Page 13 - ศิลปศึกษาทช21003.indd

5

- ประติมากรรม ลักษณะพระพุทธรูปมีหนาผากกวาง คางเปนเหลี่ยม ปากแบะ ริม

ฝปากหนา พระขนงนูนเปนสัน พระนาสิกโคงและยาว พระหณุเปนปมปาน ไรพระศกที่ตอกับ

พระนลาฏหนาโต อุณหิศใหญเปนรูปฝาชี มีลวดลายคลายมงกุฎเทวรูป มีทั้งพระพุทธรูป

ประทับนั่งและยืน นิยมสรางพระพุทธรูปนั่งขัดสมาธิปางนาคปรกกันมาก พระพุทธรูปมีทั้ง

หลอดวยสัมฤทธิ์ และสลักดวยศิลา นอกจากนี้ก็ยังมีพระโพธิสัตวอวโลกิเตศวร หรือนาง

ปญญาบารมี เทวรูปก็มี เชน พระอิศวร พระนารายณ นอกจากนี้ก็ยังมีพระพิมพ ทั้งที่สราง

ดวยดินเผาและโลหะ

- สถาปตยกรรม สรางปรางคเปนเทวสถาน การกอสรางใชวัสดุที่แข็งแรงทนทาน ที่

มีอยูตามทองถิ่น เชน ศิลาแลง หินทราย สรางขึ้นทั้งในศาสนาพราหมณ และศาสนาพุทธ ที่

สําคัญไดแก ปรางคสามยอด จังหวัดลพบุรี, ปรางคแขก จังหวัดลพบุรี, ปราสาทหินพิมาย

อําเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา, ปราสาทหินศรีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร, ปราสาทหินพนมรุง
จังหวัดบุรีรัมย, ปราสาทเมืองต่ํา จังหวัดบุรีรัมย

2. ชวงศิลปะไทย หมายถึง ชวงที่คนไทยรวมตัวกันเปนปกแผน มีราชธานีที่แนนอน
แลว เปนการผสมผสานของวัฒนธรรมอินเดีย จีนและชาติทางตะวันตก แบงออกเปน 5 สมัย

คือ

2.1 สมัยเชียงแสน ศิลปะเชียงแสน นับเปนศิลปะไทยอยางแทจริง เปนศิลปะที่

กําเนิดขึ้นในบริเวณภาคเหนือของประเทศไทย ซึ่งเปนชื่อเมืองเกาในจังหวัดเชียงราย

- ประติมากรรม ไดแก พระพุทธรูปทั้งที่หลอดวยสําริดและปนดวยปูน พระพุทธรูป

เชียงแสนมี 2 รุน คือ

รุนที่ 1 เปนพระพุทธรูปที่มีพระรัศมีเปนดอกบัวตูมหรือลูกแกว ขมวดพระเกศา

ใหญ พระพักตรกลมอมยิ้ม พระหนุ (คาง) เปนปม พระองคอวบ พระอุระนูนและกวาง ดุจ

หนาอกสิงห ชายจีวรเหนือพระอังสาซายสั้นปลายมีแฉกเปนเขี้ยวตะขาบ ชอบทําปางมารวิชัย

และขัดสมาธิเพชร (แลเห็นฝาพระบาททั้ง 2 ขาง) และที่ฐานจะทําเปนรูปบัวคว่ําและบัวหงาย

เปนพระพุทธรูปที่มีอิทธิพลแบบปาละของอินเดีย

รุนที่ 2 เรียกวาเชียงแสนรุนหลังหรือเชียงใหม เปนพระพุทธรูปที่ไดรับอิทธิพลจาก

ศิลปะสุโขทัย มีลักษณะ พระรัศมีเปนดอกบัวตูมที่สูงขึ้น บางครั้งก็เปนเปลวแบบสุโขทัย

ขมวดพระเกศาเล็ก พระวรกายบางองคก็อวบอวนและพระอุระนูน แตมีชายจีวรยาวลงมาถึง

พระนาภี ชอบทํานั่งขัดสมาธิราบ ประติมากรรมรูปปนรูปเทวดาและนางฟา ที่ประดิษฐาน

ศิลปศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น : ทช21003 13
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์