Page 73 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 73
72
Trong trƣờng hợp phạm tội có tổ chức thuộc các tội phạm quy định là
tình tiết định khung tăng nặng thì khi xét xử, Toà án không đƣợc viện dẫn thêm
khoản 1 Điều 52 Bộ luật hình sự năm 2015 để xem đó là tình tiết tăng nặng
nữa.
Ngoài việc nhà làm luật quy định tình tiết“phạm tội có tổ chức” là yếu
tố định khung hình phạt đối với các tội phạm đã nêu ở trên, thì Bộ luật hình sự
năm 2015 còn quy định tình tiết này là yếu tố định tội đối với các tội nhƣ: tội
hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); tội bạo loạn (Điều
112). Các trƣờng hợp phạm tội này đều quy định tình tiết “phạm tội có tổ
chức” là dấu hiệu định tội.
6. Phân biệt trường hợp phạm tội có tổ chức với tổ chức phạm tội
và tội phạm có tổ chức
a. Phân biệt trường hợp phạm tội có tổ chức với tổ chức phạm tội
Một là, phạm tội có tổ chức là thuật ngữ của luật hình sự đƣợc ghi trong
Bộ luật hình sự nhƣ đã nêu ở phần trên, do tính chủ động cao của những ngƣời
cùng thực hiện tội phạm mà Bộ luật hình sự quy định; phạm tội có tổ chức có
thể là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự (điểm a khoản 1 Điêu 52 Bộ luật
hình sự năm 2015) hoặc có thể là tình tiết định khung tăng nặng hình phạt
trong từng cấu thành tội phạm cụ thể. Ví dụ: Điểm o khoản 1 Điều 123 Bộ luật
hình sự năm 2015 quy định tội giết ngƣời với tình tiết giết ngƣời có tổ chức.
Nhƣ vậy, phạm tội có tổ chức chỉ đơn thuần là trƣờng hợp những ngƣời cùng
thực hiện một tội phạm mang tính tổ chức nhƣ những tình tiết đã nêu ở phần
trên. Điều này không chỉ giúp cho cơ quan điều tra tìm kiếm những chứng cứ
chứng minh “tính có tổ chức” của việc phạm tội mà còn giúp cho tòa án khi
tiến hành xét xử và quyết định hình phạt, căn cứ vào tình tiết tăng nặng hoặc
tình tiết định khung tăng nặng mà quyết định loại và mức hình phạt phù hợp
với tính chất và mức độ phạm tội mà ngƣời phạm tội đã phạm.
- Phạm tội có tổ chức là nói đến quy mô, tính chất của tội phạm, còn khái
niệm “tổ chức” nhà làm luật quy định trong các tội phạm cụ thể nêu ở trên là
hành vi phạm tội.
- Phạm tội có tổ chức là một hình thức đồng phạm có sự cấu kết chặt
chẽ, có sự phân công trách nhiệm...còn tổ chức đánh bạc, tổ chức tảo hôn, tổ
chức sử dụng trái phép chất ma tuý... có thể chỉ có một ngƣời cũng có thể thực
hiện đƣợc hành vi tổ chức. Do đó, đối với hành vi tổ chức trong các tội phạm
này không coi là tình tiết tăng nặng và không thuộc phạm vi điều chỉnh tại