Page 74 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
4 ЭДИЙН ЗАСАГ

4.1. МАКРО ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮНДЭС
Бид өмнөх ангиудад өрх гэр, сургууль, орон нутгийн түвøинд эдийн çасгийн
ухааныг çах çээлийн эрэлт, нийлүүлэлт, үнэ талаас судалж бүтээгдэхүүн,
үйлчилгээний çах çээл, хөдөлмөрийн çах çээлийн талаар нэлээд дэлгэрэнгүй
ойлголттой болсон билээ. Эдгээр нь микро эдийн çасгийн судлах çүйл юм. Та
бүхэн энэ ангидаа макро эдийн çасгийн үндэс буюу нийт эдийн çасагт хамаатай
үçэгдэл болон түүний øалтгааныг судална. Тухайлбал, эдийн çасгийг улс орны
хэмжээнд хэмжих үçүүлэлтүүд, макро эдийн çасгийн асуудлууд болох инфляци,
ажилгүйдлийн øалтгаан, үр дагаварыг судалж хувь хүн эрсдэлээс өөрийгөө
хэрхэн хамгаалж болох, санхүүгийн çах çээлд оролцож аøиг, орлогоо хэрхэн
нэмэгдүүлж болох талаар ойлголттой болохын çэрэгцээ эдийн çасгийн тоо
мэдээллийг øинжлэн судлах арга барил эçэмøинэ.
Дотоодын нийт бѶтээгдэхѶѶн (ДНБ) гэдэгт юуг ойлгох вэ?

ДААЛГАВАР Бие дааж хийгээрэй
1

ДНБ-ий дараах тодорхойлолтыг анхааралтай уншиж бие даасан 4 санаа гарч
байгааг жагсаан бичиж тус бѷрд тайлбар хийнэ ѷѷ.

Тухайн улсын хэмжээгээр нэг жилийн хугацаанд үйлдвэрлэсэн, эцсийн
бараа, үйлчилгээний зах зээлийн үнийн дүнг ДНБ гэнэ.
Тухайлбал,
Санаа 1. Улсын хэмжээгээр
Санаа 2. ..........................
Санаа 3. ..........................
Санаа 4. .......................... гэх мэт

ДААЛГАВАР Эргэцүүлээрэй
2
Äараах ажил, үйлчилгээнээс алийг нь ÄÍБ-д тооцох, үл тооцохыг тэмдгээр
ялгаж тайлбарлаарай.
Хѷснэгт 4.1.
ДНБ-д
Асуулт Жишээ тооцогдох эсэх Тайлбар
тийм ѷгѷй
1 Тухайн жилд ѷйлдвэрлэсэн боловч борлогдож +
амжаагѷй бѷтээгдэхѷѷний ѷнэ
2 Тухайн жилд ѷйлдвэрлэсэн талхны ѷнэ
3 Эцсийн хэрэглээнд зориулагдаагѷй бараа,
ѷйлчилгээний ѷнэ
4 Ѷйлдвэрлэл нь ямар нэгэн тѵлбѵр
шаарддаггѷй бѵгѵѵд зах зээлд борлуулдаггѷй
бѷтээгдэхѷѷн, ѷйлчилгээний ѷнэ

74