Page 70 - ห้องสมุด

70 | ห น้ า

สํานวนตาง ๆ ยอมมีที่มาตาง ๆ กัน เชน จากการดูลักษณะนิสัยใจคอของคน จากเหตุการณ
แปลกๆ จากความเปนไปในสังคม จากสิ่งแวดลอม นิทาน ประวัติศาสตร ตํานาน ฯลฯ สํานวนจึงเกิดขึ้น

เสมอ เพราะคนชางคิดยอมจะนําเรื่องนั้นเรื่องนี้มาผูกเปนถอยคํา สํานวนสมัยใหมที่ไดยินเสมอ ๆ
เชน

เขี้ยวลากดิน หมายถึง คนเจาเลห รูมาก ชํานาญ เชี่ยวชาญ

(ในเรื่องไมดี) ชั้นเชิงมาก
สมหลน หมายถึง ไดรับโชคลาภโดยไมไดคิด หรือคาดหวัง

ไวกอน

เด็กเสน หมายถึง มีคนใหญคนโต หรือผูมีอิทธิพลที่คอย
ชวยเหลือหนุนหลังอยู

อม หมายถึง แอบเอาเสียคนเดียว ยักยอกไว
ฯลฯ

2. คําพังเพย คือ สํานวนภาษาที่ใชเปรียบเทียบหรือเปรียบเปรย ประชดประชัน

มีความหมายเปนคติสอนใจ มีลักษณะคลายกับสุภาษิต อาจจะเปนคํากลาวติชมหรือแสดงความคิดเห็น
คําพังเพยเปนลักษณะหนึ่งของสํานวนภาษา เชน

กินบนเรือน ขี้บนหลังคา หมายถึง เปรียบกับคนอกตัญ ู หรือเนรคุณ
ขายผาเอาหนารอด หมายถึง ยอมเสียสละแมสิ่งจําเปนที่ตนมีอยู

เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว

คางคกขึ้นวอ แมงปอใสตุงติ้ง หมายถึง คนที่ฐานะต่ําตอยพอไดดิบไดดี
ก็มักแสดงกิริยา อวดดี

ตําขาวสารกรอกหมอ หมายถึง คนเกียจครานหาเพียงพอกินไปมื้อ

หนึ่งๆ ทําพอใหเสร็จไปเพียงครั้งเดียว
น้ําทวมปาก หมายถึง พูดไมออก เพราะเกรงจะมีภัยแก

ตนและคนอื่น

บอกหนังสือสังฆราช หมายถึง สอนสิ่งที่เขารูอยูแลว
ปล้ําผีลุก ปลุกผีนั่ง หมายถึง พยายามทําใหเปนเรื่องเปนราวขึ้นมา

มั่งมีในใจ แลนใบบนบก หมายถึง คิดฝนในเรื่องที่เปนไปไมได
คิดสมบัติบาสรางวิมานในอากาศ

รําไมดีโทษปโทษกลอง หมายถึง ทําไมดี หรือทําผิดแลวไมรับผิด

กลับโทษผูอื่น
หาเลือดกับปู หมายถึง เคี่ยวเข็ญหรือบีบบังคับเอากับผูที่

ไมมีจะให