Page 45 - ומלאו את הארץ / דורון בר
P. 45
È‚ÂÏ‡ί‡‰ ¯˜Ò‰ ȇˆÓÓ ÈÙ ÏÚ ˙ȯÙΉ ‰ÈÈÒÂÏ·· ÌÈÈÂÈ˘
˙¯ÁÂ‡Ó ‰˙Èȉ ‰ÚÙÂ˙‰ ı¯‡‰ Ï˘ ÌȯÁ‡ ÌȯÂʇ·Â 69,‰Ó„˜‰ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰
,Ô¯Ó¢‰ ·¯ÚÓÏ ÛÂÁ‰ ˙ÏÙ˘ ÔÈ· ¯Â·ÈÁ‰ ¯Âʇ· ,ÔÈÚ‰ ˘‡¯ ¯Âʇ· ,Ï˘ÓÏ .¯˙ÂÈ
¯Âʇ‰ È·˘Â˙ ÂË ˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙·Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ ÈÎ ¯˜Ò‰ ‰‡¯‰
˙ÂÚ·‚‰ ¯Âʇ ˙‡ ˜¯ ‡Ï Ìȯ‰‰ ˙ÂÏ‚¯ÓÏ˘ ÌÈÈ¯Â˘ÈÓ‰ ÌȯÂʇ‰ ˙‡ Ì‚ ·˘ÈÈÏ
‡Â‰ 71ÌȷˆÁ ÌÈÓ ˙¯·· ·Á¯‰ ˘ÂÓÈ˘‰ ÈÎ ¯Â¯· 70.ÔÎÏ Ì„Â˜ ¯·Î ·˘ÂÈÓ ‰È‰˘
ÌÈί„Ï ‰·¯˜Ï ,˙ÂÚ˜¯˜‰ ȇˆÓÏ Ì‡˙‰· ˙‡Ê ,¯˙ÂÈ ˙ÁÂÂ¯Ó ˙·˘ÈÈ˙‰ ¯˘Ùƒ‡˘
‰¯È„Á‰ ,‰Ó‚Â„Ï .˙ÂÈÈÚÓÏ Â‡ ÌÈÏÁ ȘÈÙ‡Ï „ÓˆÈ‰Ï Í¯Âˆ ÈÏ· ÌÈÓÈȘ ÌÈ·Â˘ÈÈÏÂ
·ÂˆÁÏ ÌÈ·˘ÈÈ˙Ó‰ Ï˘ Ì˙ÏÂÎÈ Ï˘· ¯˜ÈÚ· ‰¯˘Ù‡˙ ,È·¯ÚÓ‰ ÏÈÏ‚· ,ÔÙ˙ ¯ÂʇÏ
È‰Ï˘· Ô· .ÌÈ˘„Á ·Â˘ÈÈ ˙ÂÓÂ˜Ó Ì‰Ï ÍÂÓÒ· ÌȘ‰Ï ¯Âʇ‰ ÚÏÒÓ· ÌÈÓ ˙¯·
ÌȯÙÎ ‰˘ÈÓÁ˘ ˙Ú· ˘„Á È·Â˘ÈÈ Í¯ÚÓ ¯ˆÂ ˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰
ÌÈ·¯ ‰Î‡ÏÓ È˜˙Ó ÂÏ‚˙ ¯˙‡˘ ÌȯÙΉ ˙·¯ÂÁ· .¯Âʇ· ˙ÂÁÂÏ˘‰ È·‚ ÏÚ Â·
¯Âʇ· ‰Á·Â‡ ‰Ó„ ‰ÚÙÂ˙ 72.˙ÂÈÒÎ ‰ÓΠÌÈ¯Â‚Ó È·Ó ,˙ȇϘÁ ˙¯ˆÂ˙ „·ÈÚÏ
È˙· ¯Â·˙ ÏÁ ˙„‚ ‰ÏÚÓ· „Ò ˙Ú ,˙ÈÊ‚ ¯˜Ò ˙ÙÓ ÈÓÂÁ˙· ,¯Î˘˘È ˙ÂÓ¯
˜ÈÙ‡· ÌÈÚ·˜‰ ÌÈÓ‰ ˙Â¯Â˜Ó ÏÚ ¯Â˙È· ˙‡Ê ,„·ÈÚ ˙‚¯„Ó· ÌÈÙ˜ÂÓ‰ ‰ÂÂÁ
Ìȯ˙‡‰ ˙Ò¯Ù˙· ÈÂÈ˘‰ 73.ÌÈ·˘ÈÈ˙Ó Ï˘ ÌÈ·¯ ˙¯„ ̉Èχ ÂÎ˘Ó ¯·Ú·˘ ,ÏÁ‰
ÁÂÈˉ ˙˜ÈÎˢ ¯Á‡Ï ,ÌÈÓ ˙¯·· ‰˘Ú˘ ·Á¯‰ ˘ÂÓÈ˘‰ ˙ÂÚˆÓ‡· Ì‚ ¯˘Ù‡˙‰
