Page 27 - อิเหนา
P. 27
- เอกสารประกอบการสัมมนาวรรณกรรมคัดสรรในหนังสือเรียน เรื่อง อิเหนา ตอน ศึกกะหมังกุหนิง -
เมื่อกวีบรรยายถึงรูปร่างลักษณะของจรกาคราวใดก็จะเน้นว่า “รูปร่างเหมือนอย่างไพร่” เพราะจรกา
มีรูปชั่ว กำยำล่ำสัน ไม่อ้อนแอ้น สวยงามเหมือนระเด่นในวงศ์เทวาทั้งหลาย ยิ่งไปกว่านั้นจรกายังตกเป็นเหยื่อ
แห่งวาจาประหัดประหารของพวกวงศ์เทวาอยู่เนือง ๆ เป็นต้นว่าตอนที่นางบุษบาแบกพานผ้าไปอภิวันท์ดาบส
พอเห็นอิเหนา จรกาอยู่ข้างทาง นางก็ตกประหม่าจนพานผ้าเอียง อิเหนาช่วยเข้าไปรับไว้ จรกาเคืองแต่
ั
ี
ไม่อาจว่า อะไรได้ เพราะอิเหนาเป็นญาติที่มีศกดิ์เป็นพี่ จึงเสไปว่ากับระเด่นกับอกสามองค์ว่า “อะไรกลุ่มรุมดู
ื
เมียกันเอง เป็นพี่ชายไม่เกรงใจกัน”ผลก็คอจรกาถูกระเด่นสามองค์รุมกันเยาะเย้ยทั้งนี้ผู้แต่งคงจะต้องการเน้น
ให้เห็นถึงความไม่เหมาะสมระหว่างจรกากับบุษบานั่นเอง
5.ประสันตา
ในบรรดาพี่เลี้ยงทั้ง 4 คน ของอิเหนา ประสันตาเป็นผู้ที่มีบทบาทเด่นที่สุดเป็นคนที่มีบทบาทคล้ายกับ
ตลกในละครนอก แต่ปรากฏว่าบทบาทของประสันตามีอยู่ไม่มาก ซึ่งไม่เหมือนกับบัญญัตินิยมในการเล่นละคร
นอก ประสันตามักจะใช้วาจาเย้าเเหย่อิเหนาโดยเฉพาะเรื่องเกี่ยวกับสตรีมากกว่าอย่างอื่น และเป็นเพียง
บางครั้งเท่านั้น ซึ่งเป็นการเพิ่มสีสันของเรื่อง และเป็นไปตามแบบแผนในการเล่นละครในว่า มุ่งแสดงการร้อง
การรำและศิลปะต่างๆมากกว่าการเล่นตลก
6.องค์ประตาระกาหลา
นิทานปันหยี ฉบับปันหยี กุดา สมรัง มีตัวละครชื่อ ภัฏฏารกาละ มีลักษณะคล้ายเทพอยู่บนสวรรค์
คอยดูแลทุกข์สุขให้แก่พระราชวงศ์ และลงโทษกษตริย์ในพระราชวงศ์เมื่อกระทำผิด เช่นเมื่ออิเหนาปฏิเสธการ
ั
แต่งงานกับบุษบาเพราะไปหลงนางจินตะหราองค์ปะตาระกาหราจึงบันดาลให้รูปวาดนางบุษบาตกไปถึงมือ
วิหยาสะกำ ทำให้เกิดศึกกะหมังกุหนิง แต่ในที่สุดก็ช่วยให้อิเหนาได้พบกับอุณากรรณ (บุษบา) วิยะดาและ
สียะตราที่เมืองกาหลัง หลังจากที่ทรงทรมานอิเหนามานานพอสมควร
องค์ปะตาระกาหลาเท่ากับวิญญาณบรรพบุรุษ ซึ่งเมื่อพิจารณาบทบาทแล้วองค์ปะตาระกาหลานั้น
เป็นลักษณะเดียวกับผีบรรพบุรุษ คือเดิมเป็นคน พอตายแล้วก็ไม่ไปไหน ยังสิงอยู่ในบ้านเรือน ตามปรกติเป็น
ผีญาติผู้ใหญ่ของครอบครัว จึงเรียกว่าผีบรรพบุรุษ หรือผีปู่ย่าตายายที่คอยดูแลทุกข์สุขของลูกหลาน แต่มีฤทธิ์
อำนาจเทียบเท่ากับเทวดาจึงสามารถบันดาลให้เกิดสิ่งต่างๆและสั่งสอนลงโทษลูกหลานด้วย(เสาวลักษณ์
อนันตศานต์,2554,น.294 – 302)
หน้า | 24
