Page 76 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
4 ЭДИЙН ЗАСАГ

Бүдүүвч 4.1.
ѶНБ = ДНБ + 1 - 2

1 Хилийн чанад дахь Монгол Улсын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгжийн
(ААН) үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний өртөг;
2 Монгол дахь гадаадын хөрөнгө оруулалттай ААН-ийн үйлдвэрлэсэн
бүтээгдэхүүний өртөг;
• ÄÍБ болон ҮÍБ-ий ялгааг гаргаж тэдгээрийг бүрдүүлэгч тогтвортой цөм
хэсэг нь юу болох талаар тайлбар хийнэ үү.
• Улаанбаатар хотод Япон улсаас çочид буудал барьж нэг жилийн хугацаанд
аøиглалтад оруулжээ. Барилгын матåриалыг Õятадаас, тавилгыг
Финляндаас оруулж ирсэн гэвэл Ìонгол, Япон, Финлянд улсын ҮÍБ, ÄÍБ-д
аль өртгийг оруулж тооцох вэ?
Ѷндэсний эдийн засгийн ѵсѵлтийг хэмжхэд эдгээр ѷзѷѷлэлтѷѷдээс гадна бусад
ѷзѷѷлэлтѷѷдийг нэмж ашигладаг. Энэ талаар ойлголттой болохыг хѷсвэл
нэмэлт эх сурвалжийг ашиглаарай.
Нэг хѶнд ногдох ДНБ-ийг хэрхэн тооцох вэ? Эдгээр ѷзѷѷлэлтѷѷдээс гадна
улс орнуудын эдийн засгийн ѵсѵлт болон иргэдийн амьжиргааны тѷвшинг
харьцуулан хэмжиж зорилгоор нэг хѷнд ногдох ДНБ гэсэн ѷзѷѷлэлтийг ѵргѵнѵѵр
хэрэглэдэг. Аливаа нэгэн ѷзѷѷлэлтийг ѵѵр нэг ѷзѷѷлэлтэд хуваахад гарч байгаа
тоо нь хуваарьт байгаа ѷзѷѷлэлтийн нэгжид ногдох хѷртвэрт байгаа ѷзѷѷлэлт
болохыг анхаарна уу.

ДААЛГАВАР Тооцоо хийгээрэй
5
Íэг хүнд ногдох ÄÍБ-ийг тодорхойлж 5 жилийн хугацаанд уг үçүүлэлт хэр
хэмжээтэй өөрчлөгдсөнийг тооцоорой.
Õүснэгт 4.3.
он ДНБ, тэрбум тѵг. Хѷн амын тоо, мян. Нэг хѷнд ногдох ДНБ, тѵг.
2012 16670.0 2867.7 ?
2013 19174.0 2930,3 ?
2014 21937.0 2995,9 ?
2015 23166.0 3057.8 ?
2016 24139.0 3119.9 ?
ДНБ-ийг хэрхэн тооцдог вэ?
Хѷнд хэрэгцээ байгаа тул тѷѷнийг хангахын тулд ѷйлдвэрлэх нь зайлшгѷй.
Эндээс зах зээлд хэрэглэгч ба ѷйлдвэрлэгч гэсэн ѷндсэн хоѐр тал байх нь
ойлгомжтой болж байна. Тэгэхээр ДНБ-ийг хэрэглэгчийн талаас (зардал) бас
ѷйлдвэрлэгчийн талаас (орлого) тодорхойлж болох юм. Жишээ нь, хэрэглэгч
талх худалдан авахад 1000 тѵгрѵг зарцуулсан бол яг ийм хэмжээний мѵнгѵ
ѷйлдвэрлэгчид орлого болон очно. Эндээс ДНБ-ийг аль аргаар тооцсон ч ѷр
дѷн нь ижил гэсэн дѷгнэлт хийж болох уу?

76