˙¯ÓÏ ÈÎ ‰‡¯ .¯˙ÂÈ ¯˙ÂÈ ˙È˘ÂÓÈ˘Ï ‰˙˘Ú ˙ÏÊ·‰ ÚÏÒ· ·ˆÁ˘ ÌÈÓ ˙¯· Ï˘
ÌÈËÚÓ ˙ÂÈÈÚÓ ,ÌÈÚ˜˘Ó ËÂÚÈÓ Ï˘ – ¯˜Ò‰ ¯Âʇ· ÌÈ˘˜‰ ÌÈÈ˙·È·Ò‰ Ìȇ˙‰
˙¯· ˙·ÈˆÁ ¯˘Ù‡Ó Âȇ˘ ÚÏÒÓ ,‰ËÚÂÓ ˙ȇϘÁ Ú˜¯˜ ,‰ÎÂÓ ‰˜ÈÙÒ ÈÏÚ·
ÌȯÂʇ· ÈÙ¯‚ÂÓ„‰ ıÁω ‡È·‰ – ‰Á ‰ÚÂ˙ ¯˘Ù‡Ó Âȇ˘ ÈÙ¯‚ÂÙÂË È‡ÂÂ˙Â
‰ÈÈÏÚ· ÈÂËÈ· È„ÈÏ ‰‡·˘ ˙·˘ÈÈ˙‰ ˙ÙÂ˙Ï „¯Á ˜ÓÚ ԇ˘ ˙È· ˜ÓÚ Ï˘ ÌÈÎÂÓÒ‰
Áˢ· ,ÛÂÁ‰ ¯Â˘ÈÓ Ì¯„ ¯Âʇ· Ì‚ ‰Á·Â‡ ‰Ó„ ‰ÚÙÂ˙ 74.ÌÈ·Â˘Èȉ ¯ÙÒÓ·
ۘȉ· ˙¯ÎÈ ‰ÈÈÏÚ ‰ÏÁ ˙¯Á‡Ӊ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ .Ìȯ‡ ¯˜Ò ˙ÙÓ
̘Ó˙‰Ï ˙·˘ÈÈ˙‰‰ ‰˙Ë ˙ÂÓ„˜ ˙ÂÙ˜˙· ÂÓÎ ‡Ï˘Â ,‰Ê ¯Âʇ· ˙·˘ÈÈ˙‰‰
.ȇϘÁ „·ÈÚÏ Âψ ̉ ‰Â˘‡¯Ï ÌÈÏÁ‰ Ȉ¯ÚÏ ÏÚÓ˘ ÌÈÈ¯Â˘ÈÓ‰ ÌȯÂʇ·
‡ ¯ÊÓ ‰· Ï˙‰ ˘‡¯· ÂÏȇ ,¯¯‚ ÏÁ Ï˘ ÂÈ˙„‚ ¯·Ú χ Ï˙‰ ÔÓ ˙È˘È˘‰Â ˙È˘ÈÓÁ‰ 69
.1 'ÓÚ ,‰ ,1997 ,Ò¯ÈÈ‡Ó ,E. D. Oren, “‘Sera”, Tel’ ,‰ÈÈÒÎ 70
.362–361 'ÓÚ ,„"Ò˘˙ ,¯·ÈÏ 71
.10 'ÓÚ ,„"˘˙ ,‰È¯‡ ˙È·Â È·ÎÂÎ 72
73
'ÓÚ ,‰"˘˙ ,ȇ¯ÙÒ 'Ê Â‡¯ ÌÈÂÒÓ ÌÂÎÈÒÏ .ÂÈÏÂ˙ÈÁ· ‡ˆÓ ÌÈÓ‰ ˙¯· ˙ÂÁ˙Ù˙‰ ÏÚ ¯˜ÁÓ‰ 74
.J.H. Pace, ‘The Cisterns of the al-Karak Plateau’, ADAJ, 40 (1996), pp. 369–374 ;210–205
.‰"Ó˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,·‚‰ ¯‰· ÌÈÓ‰ ˙¯· ,(ͯÂÚ ,¯È¯Ùˆ 'È) Á"ÓÏÙ '„ ԯÂÓ '‡ ‡¯ ·‚‰ ÏÚ
.174 'ÓÚ ,2002 ,ÌÚÈ·‡ ;131–130 'ÓÚ ,2001 ,ÌȯÁ‡Â Ϙ¯Ù
.‡"˘˙ ,Ï‚
.1986–1985 ,Ï‚ ‡¯ ,„¯Á ˜ÓÚ Ï˘ ÂÈ˙·ȷҷ ˙Â˙‚ Ï˘ ·¯ ¯ÙÒÓ ÏÚ .„"È˘˙ ,ȯ‰‡
35