Page 50 - Слайд 1

Сэрии кэмин тулаайа5а

(суруйда Александров Эрчим, 7 кылаас)

Мин хос эбэм Заровняева Мария Николаевна 1934 сыллаахха, кулун тутар ый 22 күнүгэр күн сирин көрбүт. Ол
аата хос эбэм 7 саастааҕар Аҕа Дойду Улуу сэриитэ саҕаланар. Эбэм төрөппүт ийэтэ эрдэ өлөөхтөөбүт, онон бэйэтэ
ахтарынан 6 ыйдаах оҕо ийэтэ суох хаалбыт. Онтон аҕата уруккуттан кэргэнигэр өлүүлээх эбитэ үһү, онон оҕотун
иитийэххэ биэрэн баран олоҕун устун салгыы айаннаабыт. Эбэбин Ньукулай диэн оҕонньор ииппит, Уус алааһа
диэн алааска Уус-Алдаҥҥа олорбуттар. Ньукулай эбээбин таптаан Маасыҥка диэн ааттыыра эбитэ үһү, өрүү ас
маанытын, минньигэһин анаан биэрэрэ.
Ньукулай икки уоллааҕа эбитэ үһү. Иккиэн аармыйаҕа ыҥырыллыбыттар. Ат үрдүгэр олорон ыллыы-ыллыы
бараахтаабыттар. Хайдах буолбуттара буоллар: " Суохтар ээ," - диэхтиир эбэм. Сэрии саҕаланыаҕыттан саха
сириттэн элбэх эдэр уолаттары фроҥҥа ылан бараллар. Барахсаттар үөрүүнү кытта атынан, ырыалаах
айаннаабыттар.
Оннук биир соҕотох ынахтаахтарын иккиэн сиэттиһэ сылдьан көрөн-истэн эйэ-дэмнээхтик олорбуттар. Биир
кыһыҥҥы киэһэ алта саастаах Маасыҥка аҕатын кэтэстэр кэтэһэр да кэлбэт. Хараҥаран барар, ол курдук хонон
турар. Кутталыттан тугу да өйдөөбөт. Арай, кэлин этэр: "Аҕам барахсан, астмалаах этэ онто бэргээн, тыаҕа сылдьан
бопторбут. Төһө эрэ миигин соҕотох олорор диэн ытаан-соҥоон өлөөхтөөтө. Тиэрэ түһэн тоҥон хаалбытын булан
киллэрбиттэрэ. Хараҕа халлааны көрбүт этэ. Төһө эрэ миигин соҕотох хаалларымаары көрдөстөҕө."

Соҕотох хаалбыт кыыһы ынаҕын атын ыалга биэрэн, бэйэтин Суотту детдомугар ыыталлар да, номнуо
сэрии сут кэмэ биллибит. Детдомҥа миэстэ суох буолан ылбатахтар. Ыалга дьукаах биэрэллэр. Онно сэттэлээх
Маасыҥка оҕо көрүөхтээҕэ, илии-атах буолуохтааҕа. Аччык кэмнэр, сэрии буола турар ас-таҥас тиийбэт. Ыалга
дьукаах сылдьар кыыһы бары Мааһа диэн ааттыыллар. Сороҕор мөҕөн-этэн, үүрэн-үтүрүйэн да ылаллар. Тулаайах
кыыһы арай,Торгуомсук оҕонньор, Хоочук эмээхсин көмүскэһэллэр: «Эһиги Мааһаны мөҕүмэҥ, үчүгэй төрүттээх
үчүгэй дьахтар буолуо»-дииллэрэ. Тыла суох дьахтар баара эбитэ үһү кини сууйан-тараан, көрөр-истэр сылаас
хоойугар сытыарар. Эбэм ийэтинэн Уус-Алдан улууһун Бээрийэтиттэн төрүттээх, Тааттабыстар диэн халыҥ
аймахтаах эбит. Кинилэр илдьэ сылдьан эбэм тыыннаах хааллаҕа. Арай, сэрии кэмэ буолан ыаллар дьукаахтаһа
олороллоро, ол дьукаах дьон ахсарбат түгэннэрэ баара.
Биир сайын ыаллар кыыһырсан кыра кыыһы дьиэлэригэр киллэрбэттэр, аһаппаттар. Эбэм барахсан тиийэн
тоҥсуйа сатыыр да ааны аспаттар. Онно оҕо оонньуур дьиэтэ дии санаан, киһи уҥуохтарыгар баран оонньуур,
устунан утуйан хаалар. Онтоун эбэм бэйэтэ наһаа үчүгэйдик саныыр. Сарсыарда күн сылааһыттан уһуктубутум.
Чыычаах бөҕөтө ыллыыр,- диир. Дьон эбэбин онтон ыла чиччик кыыс диэн ааттаабыттар.
Ол кэннэ эбэм сэллик санаторийыгар үлэлии киирэр. Оҕо бөҕөтө сэлликтэн, ойоҕостотон былдьанар.
Заровняева Ыалдьыбыт оҕону түүн хоонньугар уктан утуйар, сарсыарда көрбүтэ арай сойон хаалбыт. Эбэм ону кэпсии олорон
хараҕа ууланан ылар. Кини да оннук суорума суолланыан үтүө дьон көстөллөр. Санаторийга сытар кыыс кэпсиирэ
Мария Николаевна эбитэ үһү «Мин Майа диэн алаас дойдулаахпын, өтүөрдэхпинэ, дьиэбэр барыам»-диэн ол иһин эбэм Майаҕа барыан
наһаа баҕаран, Тааттабыстартан биир Иэлэ диэн эдьиийэ Майаҕа кэргэн тахсан олорорун истэн Майаҕа айанныыр.
Майаҕа бараары, Бээрийэттэн соҕотоҕун сатыы Бороҕоҥҥо киирэр. Ол буолбута эбэм бэйэтин дьолун көрсө айана.
Эбэм Майаҕа кэлэн сэрии кыттыылааҕа , бэйэтиттэн уон сыл аҕа Заровняев Иван Гаврильевичка кэргэн тахсан
түөрт кыыс оҕону төрөтөр, ситиһиилээхтик үлэлиир-хамныыр, доруобуйа харыстабылын ветерана буолар. Людмила,
Светлана, Маргарита, Любовь – бары үрдүк үөрэхтэнэн билигин эбээ буолан олороллор. Эбэм быйыл 2020 сыл,
тохсунньу 6 күнүгэр 85 сааһыгар биһиги кэккэбититтэн бараахтаабыта.