Page 23 - ומלאו את הארץ / דורון בר

‡Â·Ó

,˙ˆȷ ˘Â·ÈÈ ,˙‚¯„Ó ˙ÈÈ· Ï˘ ͯ„· ˙ÂÚ˜¯˜ ˙¯˘Î‰ È„Î ÍÂ˙ ,ÌÈ˘„Á ˙·˘ÈÈ˙‰
Ï˘ ÌÈ·¯ ÌȘÏÁ· „·ÂÚÓ‰ Áˢ‰ ˙·Á¯˙‰ ˙‡ ‰¯˘Ù‡˘ ‡È‰ ,„ÂÚ ÌÈˆÂ¯Ú ˙¯ÈÎÒ
ÌÈ˘Â„ÈÁ Âȉ ̇‰ ,˙‰˙Ï ˘È ͇ .‰ÈÈÒÂÏ·· Ï„Ȃ‰ ˙‡ ˙‡Ê ˙·˜Ú·Â χ¯˘È-ı¯‡
?‡˜Â„ ‰˜È˙Ú‰ ˙Ú‰ È‰Ï˘· ÌÈÈ˘ÂÓÈ˘ ÂÎÙ‰ ÚÂ„Ó ?ÌÈÁ¯ ÌÈÈÎÙ‰Ó ‰Î ‰Ï‡
˙ÂȇϘÁ‰ ˙‚¯„Ó· ˘ÂÓÈ˘‰ ÍÙ‰ ˙ÈËÊÈ·‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ ˜¯ Ú„Ó
‰Ù˜˙‰ Íωӷ ˜¯ ÚÂ„Ó 50?ÔÎÏ Ì„Â˜ ÌÈ·¯ ˙¯„ ¯·Î ¯ÎÂÓ ‰È‰˘ Û‡ ıÂÙ ˙ÂȉÏ
̇·ÈÈÏ ‰È‰ Ô˙È˘ ÌÈ˘„Á ÌÈȇϘÁ ÌÈÏ„Ȃ χ¯˘È-ı¯‡ ȇϘÁ ˆÓȇ ˙ÈÓ¯‰
‰È‚ÂÏÂÎˉ ÂÊ ‰˙Èȉ Ô· ̇‰ .̘ӷ ÌÁ˙ÙÏ Â‡ ,ÔÎÏ Ì„Â˜ ÌÈ·¯ ˙¯„ „ÂÚ ‰ˆ¯‡
ˆÓ‡ ‡Ó˘ ‡ ,ÂÊ ‰Ù˜˙· χ¯˘È-ı¯‡ ‰Ú„È˘ ÌÈÙ¯‚ÂÓ„‰ ÌÈÎÈω˙‰ ˙‡ ‰ÏÏÂÁ˘
‡Ï ̇‰ ?˙‡Ê ·ÈÈÁ ‰ÈÈÒÂÏ·· ÔÎÏ Ì„Â˜ ÂÏÁ˘ ÌÈÈÂÈ˘Ï ‰·Â‚˙· ÌÈ˘Â„ÈÁ‰
È·˘Â˙ Ï˘ ‰·Â‚˙ ,‰Ó‚„ Ì˘Ï ,˙ÂȇϘÁ‰ ˙‚¯„Ó· ·Á¯‰ ˘ÂÓÈ˘· ˙‡¯Ï Ô˙È
ÏÈ·‰Ï ¯·Â‚ Íω‰ ͯˆ· ÂÈȉ„ ,Â˙‡ „„ÂÓ˙‰Ï ˆχ˘ ˘„Á ·ˆÓÏ Ï‡¯˘È-ı¯‡

