Page 8 - Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Olanakları

Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Burçin ESER, Pınar ÇELİK
Sürdürülebilirlik ve Geri Dönüşüm Olanakları Ahmet ÇAY, Dilşad AKGÜMÜŞ

[2]. Tekstil atıklarının yeniden kullanımı değişik yol- ürünler tüketmeye maddi olarak teşvik edilmek-
larla gerçekleştirilebilmektedir. Palm’a göre tekstille- tedir.
rin yeniden kullanılmasında üç temel yol söz konu- - Sosyal sebepler: Geri dönüşüm iş hacmi yaratmak-
sudur [31]:
tadır. Geri dönüşüm merkezleri kişilere istihdam
- Resmi yol: İnsanların giysilerini, ihtiyacı olan sağlayabilmekte, küçük veya aile işletmeleri
insanlara iletilmek üzere bazı organizasyonlara kurulabilmektedir.
vermesi, bağışlaması. En yaygın uygulama, giysil- - Çevresel sebepler: Su, petrol, doğal gaz gibi doğal
erin bir döngü daha kullanımı için piyasaya sürül- kaynaklar korunmaktadır. Yeni ürünlerin üretimine
düğü ikinci el dükkanlarıdır. İkinci el giysilerin kıyasla daha az enerji tüketildiğinden enerji korun-
büyük bir bölümü küresel pazarlarda satılmak üze- maktadır. Daha az sera gazı açığa çıkarmaktadır.
re yurtdışına ya da Doğu Avrupa veya Afrika’daki Doğal yaşam alanlarının yok olması önlenmek-
tüccarlara sevk edilmektedir [2].
tedir.
- Kısmen resmi yol: Alıcı ve satıcının doğrudan Dünyada nüfus artışı ile birlikte tüketim ve buna bağlı
iletişime geçmediği, genellikle internet üzerinden olarak çevre sorunları gittikçe artmaktadır. Bu çerçe-
temas kurduğu Ebay gibi siteler.
vede, birçok ürün ve malzeme türünün çevresel zarar-
- Resmi olmayan yol: Yakın çevreye (arkadaş, ları ve özellikle geri dönüşümü üzerine çalışılmak-
akraba) vermek ya da miras bırakmak. tadır. Geri kazanımı en yaygın malzeme grupları cam,
metal, plastik, kâğıt, ürün grupları ise elektronik
Atık yönetiminde kaynakların korunmasına yönelik
diğer bir seçenek geri dönüşümdür. Tekstil atıklarının ürünler, ambalaj ürünleri ve otomotiv ürünleridir. Bu
geri dönüştürülmesi, tekstil ürününün parçalanması ve ürün guruplarının geri dönüşüm alanında önem kazan-
bileşenlerinin yeni ürünler için kullanılmasını ifade mış olmasının nedenleri konu ile ilgili bilgi altyapısı,
etmektedir [2, 21]. Tekstil atıklarının geri dönüştürül- pazar payı ve kamuoyu bilinçlenmesinin oluşmuş
mesine ilişkin detaylı bilgilere izleyen bölümlerde yer olmasıdır [35, 36].
verilmiştir. Tekstil ürünlerinin geri dönüşümü ve geri kazanımı
yukarıda dile getirilen ürün ve malzeme grupları kadar
4. TEKSTİL ATIKLARININ GERİ yaygın değildir. Tekstil sektörü ile ilgili çevresel
DÖNÜŞTÜRÜLMESİ zararlar ve geri dönüşüm çalışmaları daha çok üretim

Sürdürülebilirliğin temel amacı, yaşam sürelerini uza- süreçlerinde ortaya çıkan kimyasal atıkların ve kirli
tarak ürünlerden azami ölçüde fayda sağlamaktır. suların arıtılmasına yönelik çalışmalar olup katı atık-
Ekonomistler ve çevreciler yaptıkları çalışmalar sonu- ların değerlendirilmesi ile ilgili bilimsel ya da pratik
cunda, sürdürülebilirliğin teknik ve ekonomik gereksi- çalışma sayısının son derece sınırlı olduğu görül-
nimlerinin yanı sıra, atık önlenmesi ve geri dönüşüme müştür [36].
olan ihtiyacı ortaya koymuştur. Geri dönüşümün Tekstil ve hazır giyim sektörü, tüketimin en yoğun
öneminin sebeplerinden bazıları aşağıda verilmektedir olduğu sektörlerden bir olsa da, sektördeki geri dönü-
[29, 32, 33, 34]: şüm uygulamaları memnun edici seviyelerde değildir.

- Ekonomik sebepler: Geri dönüşüm programları, Ancak çevresel problemlere ilişkin küresel bilincin
atık imha programlarına kıyasla daha düşük mali- artmasına paralel olarak, tüketicilerin sürdürülebilirlik
yetlidir. Yüksek su, enerji ve üretim tüketimleri konusundaki farkındalıkları da artmaya başlamıştır.
nedeniyle, geri dönüşüm yeni ürünler üretmeye Tüketiciler artık geri dönüştürülmüş giysilere talep
göre daha ucuzdur. Geri dönüşüm finansal olarak göstermekte olup, üreticiler ise bu talebi karşılamanın
ödüllendirilmekte, insanlar geri dönüştürülebilir yollarını aramaktadır [36, 37].

Cilt (Vol): 23 No: 101
Journal of Textiles and Engineer Tekstil ve Mühendis
SAYFA 50