Page 23 - อิเหนา

- เอกสารประกอบการสัมมนาวรรณกรรมคัดสรรในหนังสือเรียน เรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง -

ความรักรุมจิตพิศวง จนลืมองค์ลืมอายนางโฉมศรี

ไม่เป็นอารมณ์สมประดี ภูมีหลงขับขึ้นฉับพลัน

เจ้าเอยเจ้าดวงยิหวา ดั่งหยาดฟ้ามาแต่กระยาหงัน

ได้เห็นโฉมฉายเสียดายครัน ฉุกใจมิทันคิด เอย

อิเหนาจึงเปิดเผยนิสัยความเป็นคนเจ้าเล่ห์เพทุบายออกมา ด้วยการกลั่นแกล้งจรกา และพยายาม

กระทำต่างๆ เพื่อให้ได้ตัวนางบุษบา โดยไม่คำนึงถึงความเดือดร้อนของผู้อื่น เช่น การเผาเมืองทำลาย

ทรัพย์สิน ลักนางบุษบาไป ซึ่งในความเป็นจริงก็ทำให้เกิดผลดีกับวงศ์ตระกูล ที่จะไม่เสียวงศ์เพราะบุษบาต้อง

แต่งงานกับจรกา แต่ในที่สุดอิเหนาก็ถูกปะตาระกาหลาลงโทษให้ต้องออกตามหาบุษบา แม้พบกันก็ต้องคำสาป

ให้จำกัดไม่ได้อยู่ชั่วระยะเวลาหนึ่ง

2.บุษบา

บทบาทของตัวละครฝ่ายหญิงในวรรณคดีไทยแทบทุกเรื่อง เป็นบทบาทของตัวละครธรรมดา

เพราะแก่นสำคัญของเรื่องไปอยู่กับตัวละครเอกฝ่ายชายมากกว่า ตัวละครฝ่ายหญิงจะมีบทบาท และ

ความสำคัญในฐานะที่ได้เข้ามาปรากฏเกี่ยวพันอยู่กับตัวเอกฝ่ายชาย บทบาทเด่นในการแสดงฝีมือทางอาวุธ

การรบทัพจับศึก ก็มีเฉพาะในขณะที่แปลงตัวเป็นชายเท่านั้น นางบุษบาก็เช่นเดียวกัน นางมีโอกาศได้แสดง

ฝีมือในการรบกับระตูจะมาหรา ในรูปลักษณ์ของอุณากรรณ แต่เมื่อนางฆ่าระตูจะมาหราตาย นางก็ “เมาเลือด
ผาดเผือดพักตรา ด้วยไม่เคยฆ่าใครบรรลัย”

ลักษณะเช่นนี้สะท้อนมาจากแบบอย่างชีวิตของผู้หญิงสมัยก่อน ซึ่งมีฐานะทางสังคมต่ำกว่าชาย

ตัวละครฝ่ายหญิงมักไม่มีสิทธิออกความเห็นหรือแสดงบทบาทผู้นำ หรือแม้แต่จะเป็นผู้ตัดสินใจเอง เช่น ท้าวดา

หายกนางบุษบาให้จรกา นางก็ไม่มีการโต้แย้งหรือทำให้ขัดพระทัย คงยอมรับโดยดุษณี ดังนั้นลักษณะนิสัยใจ

คอของตัวละครฝ่ายหญิงจึงค่อนข้างจะเป็นไปในทางยอมเป็นเบี้ยล่าง ยอมรับว่าตนด้อยกว่าชายในทุกกรณี ไม่

มีปากมีเสียง ถ้าตัวละครฝ่ายหญิงจะมีลักษณะเป็นผู้นำ ก็มีในรูปของการแปลงการเป็นชายดังกล่าว

ลักษณะทั่ว ๆ ไปนางบุษบานั้น เป็นไปตามธรรมเนียมนิยมในการสร้างนางเอกในวรรณคดี

ไทย คือต้องมีรูปร่างหน้าตาสวยงาม ถึงกับบุรุษที่ได้เห็นรูปวาดของนางมีอันเป็นไป

เมื่อนั้น ระตูจรกาเรืองศรี

คลี่กระดาษดูรูปนางนารี ให้เปรมปรีดิ์ประดิพัทธิ์ผูกพัน

หน้า | 20