Page 83 - ומלאו את הארץ / דורון בר

¯ÙΉ ȯÂʇ ÏÚ ‰˙ÚÙ˘‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰È¯ÙÓȇ‰

Ï˘· ‰‡¯‰ ÏÎÎ ,˙·Á¯ ‰¯Âˆ· ‰¢‡¯Ï ¯Âʇ‰ ·˘ÂÈ ˙¯Á‡Ӊ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰
˙·˘ÈÈ˙‰‰ ۘȉ· ˙·Á¯˙‰‰ ÈÎ ÔÎ˙ÈÈ .ÌÈÎÂÓÒ‰ ÌȯÂʇ· ÔÈÒÂÏ·‰ ˙ÂÙÈÙˆ
˙È˘‡¯· ‡ ‰ÈÈ˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ˜˘Ó„–Ò‡ÈÙ ˘È·Î‰ ˙ÏÈÏÒ· Ì‚ ‰¯Â˘˜ ¯Âʇ·
ÔÎÏ Ì„Â˜ ·˘ÂÈÓ ‰È‰ ‡Ï˘ ¯Âʇ ·Ï· ÂÊ Í¯„ ˙ÏÈÏÒ ."‰ÒÏ ˙È˘ÈÏ˘‰ ‰‡Ó‰
ÏÚ ÌÈ„Á‡ Ìȯ˜ÁÓ 150.· ˙·˘ÈÈ˙‰‰ ˙‡ ‰¯˘Ù‡Â ÂÈχ ˙Â˘È‚‰ ˙‡ ‰·ÈÁ¯‰
ÌÈί„‰ ˙ÏÈÏÒ ÔÈ· ¯˘˜ ÏÚ ‰ÚÙ˘‰ ÏÚ Ì‰ Ì‚ ÌÈ„ÓÏÓ 151Ô¯˘· ÌÈί„‰ ͯÚÓ
ÈÊίӉ ÏÓÏ ‰˙˘Ú˘ ,‰È¯ÒȘ ÒȯËÙÈË‡ Ï˘ Ô„ÂÒÈÈ ˙·˜Ú· .ȯÂʇ ÁÂ˙ÈÙÏ
˙˘¯ ‰·Á¯˙‰ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ ¯Âʇ‰ ˙Â·È˘Á ‰˙ÏÚ ,χ¯˘È-ı¯‡ ˙¯È·ÏÂ
– Ô¯˘·˘ ˙ÂÈ˘‡¯‰ Ìȯډ ÔÈ· ‰¯˘È˜ ͯ„‰ .¯·Ú· ‰Ù˜˙ ÏÎ·Ó ¯˙ÂÈ ÌÈί„‰
ıÂÁÓ ‡·ˆÂ ÔÂËÏ˘ ÈÊÎ¯Ó ÔÈ·Â – ‰ÈÂÏÂه ÒȯËÙÈË‡ Ì‚ ‡Ï‡ ,‰È¯ÒȘ ˜¯ ‡Ï
ÌÈÏ˘Â¯È· ÈÓ¯‰ ‡·ˆ‰ ˙ÂÁÓ ÔΠÂÙÈ ,„ÂÏ ,‰ÈËÒ·Ò ,Ú·‚ ,ÂÎÚ ,¯Â„ ÂÓÎ ¯ÂʇÏ
„ÈÚÓ ¯·„‰Â ÌÈί„ Ï˘ ·¯ ¯ÙÒÓ· Ô‰È˙ÂÎ˘Ï ˙¯˘Â˜Ó Âȉ Ìȯډ ·Â¯ 152.ÂÈ‚Ï·Â
‰ÙÂÙˆ ÌÈί„ ˙˘¯ ÏÚ ˙ÂÈ„ډ 153.ÌÈ·Â˘Á ÌÈÈÏÎÏΠÌÈÈ˙¯·Á ÌÈÊÎ¯Ó Ô˙Âȉ ÏÚ
¯‚ÈËÈÂÙ ˙ÙÓÓ ÌÈÈ˙¯ÙÒ ˙¯˜ÓÓ ,ÌÈÈ‚ÂÏ‡ί‡ ÌȇˆÓÓÓ ˙‡· Ô¯˘‰ ¯Âʇ·
¯Â˘˜ ÛÂÁ‰ ¯Â˘ÈÓ ¯Âʇ· ÌÈί„‰ ˙˘¯· ȯ˜ÈÚ‰ ˘Â„ÈÁ‰ 154.˙ÈÚÈ·¯‰ ‰‡Ó‰ ÔÓ
ı¯Ù ‰Ê ÈÎÙ‰Ó È‡ÂÂ˙ .ÂÎÚ ‰È¯ÒÈ˜Ï ÂÙÈ ÔÈ· ‰¯·ÈÁ˘ ‰˘„Á ͯ„ Ï˘ ‰˙ˆÈ¯Ù·
Êίӷ ͯ„‰ ˙ÏÈÏÒ .¯˙ÂÈ ÁÂ ȷ¯ÚÓ ¯Âʇ· ͇ ,˙ȯÂËÒȉ‰ Ìȉ ͯ„Ï ÏÈ·˜Ó·
È„ÈÏ ‡È·‰ 155,˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· ÂʘÂ ÂÈ˙ˆȷ ÈÎ ‰‡¯˘ ,ÈÁ¯ÊÓ‰ ‰·Ê¯Ó‰ ˜ÓÚ
‰¯¯‚ 157¯Âʇ· ˙·˘ÈÈ˙‰· ˙·Á¯˙‰‰ 156.‰Ê ¯Âʇ· ÌÈ˘„Á ÌÈ·Â˘ÈÈ Ï˘ Ì„ÂÒÈÈ
·ˆÂ‰ ÔÎ¯Â‡Ï˘ ·Ëȉ ˙ÂÏÂÏÒ ÌÈί„Ï ˙ÂÈÓ˜Ӊ ÌÈί„‰ Ï˘ ÁÂ˙ÈÙ ‰È˙·˜Ú·

