Page 75 - 10_niigem_sudlal_Neat

БҮЛЭГ
ЭДИЙН ЗАСАГ
4

5 Тухайн орны нутаг дэвсгэр дээр гадаадын
хѵрѵнгѵѵр баригдсан ѷйлдвэрийн газруудын
ѷйлдвэрлэсэн бѷтээгдэхѷѷн, ѷйлчилгээний ѷнэ
6 Ѷр тариа, гурилын ѵртѵг талхны ѵртгийн хамт
7 Бѷтээгдэхѷѷний ѷйлдвэрлэл, ѷйлчилгээтэй
холбоогѷй шилжих орлогууд гэж нэрлэдэг
тэтгэвэр, оюутны цалин, ажилгѷйдлийн
тэтгэмж
8 Сѷѷдрийн эдийн засагт ѷйлдвэрлэгдсэн
бѷтээгдэхѷѷн, ѷйлчилгээний ѷнэ
• Èхэнх бүтээгдэхүүн эцсийн буюу бэлэн бүтээгдэхүүн болж çах çээлд гартлаа
үйлдвэрлэлийн хэд хэдэн øат дамжина. Эцсийн бүтээгдэхүүнд (талх)
үйлдвэрлэлийн øат дамжлага бүрт øинээр бий болсон өртгүүд (үр тариа,
гурил гэх мэт) хамтдаа тооцогддог учраас ÄÍБ-д çардлыг давхардуулан
тооцохгүйн тулд эсвэл эцсийн бүтээгдэхүүний үнийг эсвэл үйлдвэрлэлийн
øат дамжлага бүрт øинээр бий болсон өртгүүдийг нэмж тооцдог;
• Сүүдрийн эдийн çасаг гэсэн ойлголтод эдийн çасгийн салбар дахь хуулиас
гадуур болон нарийн үнэлж чаддаггүй, çаримыг åрөөс үнэлэх боломжгүй үйл
ажиллагааг оруулж болох бөгөөд эдгээрийг ÄÍБ-д тооцох боломжгүй;

ДААЛГАВАР Тооцоо хийгээрэй
3
Тухайн улс жилийн турш зѵвхѵн 2 тѵрлийн бѷтээгдэхѷѷн ѷйлдвэрлэдэг гэж
ѷзвэл энэ улсын эдийн засгийн ѵсѵлтийг тухайн онуудад хэдий хэмжээгээр
ѵссѵн болохыг тооцно уу.
Хѷснэгт 4.2.
2015 он 2016 он
ѯ Тѵрѵл Ѷнэ Ѷйлдвэрлэлийн Ѷнэ Ѷйлдвэрлэлийн
(P ) хэмжээ, мян ширхэг (Q ) (P ) хэмжээ, мян ширхэг (Q )
i i i i
1 Талх 950 700.0 1100 800.0
2 Ургамлын тос 2000 300.0 2300 350.0
Äаалгаврыг гүйцэтгэхдээ дараах томьёог аøиглаарай.

Томьёоноос ÄÍБ-ий өсөлтөд үйлдвэрлэсэн баялгийн биåт хэмжээний болон
тэдгээрийн үнийн өсөлт гэсэн хоёр хүчин çүйл çэрэг нөлөөлж байгааг ажиглаж
байгаа байх. Тэгвэл үнэ болон бүтээгдэхүүний биåт хэмжээ хэдэн хувиар өссөн
бэ? Бидний амьдралд аль үçүүлэлтийн өсөлт чухал вэ?

ДААЛГАВАР Эргэцүүлээрэй
4
Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн (ҮÍБ) гэдэгт юуг ойлгох вэ? Үйлдвэрлэсэн баялгийн
хэмжээг тооцоход ÄÍБ-нээс гадна ҮÍБ гэдэг ойлголтыг өргөнөөр аøиглана.

75