Page 13 - Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Olanakları

Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Burçin ESER, Pınar ÇELİK
Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Olanakları Ahmet ÇAY, Dilşad AKGÜMÜŞ

 Geri dönüşüm proseslerinde ihtiyaç duyulan ilave olmalıdır. Tekstil endüstrisi oldukça yüksek hacim-
hammaddeler lerde atık ortaya çıkarmaktadır. Ancak bu alandaki
geri dönüşüm uygulamaları ne yazık ki yeterli
 Geri dönüşüm proseslerinde havaya, suya ve seviyede değildir [21].
toprağa gerçekleşen emisyonlar.

Bu nedenle geri dönüşüm süreçlerinin faydaları değer- 4.2. Dünyada Tekstil Atıklarının Geri
lendirilirken aşağıdaki faktörlerin göz önünde Dönüşümüne İlişkin Uygulamalar
bulundurulması gerekmektedir [2]: Tekstillerin geri dönüştürülmesi, tekstil ve hazır giyim
 Geri dönüşüm prosesine ilişkin enerji tüketimi ve sanayinde sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için
yaratılan kirlilik, işlenmemiş malzemelerden üre- verimli bir yoldur. Ancak tekstil geri dönüşümü günü-
tim yapılmasına göre avantaj sağlaması müzde maliyet, zaman ve teknoloji açısından çeşitli
engellerle yüzleşmektedir. Ancak sürdürülebilirlik
 Geri dönüştürülmüş ürünler için potansiyel Pazar- önem kazandıkça, gerek hazır giyim üreticileri gerek-
ların bulunması ve maliyetlerin rekabet edebilir se sektördeki diğer organizasyonlar tarafından geri
düzeyde olması.
dönüşümün geliştirilmesine yönelik çalışmalar yoğun-
Çevresel etkisi ve ürünlerin rekabet gücü göz önünde laşmıştır. Bunun sonucunda, tekstil ve hazır giyim
bulundurulduğunda, geri dönüşüm genellikle tercih sanayinde geri dönüşüm teşebbüsleri hızla artmıştır.
edilen yöntem olmamaktadır. Ancak “tercih” göreceli Farklı bölgelerde, hem çevresel koruma hem de
ve değişken bir kavramdır. Örneğin petrol fiyatların- ekonomik verimlilik sağlayacak strateji ve politikalar
daki artış, plastiklerin geri kazanımına etki edebilir, oluşturulmuştur [27].
piyasadaki ürün talepleri değişebilir ve yasal düzen-
lemeler diğer alternatiflere (çöplüklere boşaltma gibi) Birçok gönüllü ve kar amacı gütmeyen organizasyon,
kısıtlama getirebilir. Bu dış faktörlerin etkisi olmasa çeşitli kampanyalar yoluyla doğal kaynakların korun-
dahi, geri dönüşüm diğer alternatifleri gölgede ması yönünde girişimlerde bulunmakta ve geri dönü-
bırakarak kabul gören bir uygulama haline gelebilir. şüm konusundaki farkındalığın artmasını sağlamak-
Bunun için daha çevre dostu, daha enerji tasarrufu tadır. Tüketiciler, geri dönüştürülmüş ürünler satın
sağlayan ve daha düşük maliyetli teknolojilere ihtiyaç almaları konusunda teşvik edilmektedir. Şekil 7’de
vardır [21]. geri dönüştürülmüş ürünler için piyasada mevcut
etiketlerden örnekler verilmektedir. Tüm bu girişim-
Tekstil atıklarının geri dönüştürülmesi için çok sayıda lerin amacı çevresel açıdan uygunluk taşıyan, sosyal
zorlayıcı sebep söz konusudur. Doğal kaynakların açıdan fayda sağlayan ve ekonomik anlamda uygu-
korunması, çöplüklere olan ihtiyacın azalması, çöp lanabilir atık yönetim sistemlerini desteklemektir [12].
dökmeye ilişkin ödenen vergilerden tasarruf sağlan-
ması, ürünler için düşük maliyetli hammadde tedarik Kağıt ve ahşap bazlı malzemelerin, tüketici sonrası
edilebilmesi bunlardan bazılarıdır. Ancak tekstillerin atıklardan ayrılarak korunması için, uluslararası bir
geri dönüştürülme oranı oldukça düşüktür. Genellikle sivil toplum kuruluşu olan Orman Yönetim Sistemi
sebep gösterilen toplumun geri dönüşüm konusundaki (Forest Stewardship Council – FSC) tarafından küre-
talebinin yetersizliği olmakla birlikte, atıkların imha sel bir etiketleme sistemi ortaya konulmuştur. Bu
edilmesinin tercih edilmesinin arkasındaki asıl sebep etiketleme sistemi ormanların tahrip edilmesine yöne-
ekonomidir. Yasal düzenlemeler ile bu tercihlerin geri lik konulara dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. FSC’de
dönüşüm lehine dönüştürülmesi kolaylıkla mümkün hem geri dönüştürülmüş hem de geri kazanılmış
olabilecektir [21]. malzemeler desteklenmektedir. Ancak bu tip etiketler
yalnızca %100 geri dönüştürülmüş malzemelerin
Geri dönüşüm endüstrisi ekonomik açıdan rekabet
edebilir ve çevresel anlamda fayda sağlar nitelikte kullanıldığı ürünlere verilmektedir [12].

Cilt (Vol): 23 No: 101
Journal of Textiles and Engineer Tekstil ve Mühendis
SAYFA 55