.ÏÈÓ È·‡ ÌÈ˙ÚÏ
Íωӷ ÌÈί„ ‰ÓÎ ÂÏÏÒ Ì˘ ,ÌÈÏ˘Â¯ÈÏ ‰ÏÙ˘‰ ÔÈ·˘ ÌÈÈÈ·‰ ¯Âʇ· Ì‚
158.˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰Â ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰ Íωӷ ¯ÎÈ ÁÂ˙ÈÙ ÏÁ ,˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙‰
‰˜ÊÁ˙‰Â ˙¯Á‡Ӊ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˜˙· ÌÈ·˘ÂÈÓ‰ Ìȯ˙‡‰ ¯ÙÒÓ· ˙ÓÈÂÒÓ ‰ÈÈÏÚ ‰ÏÁ

.135–128 'ÓÚ ,Ë"Ó˘˙ ,Ï˯‰ 150
Ô˜¯È ÔÈ· :Ô¯˘‰ ,(ÌÈίÂÚ) ÈχÂÓ˘ '‡Â ÔÓÒ¯‚ '„ ,È‚„ '‡ ,'Ô¯˘‰ Èί„' ,ÌȯÁ‡Â ȇ¯ÙÒ 'Ê 151

.Ê"Ó˘˙ ,ÔÂÏÈȇ Ï¯ ;1961 ,ÔÂÓ¯˜ ;262–249 'ÓÚ ,Ô"˘˙ ·È·‡ Ï˙ ,ÏÓ¯ÎÏ
.149 'ÓÚ ,Â"Ï˘˙ ,ϯ 152

I. Roll, ‘Roman Roads to Caesarea Maritima’, A. Raban and K.G. Holum (eds.), Caesarea 153

Maritima: A Retrospective after Two Millennia, Leiden, New York & Ko¨ln 1996, pp. 449–558

˙ÙÓ· χ¯˘È-ı¯‡ Ï˘ ‰¯Â‡È˙Ï ˙¯ډ' ,ÔÈÈË˘Ï˜ÈÙ 'È ;34–9 'ÓÚ ,Ê"Ó˘˙ ,ÔÂÏÈȇ Ï˘ÓÏ Â‡¯ 154
.79–69 'ÓÚ ,(Á"Ï˘˙) 8 ,‰¯„˙˜ ,'¯‚ÈËÈÂÙ

.˙ÈËÊÈ·‰ ‰Ù˜˙‰ ˙È˘‡¯Ó ‰‡¯‰ ÏÎÎ ‡È‰ ‰Èψ¯‰· ʘÈ‰ ˙¯‰Ó .„"˘˙ ,˜Âˆ 155
.1961 ,ÔÂÓ¯˜ 156

˙·˘ÈÈ˙‰‰ ˙·Á¯˙‰ ÏÚ ÌÂÎÈÒÏ .230–222 'ÓÚ ,1989 ,ÔÂÏÈȇ Ï¯ ‡¯ ÌÈί„‰ ͯÚÓ ÏÚ 157
.242–239 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯ ¯Âʇ·

.2–1 'ÓÚ ,1996 ,ϯ ˜Êȇ ,¯˘ÈÙ 158

73