมหาสุนทรกําลังอาพาธอยูในโรงพยาบาล”

พระมหาสุนทรพูดถึงตัวทานเองก็ยอมกลาววา “อาตมากําลังอาพาธอยูที่โรงพยาบาล”

มีผูพูดถึงพระราชวงศหนึ่งวา “พระองคเจาดิศวรกุมารกําลังประชวร”

พระองคเจาเมื่อกลาวพระองคถึงพระองคเองยอมรับสั่งวา “ฉันกําลังปวย”

ตัวอยางคําราชาศัพทสําหรับพระภิกษุบางคํา

คํานาม ภัตตาหาร อาหาร ไทยทาน สิ่งของถวาย อาสนะ ที่นั่ง กุฏิ ที่พักในวัด

เภสัช ยารักษาโรค ธรรมาสน ที่แสดงธรรม

คําสรรพนาม อาตมา ภิกษุเรียกตนเองกับผูอื่น

ผม กระผม ภิกษุเรียกตนเองใชกับภิกษุดวยกัน

มหาบพิตร ภิกษุเรียกพระมหากษัตริย

โยม ภิกษุเรียกคนธรรมดาที่เปนผูใหญกวา

พระคุณเจา คนธรรมดาเรียกสมเด็จพระราชาคณะ

ทาน คนธรรมดาเรียกสมเด็จพระราชาคณะ