Page 77 - 10_niigem_sudlal_Neat
P. 77

БҮЛЭГ
                                                                  ЭДИЙН ЗАСАГ
                                                                                      4


              ДНБ-ийг зарäëàар хэрхэн тооцдог вэ?

                Хэрэглэгчдийн эцсийн хэрэглээндээ зориулан худалдан авахад зарцуулсан
                     бүтээгдэхүүн,  үйлчилгээний зардлын нийлбэр дүнгээр ДНБ-ийг
                               тодорхойлох аргыг зардлаар тооцох гэнэ.


                 ДААЛГАВАР
                             Эргэцүүлээрэй
                     6
              Ѫ  Тухайн улсын хэмжээгээр ѷйлдвэрлэсэн баялгийг хэн хэрэглэж байна вэ?
                 Хэдэн хэрэглэгч байна вэ? (Хѷснэгт 3.4)
              Ѫ  Тэд хэрэгцээгээ хангахын тулд ямар, ямар зардал гаргаж байна вэ?
              Ѫ  Хѷснэгтийн сѷѷлийн баганад ѵгѵгдсѵн жишээ, тохиолдлууд нь аль хэрэглэгчид
                 хамаарах вэ?
              Ѫ  ДНБ-ийг зарäëàар тооцдог аргыг томьѐолно уу.
                                                                             Õүснэгт 4.4.
                    Тэмдэг Хэрэглэгчийн
               д/д                             Тайлбар            Жишээ, тохиолдлууд
                    лэгээ     зардал
                                        Ѵрх  гэрѷѷд           Ѫ  Сѷѷ ХК 100 ѷнээний ферм
                                        хэрэглээндээ зориулан   байгуулсан
                           ªðõ ãýðèéí   хѷнс, бараа болон     Ѫ  Сувдаа гэртээ талх, мах,
               1      C    õýðýãëýýíèé   ѷйлчилгээ худалдан     гурил худалдаж авсан
                           çàðäàë
                                        авахад зарцуулсан     Ѫ  ЕБС-ийн багш нарыг
                                        зардал                  зѵѵврийн компьютерээр
                           Аж ахуйн     ААН-ѷѷдийн õºðºí㺠     хангасан
               2      I    нэгжийн      îðóóëàëтын çàðäàë     •  "Ìонгол çэс" компани çэс
                           зардал                               гулдмай Аçийн орнуудад
                                        Òºðººñ òºðèéí àëáàí     экспортолдог
                                        õààã÷äад зориулан     Ѫ  Тѵрийн албаны дарга нарт
                                        бараа, ¿éë÷èëãýýã       машин худалдаж авсан
                           Òºðийн
               3      G                 õóäàëäàí àâàõ,        Ѫ  Женко Тур компани
                           зардал
                                        ñóðãóóëü, ýìíýëýã,      Чингисийн хѵшѵѵ босгосон
                                        çàì çýðãèéã áàðèõàä   Ѫ  "Говь ХК" ноолууран
                                        гаргасан çàðäàë         бѷтээгдэхѷѷнээ Хятад улс
                                        Гадаадын иргэдээс       руу гаргасан
                           Ãàäààäûí     манай áараа, ¿éë÷èëãýýã   Ѫ  Орон нутагт тѵсвѵѵс 100
               4      X    õýðýãëýã÷ийн   õóäàëäàí àâàõàä       км зам тавьж ашиглалтад
                           зардал
                                        çàðöóóëñàí çàðäàë.      оруулсан
               Бѷгд, (зардлаар тооцсон ДНБ)
              Гадаадын  хэрэглэгчийн  зардлыг  тооцохдоо  экспортын  орлогоос  импортын
              зардлыг хасаж (цэвэр экспорт) тооцно. Учир нь,
              •  Ìанай орон экспортлох çамаар гадаадын хэрэглэгчдэд бараагаа худалдаж
                 орлого олно. Энэ нь манай гадаад худалдааны орлого буюу экспортын
                 орлого болно.
              •  Ìанай орны хэрэглэгчид импортлох çамаар гадаадын барааг худалдан авч
                 çардал гаргана. Энэ нь манай гадаад худалдааны çардал буюу импортын
                 çардал болно.
              ДНБ-ийг орлогоор хэрхэн тооцдог вэ?
              Æèëèéí  òóðøèä  ¿éëäâýðëýñýí  áараа,  ¿éë÷èëãýýíèé  áîðëóóëàëòààñ  îëñîí
              îðëîãî  íü  ãàçàð,  õºäºëìºð,  êàïèòàë  ãýñýí  ¿éëäâýðëýëèéí  õ¿÷èí  ç¿éëñèéã


                                                                                      77
   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82