Page 34 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
2 СОЁЛ

ДААЛГАВАР Тохиолдол шинжлээрэй
5
Ìиний дүү Бат аавын бүсээр øилбүүрдэн тоглож байгаад ээжид çэмлүүлэв.
Үүнийг хараад, аав дүү, бид хоёрт бүсээ дээдлэхийн утга учрын талаар ярьж
өглөө. “Ìонгол хүн бүсийг хүний сүлд хийморь гэж үçдэг. Тиймээс бүсээ дутуу
бүслэн алдруулан, чирч явахыг цээрлэдэг, бүсээ чанга бүслэхийг төв чангын
бэлгэдэл гэх ба бүсний үçүүрийг өмнө талдаа гарган ороож, нөгөө үçүүрийг мөн
урдаа øингээж уяна. Бүсээ гутал, өмдөн дээрээ тавих буюу бүсний дээгүүр
алхах гиøгэхийг цээрлэдэг. Бүс, малгайтай хүн бол хэн ч халдаøгүй чөлөөт
иргэн гэсэн утгыг илтгэдэг” хэмээн ярьсан юм.

1. Ìонгол хүний бүсний бэлгэдлийн утга учрыг тайлбарлаарай.
2. Бүсний бэлгэдэл гэж юу вэ? Тодорхойлон бичээрэй.

ДААЛГАВАР Хамтран ажиллаарай
6

Эх хэлний тухай мэдээллийг унøаад асуудал дэвøүүлээрэй.

Äаяарøлын явцад олон хэл Õүний үçэл бодол, байр суурь, мэдлэг
устаж алга болсоор байна. ухааны цар хүрээ, øинжийг тандах, үнэлэх
Энэ бол даяарøлын нэг сөрөг гол арга хэрэгсэл нь хэл, яриа юм. Ìонгол
тал мөн билээ. Èхэнх улс хүн бүрийг уран үгийн авьяастан, түүнийг
орнууд өөрийн үндсэн хэлийг судлан цээжилж, сурталчлан дэлгэрүүлэгчид
хамгаалах төрийн бодлого гэж ярьдаг билээ. Ìонгол амьдралын цаг
хэрэгжүүлдэг. Äаяарøих хором, алхам бүхэн аман çохиолоор илэрч
үйл явц монгол хэлийг байдаг. Сургаал үг, çүйр, цэцэн үг, хоøин үг,
тойрсонгүй. Олон гадаад үг ёгт үг, оньсого, таавар, түргэн хэллэг гээд
монгол хэлний үгсийн санд олон төрөл байна. Тэдгээрийг судлах, сурах
орж тэр хэмжээгээр үгийн явдал монгол үндэстнээ хөгжүүлэх чухал
баялаг нэмэгдэж байна. хөøүүргийн нэг мөн ажгуу.
Гэхдээ ямар ч хэлэнд байдаг 2015 онд баталсан “Ìонгол хэлний тухай”
харь үгийг хэрэглэх энэ хуулинд монгол хэл, бичиг үсгээ хамгаалах,
үçэгдэл хэвийн хэмжээнээс хөгжүүлэх талаар идэвх санаачилга гаргасан
хэтэрч, буйг бид өдөр бүр иргэн, хуулийн этгээдэд дөрвөн жил тутамд
харж байна. “Ìонгол Улсын Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит
øагнал олгоно” гэж çаажээ.

1. Эх хэлний тухай дээрх мэдээллүүдийн утга санааг харьцуулан øинжилж,
тус бүрд нь гарчиг өгөөрэй.
2. Ìэдээллүүдийг аøиглаад ямар асуудал дэвøүүлж болох вэ?
3. Уг асуудлыг øийдвэрлэхэд монгол хүн бүр ямар оролцоотой вэ? Өөрсдийн
оролцоог жагсаан бичиж, тайлбарлаарай

34