Page 160 - E-book การพยาบผู้ใหญ่2

ชอกจำกภมแพ้ (anaphylactic shock)
ู
ิ
็
3.ช็อกจากการกระจายของเลอด - 159 -
ื

็
ี
ื
ุ
ี่
ี
ุ
ี
ั
ุ
ิ
ิ
่
ึ
ี
(Distributive shock )เกิดจาก เปนปฏกิรยำของร่ำงกำยต่อกำรแพ้ทเกิดข้นอย่ำงเฉยบพลัน มสำเหตมำจำกกำรได้รบกำรกระต้น สำรกระต้นทเปรยบเสมอน antigen ท ี่
ท ำให้เกิดปฏกิรยำภมไวเกิน (hypersensitivity reaction)
ิ
ิ
ิ
ู
หลอดเลอดมีแรงตานทานลดลง มี
ื
้
ี
ิ
พยาธสรรภาพ
ิ
การขยายตัวของหลอดเลอด เพม
่
ื
ี่
เมอร่ำงกำยได้รบสำรทเปรยบเสมอน antigen จะไปกระต้นให้เกิดกำรสรำง antibody และ immunoglobulin ส่วนใหญ่เปน Ig E ท mast
้
่
ี
ื
ุ
่
ื
ั
ี
็

ื
ชองวางภายในหลอดเลอด ทาให ้ cell ทำให้เกิดกำรหลั่งสำรเคม mediators ออกมำ ได้แก่ histamine, eosinophilic chemotactic factor of anaphylaxis (ECF-A),
่
ี
ี
่
ปรมาตรเลอดไหลเวยนไมเพยงพอ
ื
ี
ิ
ึ
ื
ื
ึ
proteinase,serotonin,leukotrienes, prostaglandins ท ำให้หลอดเลอดขยำยตัว permeability เพิ่มข้น สำรน ้ำซมออกจำกหลอดเลอดฝอย
ื
ี
ิ
ี
่
ิ
ื
ี
็
ื
หรอเรยกอีกอยางหนึงวา หลอดลมเกรง หลอดเลอดหัวใจหดตัว เกิดปฏกิรยำกำรอักเสบบรเวณผิวหนัง เกิดผืนคัน และมกำรหดเกรงของกล้ำมเน้อเรยบบรเวณ
่
่
็
ิ
ิ
่

ื
ิ
ื
ู
ี
ั
Vasogenic shock ล ำไส้เล็ก กระเพำะปสสำวะและมดลก หลอดเลอดขยำยตัวท ำให้ venous return ลดลง cardiac output ลดลง เลอดและออกซเจนไปเล้ยง
ี
ี
ื
็
่
ิ
เน้อเยือลดลง หลอดลมบวมและหดเกรงหำยใจล ำบำก ขำดออกซเจนและเสยชวิต
ช็อกจำกระบบประสำท (neurogenic shock)
ิ
ช็อกจำกภำวะกำรตดเช้อ (septic shock)
ื
สาเหตุของการเกิดชอกจากระบบประสาท กำรได้รบบำดเจ็บของไขสันหลังส่วนบนถัดจำกกระดกสันหลัง ภำวะตดเช้อ (sepsis) คอ ภำวะทมกำรตดเช้อหรอสงสัยว่ำมกำรตดเช้อ,ภำวะตดเช้อรนแรง (Severe
ั
็
ู
ิ
ื
ื
ิ
ื
ี
ี
ิ
ื
่
ื
ื
ุ
ิ
ี
ู
ส่วนอก(thoracic spine) ได้รบยำทำงไขสันหลังในระดับทสง ภำวะเครยดทำงอำรมณ ปวดอย่ำงรนแรง sepsis) คอภำวกำรณตดเช้อทเกิดข้นร่วมกับมกำรทำงำนของอวัยวะผิดปกต อย่ำงน้อย 1 อวัยวะ,
ุ
่
ี
์
ั
ี
ึ
ื
ื
ี
่
ี
ิ
ิ
์
ั
ได้รบยำเกินขนำด กำรอักเสบกระจำยทั่วร่ำงกำย (systemic Inflammatory Response Syndrome : SIRS) คอ กล่ม
ื
ุ
พยาธสรรภาพของชอกจากระบบประสาท อำกำรแสดงของกำรตอบสนองทำง ร่ำงกำยต่อกำรตดเช้อ
็
ิ
ี
ิ
ื
์
ี
ื
ิ
ุ
เกิดจำกไขสันหลังได้รบบำดเจ็บ กำรกระทบกระเทอนด้ำนจตใจ อำรมณอย่ำงรนแรง เช่น ควำมเครยด พยาธก าเนิดและพยาธสรรภาพของภาวะsepsis
ั
ิ
ี
ิ
ี
ุ
ิ
ี
ควำมวตกกังวล ควำมกลัว ท ำให้เกิดกำรสญเสยกำรควบคมระบบประสำทอัตโนมัตนอกจำกน้เกิดกำร กลไกโดยปกตของร่ำงกำยจะมกำรกระต้นระบบภมค้มกันเพอตอบสนองต่อกำรตดเช้อหรอพษ
ู
ิ
ุ
ื
ื
่
ิ
ู
ุ
ิ
ิ
ื
ิ
ี
ึ
ี
ุ
ิ
ื
กระต้นประสำท vague กำรทำงำนของ parasympathetic เพ่มมำกข้น ส่งผลให้มกำรขยำยตัวของหลอดเลอด ของเช้อโรค โดยม lipid A ของ lipopolysacharide (LPS) หรอ endotoxin
ี
ื
ื
ื
ื
ทั่วร่ำงกำย หลอดเลอดส่วนปลำยขยำยตัวกำรขยำยตัวทั้งหลอดเลอดด ำและแดงท ำให้มเลอดคั่งอยู่ในหลอด อาการและอาการแสดงทางคลินิก
ื
ี
่
ิ
ื
ื
ิ
ี
ี
ื
เลอด เปรยบเสมอนปรมำณเลอดไหลเวยนในร่ำงกำยลดลง ท ำให้ cardiac output ลดลง ควำมดันโลหตต ำลง เมอมภำวะตดเช้อ หรอสงสัยว่ำมกำรตดเช้อ มักพบอำกำรแสดงของภำวกำรณตดเช้อ ซงพบได้
ิ
ื
ิ
ื
์
ื
่
ื
่
ึ
ี
ิ
ื
ี
และมเลอดและออกซเจนไปเล้ยงเน้อเยือลดลง และกำรสญเสยกำรตอบสนองของ baroreceptor ท ำให้กำร ตั้งแต่ในระยะแรกขณะทยังไม่มภำวะช็อก เช่น มไข้ อำกำรหำยใจเรว อำกำรทำงระบบประสำท
ื
ี
่
ิ
ี
ี
ู
ื
ี
ี
็
่
ี
ั
ปรบชดเชย โดยกำรกระต้นให้หัวใจเต้นเรวข้น ท ำให้ cardiac output ลดลง ควำมดันโลหตต ำ ออกซเจนไป เช่น ซม สับสน อำกำรจะมำกข้นเมอเข้ำส่ภำวะช็อก เนองจำกมภำวะขำดน ้ำ
ิ
็
ึ
ุ
่
ิ
ึ
ื่
ื
ี
ึ
ู
่
เล้ยงเน้อเยือลดลง และกำรก ำซำบเน้อเยือไม่มประสทธภำพ
่
ี
ื
่
ิ
ี
ิ
ื