?(‰ÈÈÒÂÏ·· Ï„Ȃ‰ ˙‡ ‡È·‰˘ ‡Â‰ ÁÂ˙ÈÙ‰˘) ÍÙ‰Ï ‡Ï ,‰ÈÈÒÂÏ·‰ ˙‡
ÌÈÏÏÂÁ˙Ó ÌÈÈ‚ÂÏÂÎË ÌÈÈÂÈ˘ ÈÎ ‰Ú„‰ ˙·ˆÚ˙Ó ˙Îω ˙Â¯Á‡‰ ÌÈ˘·
˙ÈÎÙ‰Ó‰ ‰È¯Â‡˙‰ ÔÓ ˙ËÏ· ‰¯Âˆ· ‰ÚÙ˘Â‰ ÂÊ ‰˘È‚ .ͯˆ Ï˘ Ú˜¯ ÏÚ ¯˜ÈÚ·
¯˘ÂÎ ÔÈ·Â ‰ÈÙ¯‚ÂÓ„ ÔÈ· ¯˘˜‰ ÏÚ ‰È¯Â‡˙‰ ˙‡ ÈÎ ‰‡¯ 51.Ù¯Ò· ¯˙Ò‡ Ï˘
„ÂÚ· .˙ÈËÊÈ·‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· χ¯˘È-ı¯‡Ï ÒÁÈ· Ì‚ ıÓ‡Ï ¯˘Ù‡ ÔÂÊÓ‰ Ï„Ȃ
Ú·˜È˘ ‡Â‰ ÔÂÊÓ ¯ˆÈÈÏ Ì„‡‰ È· Ï˘ Ï·‚ÂÓ‰ ̯˘ÂÎ ÈÎ Ú·˜ 52ÈÒÂ˙ÏÓ‰ ÌÊÈÎÓ‰
˙ÈËÊÈ·‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· χ¯˘È-ı¯‡ ˙ÈÈÒÂÏ· ÂÈȉ„ ,‰ÈÈÒÂÏ·‰ ۘȉ ˙‡
ȇϘÁ‰ ¯ÂˆÈȉ ¯˘ÂÎÏ Ì‡˙‰· Ú·˜˘ ÈÂÏ˙ ‰˙˘Ó ,ÂÊ ˙È¯Ó˘ ‰˘È‚ ÈÙ ÏÚ ,‰˙Èȉ
È‰Ï˘· χ¯˘È-ı¯‡· ˙‡ȈӉ ,‰Î¯Ú‰‰ ÈÙ ÏÚ˘ ‡Ï‡ .χ¯˘È-ı¯‡ Ï˘ Ï·‚ÂÓ‰
‰ÈÈÒÂÏ·‰ ۘȉ ÔÈ· ÔÂÊȇ ¯ÒÂÁ ÔÏ‰Ï ‰‡¯‡˘ ÈÙÎ .ÔÈËÂÏÁÏ ‰¢ ‰˜È˙Ú‰ ˙Ú‰
„ÂÚ ¯ˆÈÈÏ ‰˙ˆ¯Ó‰Ï ‡Ï‡ ,‰ÈÈÒÂÏ·‰ ÏÂÏÈ„Ï Á¯Î‰· ‡È·‰ ‡Ï ÔÂÊÓ‰ ˙ÂÓÎÏ
ÏÚ ‰ÙÎ˘ ,‰Ê ¯·‚ÂÓ ÔÂÊÓ ¯ÂˆÈÈ .È˙·È·Ò‰ ‰‡È˘‰ ¯˘ÂÎ Û¯ ˙‡ ˙ÂÏډϠÔÂÊÓ
˙¢„Á „·ÈÚ ˙ÂËÈ˘Ï ¯·ÚÓ Ï˘ÓÏ ÂÓÎ ,ÌÈÚˆÓ‡ Ô‚ ˙ÂÚˆÓ‡· ‰˘Ú ,‰ÈÈÒÂÏ·‰
ʇ „Ú ·Á¯ ˘ÂÓÈ˘· Âȉ ‡Ï ͇ ¯Î‰ ¯·Î˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂÎË ıÂÓȇ ,¯˙ÂÈ ˙ÂÏÈÚÈÂ
,Ìȯ·„‰ ÔÓ ‰ÏÂÚ ÍÎ ,˙ÈËÊÈ·‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· 53.„ÂÚ Ô˙Âȇ„Î ¯ÒÂÁ ÏÏ‚·
ÌÈÙ¯‚ÂÓ„‰ ÌÈÈÂÈ˘Ï ‰·È‚‰˘ ‰ÁÂ˙Ù ˙ίÚÓÓ ˜ÏÁ χ¯˘È-ı¯‡ ˙ÈÈÒÂÏ· ‰˙Èȉ
˙ӂ„ ,ÂÊ ‰Ù˜˙· χ¯˘È-ı¯‡ ‰Ú„È˘ ÌÈÈ‚ÂÏÂÎˉ ÌÈÈÂÈ˘‰ .‰·¯˜· ÂÏÏÂÁ˙‰˘
¢Ú ,˙ȇϘÁ‰ ˙¯ˆÂ˙‰ Ï˘ È˙ÈÈ˘Ú˙ „·ÈÚ ˙ÂȇϘÁ‰ ˙‚¯„Ó‰ ˙ËÈ˘ ıÂÓȇ

.È˘ÈÏ˘‰ ˜¯Ù· ÔÏ‰Ï Â‡¯ 50
.446–436 'ÓÚ ,1994 ,ȇ¯ÙÒ 'Ê Ô„ ‰Ê ÔÈÈÚ· .1965 ,Ù¯Ò· 51
52
T.R. Malthus, An Essay on the Principle of Population, or, A View of its Past and Present
53
.1798Y· ‰ÈÏ‚‡· ‰¢‡¯Ï ÌÒ¯ÂÙ ¯Â·ÈÁ‰ .Effects on Human Happiness, Cambridge 1992
.Â"Ó˘˙ ,ȇ¯ÙÒ 'Ê

13