Page 52 - Слайд 1

Хос эбээм Марфа Алексеевна хас да кыыс буолан тракторискалаабыттар. Тракторист
кыргыттар түүннэри-күнүстэри үлэлииллэрэ. Жданов аатынан «Сардаана», Ворошилов
аатынан «Социализм суола», «Кыһыл агроном», «Коммунизм суола», «Молотов» аатынан
колхозтарга эргэ өтөхтөрү тиэрэн бурдук бааһыныларын солууллар, бурдук ыһыытыгар, сир
паарыгар, бөһүөлэктэри кэҥэтиигэ, суол оҥоруутугар үлэлээбиттэр. Кыайбаттарыттан,
сатаабаттарыттан толлон турбакка кыргыттар үлэлээбиттэр. Техникалара алдьаннаҕына
түүннэри-күнүстэри бэйэлэрэ оҥостоллор.
Саамай эрэйи көрбүт үлэлээбит сирдэринэн буолбут, төрөөбүт үөскээбит сирэ Алаҕар.
Баҕар эстэн эрэр буолан эрэйдээбитэ буолуон сөп диэн эбээм кэпсиирэ үһү. Алаҕарга
бааһыналара, сыырдара иҥнэри- таҥнары буолан элбэх мэһэйи көрсүбүттэр. Киһи сүрүн
баттыыр бааһыналара эбит. Бу үлэлии сылдьан саамай киһи дууһатын аймаабыт Чурапчы
көһүүтүн, илэ харахтарынан көрөннөр эдэр тракторист кыргыттар харахтарын уута
тохтубут, санаалра түспүт.
Аляска-Сибирь трасса 1942 сыллаахха оҥоһулларыгар тракторист кыргыттартан
кимиэхэ да кэпсээбэккит диэн илии баттаппыттар. Бу туһунан хос эбээм олох кимиэхэ да
кэпсээбэтэх. Арай биирдэ оҕолоругар кэпсээбит америкалар кууллара бөҕө-таҕа буолан онон
ыстаан тиктэрбит диэн.
-50 кыраадыс тымныытыгар летчиктар самолеттарын көтүтэллэригэр мотордарын
анныгар уот оттоллор эбит. Кыргыттар тымныыттан толлубакка тэҥҥэ үлэлэспиттэр.
Сэрии бүппүтүн кэннэ 1946 сыллаахха килбиэннээх үлэтин иһин Сталин төбөлөөх
мэтээлинэн наҕараадаҕа түһэрэллэр. 1947 сыл кулун тутар 4 күнүгэр бирикээһэ тахсан,
кулун тутар ый бүтэһигэр ылан үөрэр-көтөр. Өссө таһаарыылахтык үлэлиэм диэн эдэр кыыс
сыал- сорук туруоруммут.
1948 сыллаахха “Кыһыл Агрономҥа” сир оҥоруутугар сылдьан сэрииттэн кэлбит Егор
Иванович Протодьяконовы көрсөн ыал буолаллар.
Трактористаан бүтэн баран үксүн дояркалаабыта, маслозаводка моторист- дизелиһинэн,
кулуубка уборщицалаан пенсияҕа тахсыбыта. Маттаҕа олохсуйаллар, 5 оҕолоноллор,
билигин 3 оҕолоро баллар. Хос эһээбит 1971 сыллаахха ыалдьан өлөр, инньэ гынан 3 оҕотун
бэйэтэ иитэн, үөрэхтээн атахтарыгар туруорар. Эбээм тулаайах үөскээбит буолан, тулаайах
хаалбыт оҕолору аһынан – харайан ыал буолуохтарыгар диэри көрбүт - истибит. Итини
таһынан дойдуларыттан тэйэн, үлэҕэ ананан кэлбит элбэх ыччаты бэйэтигэр олордон биир
дьиэ кэргэн курдук бииргэ олордор эбит. Үгүс дьон ытыктабылын ылан, дьон – сэргэ
махталын, үтүө тылын билигин да ыла турар.
Хос эбээм Марфа Алексеевна, кэлэр көлүөнэ дьоллоох олоҕун туһугар бэриниилээх үлэтэ
оҕолоругар, сиэннэригэр, хос сиэннэригэр сырдыгынан сыдьаайар үтүө холобур буолар. Мин
хос эбээбинэн киэн туттабын.