Page 22 - _____ 2 _______Neat

การพัฒนาตน

1.2.1.1 ทฤษฎีสัญชาตญาณ (Instinct Theory)
สัญชาตญาณมนุษย (Instinct) คําวา “สัญชาตญาณ” เปนคําที่ใชกัน

แพรหลายในวิชาจิตวิทยา แมแตในชีวิตประจําวันก็นําเอาคําวา สัญชาตญาณมาพูดกันอยูเสมอ ๆ

สัญชาตญาณ หมายถึง พฤติกรรมของมนุษยที่ติดตัวมาตั้งแตเกิด ซึ่งมีลักษณะเหมือน ๆ กันใน
มนุษยทุกผูทุกนาม เกิดขึ้นเองเปนเอง โดยไมมีการฝกฝนหรือเรียนรู วิลเลียม เจมส (William

James) นักจิตวิทยายุคบุกเบิกคนสําคัญของสหรัฐอเมริกา กลาววา มนุษยมีสัญชาตญาณตาง ๆ

กวา 6,000 ชนิด พฤติกรรมตาง ๆ ของมนุษย เชน การดูด การกิน การยิ้ม ความโกรธ การเดิน

การเขาสังคม ฯลฯ ลวนแลวแตเกิดจากสัญชาตญาณทั้งสิ้น ดังนั้น ในระยะนั้นจึงนิยมนําเอา คําวา
สัญชาตญาณไปอธิบายพฤติกรรมตาง ๆ ของมนุษย เชน การรองไหครั้งแรกของเด็กเมื่อคลอดออก

จากครรภมารดาก็เปนเพราะสัญชาตญาณ การอยูรวมกันเปนกลุมเปนสังคม เปนหมูคณะก็เปน

เพราะสัญชาตญาณของมนุษย อยางไรก็ดี ปจจุบันนี้ความเชื่อตามทฤษฎีสัญชาตญาณไดเสื่อม

ความนิยมลงไป เพราะมีขอเท็จจริงหลายอยาง
สัญชาติญาณ เปนพฤติกรรมที่มนุษยแสดงออกโดยอัตโนมัติตาม

ธรรมชาติของชีวิต เปนความพรอมที่จะทําพฤติกรรมไดในทันทีเมื่อปรากฏสิ่งเราเฉพาะตอ

พฤติกรรมนั้น สัญชาติญาณ จึงมีความสําคัญตอความอยูรอดของชีวิตในสัตวบางชนิด เชน ปลา

กัดตัวผูจะแสดงความกาวราว พรอมตอสูทันทีที่เห็นตัวผูตัวอื่น สําหรับในมนุษยสัญชาติญาณ

อาจจะไมแสดงออกมาอยางชัดเจนในสัตวชั้นต่ํา แตบุคคลสามารถรูสึกได เชน ความใกลชิด
ระหวางชายหญิงทําใหเกิดความตองการทางเพศได พฤติกรรมนี้ไมตองเรียนรู เปนรูปแบบ

พฤติกรรมที่ตายตัวแนนอน ซึ่งกําหนดมาตามธรรมชาติ จากปจจัยทางชีวภาพในปจจุบัน

การศึกษาสัญชาตญาณเปนเพียงตองการศึกษาลักษณะการตอบสนองขั้นพื้นฐาน เพื่อความ

เขาใจพฤติกรรมเบื้องตนเทานั้น

2.2.1.2 ทฤษฎีแรงขับ
แรงขับ (Drive) เปนกลไกภายในที่รักษาระบบทางสรีระใหคงสภาพ

สมดุลในเรื่องตาง ๆ ไว เพื่อทําใหรางกายเปนปกติหรืออยูในสภาพ โฮมิโอสแตซิส (Homeostasis)

โดยการปรับระบบใหเขากับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ทฤษฎีแรงขับอธิบายวา เมื่อเสียสมดุลใน
ระบบโฮมิโอสแตซิส จะทําใหเกิดความตองการ (Need) ขึ้นเปนความตองการทางชีวภาพ เพื่อ

รักษาความคงอยูของชีวิต และความตองการนี้จะทําใหเกิดแรงขับอีกตอหนึ่ง

แรงขับเปนสภาวะตื่นตัว ที่พรอมจะทําอยางใดอยางหนึ่ง ใหกลับคืนสู

สภาพสมดุลเพื่อลดแรงขับนั้น (Drive Reduction) ตัวอยางเชน การขาดน้ําในรางกายจะทําใหเสีย
สมดุลทางเคมีในเลือด เกิดความตองการเพิ่มน้ําในรางกาย แรงขับที่เกิดจากความตองการน้ํา คือ

52