Page 15 - ศิลปศึกษาทช21003.indd

7

- สถาปตยกรรม การสรางโบสถจะมีขนาดเล็กกวาวิหารมาก สวนหลังคาประดับ

ดวยเครื่องสังคโลก เชน สวนของชอฟา ใบระกา หางหงส อันเปนลักษณะพิเศษของ

สถาปตยกรรมสุโขทัย เจดีย รูปแบบของเจดียไดรับอิทธิพลจากเจดียลังกา คือ เจดียทรงระฆัง

กลม ที่ฐานเจดียมีรูปชางลอมรอบ เชน เจดียวัดชางลอม ที่อําเภอศรีสัชนาลัย สุโขทัย

นอกจากนั้นสุโขทัยยังสรางเจดียที่มีลักษณะของสุโขทัยเอง เปนแบบสุโขทัยแทเรียกวา

“เจดียทรงพุมขาวบิณฑ” คือ เปนเจดียที่มีฐานสูงยอมุมไม 20 ที่สําคัญคือ องคระฆังทําเปน

รูปดอกบัวตูมหรือพุมขาวบิณฑ นี่คือเจดียที่มีลักษณะพิเศษไมเคยมีในสมัยอื่นมากอนเลย

- จิตรกรรม พบหลักฐานมีนอยมาก สวนใหญเขียนตกแตงสถาปตยกรรมดวยสีฝุน

จึงสลายตัวไปตามกาลเวลา แตเทาที่พบ เชน ที่ผนังสถูปวัดเจดียเจ็ดแถวศรีสัชนาลัย ซุมสถูป

วัดมหาธาตุสุโขทัย สีที่ใชเขียนภาพไดมากจากธรรมชาติโดยตรง คือ ดินและยางไม มักระบาย

สีแดง ตัดเสนดํา ผมดํา ผิวเนื้อขาว ลวดลายมีสีเหลืองบางเล็กนอย จิตรกรรมอีกลักษณะหนึ่ง
คือการเขียนลวดลายลงบนเครื่องถวยชามสังคโลก ซึ่งเปนศิลปะหัตถกรรมที่เปน

ลักษณะเฉพาะของศิลปะสมัยสุโขทัย สามารถสงขายเปนสินคาออก แหลงผลิตที่สําคัญ ไดแก
ที่เตาทุเรียง ปจจุบันอยูในเขตเมืองศรีสัชนาลัย

2.3 สมัยอูทอง เปนศิลปะที่เกิดขึ้นในภาคกลางของประเทศไทย ไดรับอิทธิพลจาก

ศิลปะทวาราวดี ขอม เชียงแสนและศิลปะสุโขทัย พบมากที่สุดในบริเวณรอบเกาะเมืองอยุธยา

เมืองลพบุรี สุพรรณบุรี และเมืองสรรคบุรี (อยูในเขตจังหวัดชัยนาท) ศิลปะอูทองเปนศิลปะ

อันเนื่องมาจาก พระพุทธศาสนานิกายหินยาน

- ประติมากรรม พระพุทธรูปแบบอูทอง มีไรพระศก ชายจีวรหรือสังฆาฏิตัดเปน

เสนตรง ประทับขัดสมาธิราบ ปางมารวิชัยและมีฐานเปนหนากระดานแอนเปนรองเขาขางใน

สําหรับอิทธิพลทวาราวดีและขอมผสมกัน พระพุทธรูป มักมีรัศมี เปนรูปบัวตูม สวนอิทธิพล

ขอมหรือลพบุรี พระพุทธรูปจะมีรัศมี เปนเปลว ถึงแมจะมีอิทธิพลของ ศิลปะสุโขทัยเขามาปน

อยูมาก แตพระพุทธรูปก็ยังคงมีไรพระศก และฐานเปนหนากระดานแอนเปนรองเขาขางใน

- สถาปตยกรรม เจดียที่มีทรวดทรงสูงชะลูดและเปนเจดียทราย ที่บริเวณวัดพระศรี

รัตน-มหาธาตุ เมืองลพบุรี เจดียวัดแกว เมืองสรรคบุรี จังหวัดชัยนาท สวนพระมหาธาตุ ที่

จังหวัดชัยนาท เจดียแบบอูทองมีลักษณะเปนเจดียทรงกลม มีเจดียบริวารประกอบโดยรอบ

ปรางคแบบอูทองก็มี เชน ปรางคองคใหญที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ เมืองลพบุรี ซึ่งเปนปรางค

ที่เลียนแบบปรางคขอม แตไดแกไขใหมีรูปทรงสูงขึ้น

ศิลปศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น : ทช21003 15
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์