Page 14 - Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Olanakları

Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Burçin ESER, Pınar ÇELİK
Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Olanakları Ahmet ÇAY, Dilşad AKGÜMÜŞ

Şekil 7. Geri dönüştürülmüş ürünler için etiketler a) Orman Yönetim Sistemi (Forest Stewardship
Council) b) Küresel Geri Dönüşüm Standardı (Global Recycling Standard) c) Bluesign

Textile Exchange (daha önce Organic Exchange Patagonia, 1990’ların başında sürdürülebilirlik adına
olarak bilinmekteydi), tüm dünyada tekstil değer zin- çalışmalar başlatan ilk hazır giyim firmalarından
cirinde sürdürülebilirliği artırmak amacıyla 2002 biridir. Patagonia®, 1993 yılında geri dönüştürülmüş
yılında kurulmuş bir diğer kar amacı gütmeyen kuru- plastik şişelerden geliştirdiği polar fleece® giysileri
luştur. Textile Exchange, 2012 yılında, tüketici öncesi ile çevre dostu giysi üretiminin öncülerinden olmuş-
ve sonrası atıkların geri dönüşümünü kapsayan tur. Firmanın müşteri farkındalığı üzerinde olumlu
(sanayi öncesi atıkları kapsamamaktadır) Küresel Geri etkiler yaratan sürdürülebilirlik kampanyaları da
Dönüşüm Standardı kavramını ortaya koymuştur. bulunmaktadır.
GSR, nihai üründeki toplam geri dönüştürülmüş mal- Levi’s ilk çevre dostu ürün grubunu Levi’s Eco® adı
zeme içeriğini esas alan, üç seviyeli bir sistem altında sunmuştur. Levi’s Eco koleksiyonlarındaki de-
sunmaktadır. Bronz standartta ürünlerin en az %30 nim giysiler, organik ve geri dönüştürülmüş pamuktan
oranında geri dönüştürülmüş malzeme içermesi gere- imal edilmektedir [49]. Levi’s Waste- LessTM Jean
kirken, gümüş standartta bu oran %70-95, altın pantolonları %29 oranında tüketici sonrası atıklardan
standartta ise %95-100 olmalıdır [12].
geri dönüştürülmüş plastik içermektedir.
Diğer bir belgelendirme sistemi İsviçre kökenli bir H&M, 1990’ların ortasında organik pamuk liflerini
organizasyon olan Bluesign Technologies AG tara- kullanarak sunduğu Bilinçli Koleksiyon ile yeşil mo-
fından ortaya konulan Bluesign’dır. Bu belgelendir- dayı başlatan birkaç firma arasındadır. İkinci Bilinçli
mede üretim prosesleri, enerji girdileri ve hava Koleksiyonlarında ise geri dönüştürülmüş poliester ve
emisyonu da denetlenmektedir. Proseste kullanılan organik pamuk kullanarak parti kıyafetleri üretmiş-
her bileşen ekotoksikolojik açıdan incelenmekte ve lerdir. H&M’in mağazalarındaki plastik müşteri çan-
tüketimi azaltacak olasılıklar değerlendirilmektedir. taları da %50 tüketici öncesi ve %50 tüketici sonrası
Tekstil atık işleme ünitelerinin, doğrulanabilir prose- atıklardan geri dönüştürülmüş polietilen içermektedir.
dürlere uyması beklenmektedir. Bluesign belgesi
sosyal açıdan duyarlı özelliklerde ceket, pantolon, Nike, 2010 FIFA Dünya Kupası için geri dönüştürül-
gömlek, kazak ve şapka, eldiven gibi aksesuarlara müş plastik şişelerden ürettiği spor giysiler ile tüm
verilmektedir [12]. dünyada sürdürülebilirlik anlamında önemli bir
farkındalık yaratmıştır. Ayrıca ayakkabılarında, örme
Aşağıda, geri dönüştürülmüş tekstil atıklarını ürünle- kumaşlarda atık miktarını azaltan yenilikçi bir üretim
rinde kullanan firmalardan örnekler sunulmaktadır teknolojisi olan Flyknit teknolojisini kullanmaktadır.
[12, 48].

Cilt (Vol): 23 No: 101
Journal of Textiles and Engineer Tekstil ve Mühendis
SAYFA 56