Page 70 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
3 ЭРХ ЗҮЙ

ДААЛГАВАР Тохиолдол шинжлээрэй
22
Тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийг 33 жил 11 сар тѵлж ажилласан даатгуулагчийн
дундаж хѵдѵлмѵрийн хѵлс 600 мянган тѵгрѵг, тэрээр 60 насанд хѷрч ѵндѵр
насны тэтгэвэр тогтоолгох хѷсэлт гаргасан байна.

1. Õүсэлт гаргасан даатгуулагчид ямар эрх çүйн актыг үндэслэн тэтгэвэр
тогтоох вэ?
2. Äаатгуулагчид өндөр насны бүрэн тэтгэвэр тогтоох уу, хувь тэнцүүлсэн
тэтгэвэр тогтоох уу гэдгийг ярилцаарай.
3. Äаатгуулагч өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгохоор хэнд, хэрхэн хандах вэ?

Íийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд çааснаар
дараах тэтгэмжийг олгоно. Үүнд:
Õөдөлмөрийн чадвар түр алдсаны тэтгэмж, олгох нөхцөл: Äаатгуулагч нийгмийн
даатгалын øимтгэлийг 3 болон түүнээс дээø сарын хугацаагаар төлсөн
тохиолдолд тэтгэмж авах эрх үүснэ. Õарин хөдөлмөрийн чадвар түр алдсан
øалтгаан үндэслэл нь åрдийн өвчин, ахуйн осол байдаг. Õөдөлмөрийн чадвар
алдсан хугацаа нь тэтгэвэр олгох, эсвэл тэтгэмж олгох уу гэдгийг øийднэ.
Тэтгэмж олгоход нэг удаагийн хөдөлмөрийн чадвар алдалтын үргэлжлэх
хугацаа 66 хоногоос хэтрэхгүй байна.

Жирэмсэн болон амаржсаны тэтгэмж, олгох нөхцөл: Õөдөлмөрийн гэрээгээр
ажиллагч, мөн сайн дураар даатгуулсан эх жирэмслэх, хүүхэд төрүүлэх
тохиолдолд нийгмийн даатгалын тэтгэмж авна. Энэ тэтгэмж нь нийгмийн
даатгалын øимтгэлийг 12 сар, түүний сүүлийн 6 сард нь тасралтгүй төлсөн
нөхцөлд олгоно. Õөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллагч буюу төрийн албан хаагч
эхэд сүүлийн 12 сарын цалингийн дунджийн 100 хувиар тооцож, 4 сарын
хугацаанд нийгмийн даатгалын сангаас олгоно. Сайн дурын даатгуулагч эхэд
сүүлийн 12 сарын хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогын дунджын 70
хувиар тооцон, 4 сарын хугацаанд нийгмийн даатгалаас олгоно.
Орøуулгын тэтгэмж, олгох нөхцөл: Íийгмийн даатгалд øимтгэл төлж байсан
иргэн нас барвал орøуулгад нь çориулж нийгмийн даатгалын тэтгэмжийн
сангаас мөнгөн тусламж олгох тухай хуульд çаасан. Äаатгуулагч åрдийн
өвчин, ахуйн ослын улмаас нас барвал, түүний орøуулгад çориулан тэтгэмж
олгоно. Õарин даатгуулагч нийгмийн даатгалын øимтгэлийг 36 сараас дооøгүй
хугацаагаар төлсөн байна.
Ажилгүйдлийн тэтгэмж олгох нөхцөл: Äаатгуулагч ажилгүйдлийн даатгалын
øимтгэлийг ажилгүй болохоосоо өмнө 24 сараас дооøгүй хугацаанд, үүнээс
сүүлийн 9 сард нь тасралтгүй төлсөн нөхцөлд ажилгүйдлийн тэтгэмж авах эрх
үүснэ. Ажилгүйдлийн тэтгэмжийн доод хэмжээ Õөдөлмөр, нийгмийн çөвøлийн
гурван талт үндэсний хорооноос тогтоосон хөдөлмөрийн хөлсний доод
хэмжээний 75 хувиас багагүй байна.

70