Page 26 - อิเหนา
P. 26
- เอกสารประกอบการสัมมนาวรรณกรรมคัดสรรในหนังสือเรียน เรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง -
พระจะไปดาหาปราบข้าศึก ฤารำลึกถึงคู่ตุนาหงัน
ด้วยสงครามในจิตยังติดพัน จึงบิดผันพจนาไม่อาลัย
ไหนพระผ่านฟ้าสัญญาน้อง จะปกป้องครองความพิสมัย
ไม่นิราศแรมร้างห่างไกล จนบรรลัยมอดม้วยไปด้วยกัน
…………………………………………… ………………………………………………
แล้วว่าอนิจจังความรัก พึ่งประจักษ์ดั่งสายน้ำไหล
ตั้งแต่จะเชี่ยวเป็นเกลียวไป ที่ไหนเลยจะไหลคืนมา
สตรีใดในพิภพจบแดน ไม่มีใครได้แค้นเหมือนอกข้า
ด้วยใฝ่รักให้เกินพักตรา จะมีแต่เวทนาเป็นเนืองนิตย์
โอ้ว่าน่าเสียดายตัวนัก เพราะเชื่อลิ้นหลงรักจึงช้ำจิต
จะออกชื่อลื่อชั่วไปทั่วทิศ เมื่อพลั้งผิดคิดแล้วจะโทษใคร
อย่างไรก็ตาม จินตะหราก็มีบทบาทเช่นเดียวกับตัวนางเอกในวรรณคดีคนอื่น ๆ คือ เป็นหญิงที่มีชีวิต
ขึ้นอยู่กับสามี ไม่มีปากเสียง ไม่มีโอกาสทำให้เกิดเหตุการณ์สำคัญ ๆ ขึ้นมาด้วยตนเอง บทบาทที่ปรากฏก็คือ
ความหึงหวงชิงรักหักสวาทเล็ก ๆ น้อย ๆ ซึ่งเพิ่มสีสันให้การแสดงนั่นเอง
4.จรกา
ในบรรดาตัวละครฝ่ายปฏิปักษ์ (antagonist) ในวรรณคดีไทยทั้งหลาย จรกาเป็นคนชั่วตัวดำมากที่สุด
เมื่อกวีบรรยายถึงจรกาแต่แรกนั้น ได้กล่าวถึงอย่างเป็นทำนองขบขันแกมหมั่นไส้ว่า “รูปทรงอัปลักษณ์หนัก
หนา ดูไหนมิได้งามทั้งกายา ลักขณาผมหยัก พักตร์เพรียง จมูกใหญ่ไม่สง่าราศรี จะพาทีแห้งแหบแสบเสียง”
แต่ก็ยัง “คิดจะหากัลยาเป็นคู่เคียง ที่งามเพียงสาวสวรรค์ให้เกื้อองค์”
เมื่อจรกาไปสู่ขอบุษบา และท้าวดาหาก็ยกให้ดังประสงค์ ปรากฏว่ากษัตริย์วงศ์เทวาอื่น ๆ ก็ไม่พอ
พระทัย มีการเปรียบเทียบระหว่างวงศ์เทวาของนางบุษบาว่าเป็น มณี และ หงส์ กับวงศ์ตระกูลของจรกาว่า
เป็นลูกปัด กับ กา ซึ่งถ้าหากว่าทั้งสองฝ่ายอภิเษกกันแล้วก็จะทำให้เสียงวงศ์ทั้งยังนำจรกาไปเปรียบเทียบกับ
อิเหนาอีกด้วยว่า อิเหนานั้นเหมาะสมกับบุษบาราวกับแก้วสุวรรณ หรือองค์อสัญแดหวากับนางเทพธิดา
พระอาทิตย์กับพระจันทร์ เป็นต้น
หน้า | 23
