Page 173 - เมืองลับแล(ง)
P. 173
ิ
ด่านนาขาม เมืองลับแลจึงเป็นเมืองหน้าด่านสำคัญเพื่อไม่ให้เงี้ยวบุกลงมาก่อการจลาจล ถึงเมืองอุตรดตถ์และ
เมืองลับแลได้ และเพื่อทางมณฑลพิษณุโลกจะได้มีเวลาจัดกองทัพใหญ่ตั้งรับหรือบุกต่อไป
พระยาพิศาลคีรี เจ้าเมืองลับแล เป็นแม่กองเสบียงยกไปในกองทัพประชาชนถึงเขาพลึงด้านใต้ก็พบ
ั
ี
กองทัพเงี้ยวตั้งอยู่บนเขาพลึงด้านเหนือ กองทัพเงี้ยวแสดงอาการคุกคามทำเหมือนจะยกเข้าต ทำให้กองทพ
ั
ั่
ประชาชนเสียขวัญ พระยาพิศาลคีรีได้กล่าวปลอบโดยปลุกขวัญให้รู้ว่าเป็นกลอุบายของพวกเงี้ยว และสงให้ตด
ั
ี
ั
ี
้
ื
่
่
ไม้สร้างคาย และสนามเพราะเสร็จในคนเดยว พอรุ่งเชากองทพเงี้ยวก็ยกเข้าโจมต ฝายกองทพประชาชนชาว
้
่
ุ
้
อุตรดิตถ์ก็ยึดมั่นและแอบอยู่ในที่กำบังปลอยให้กองทพเงี้ยวยกโจมตีเข้ามาคะเนพอให้ใกลไดระยะกระสนปืน
ั
จึงมีคำสั่งให้ยิงออกไปถูกพวกเงี้ยวล้อมตายและแตกหนีไปหมด พระยาพิศาลคีรี เจ้าเมืองลับแล ท่านปฏิบัต ิ
ราชการสมกับเป็นผู้บังคับบัญชาที่ดี สามารถวางแผนการสู้รบเอาชยชนะข้าศึกได้ จึงได้รับแต่งตั้งให้เป็นแม่ทพ
ั
ั
ี่
ทสอง มีหน้าที่วางแผนการและบัญชาการรบอย่างเด็ดขาด เทียบได้กับตำแหน่งเสนาธิการกองทัพในสมัยนี้
เรื่องที่ ๑๙ เสด็จเยือนเมืองลับแล
็
พ.ศ. ๒๔๕๐ รัชกาลที่ ๖ เมื่อครั้งทรงเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเสดจมาอุตรดิตถ์ ทรงนมัสการ
พระแท่นศิลาอาสน์ เสด็จชมเมืองลับแล
พ.ศ. ๒๔๕๔ สมเด็จพระพันปี เสด็จมาเยือนเมืองลับแล
่
พ.ศ. ๒๔๕๕ กรมกลวงนครสวรรค์วรพินิต มาเยือนเมืองลับแล จากพระราชหัตถเลขา คราวเสด็จมณฑลฝาย
เหนือ
เรื่องที่ ๒๐ ในรัชกาลที่ ๕
สมเด็จพระมหาสมณเจา กรมพระยาวชิรญาณววโรรส เสด็จตรวจการคณะสงฆ์มณฑลฝ่ายเหนือ วันท ี่
้
๒๗ พฤศจิกายน ๒๔๕๗ เวลาเช้า ๓ โมงเศษ เสด็จอำเภอลับแลโดยรถยนต์พร้อมด้วยพระสงฆ์และข้าราชการ
เช้า ๔ โมง ๔๐ นาที ถึง พลับพลาที่ประทับพัก พลับพลานี้เขาตกแต่งด้วยบรรดาต้นไม้ ใบไม้ต่าง ๆ ทั้งนั้นโดย
ไม่ต้องเสียมูลค่าราคา ดูก็งามพอใช้ทั้งเย็นสบายดีด้วย ตั้งอยู่ติดกับที่ว่าการอำเภอฯ ระยะทางแต่จวนที่ประทบ
ั
ถึงอำเภอนี้ ๒๒๐ เส้นเศษ รถเดิน ๑ ชั่วโมง ๓๘ นาที มีพระสงฆ์ราว ๑๕๐ รูป และข้าราชการ ราษฎรราวพัน
คนคอยเฝ้ารับเสด็จ เสด็จลงจากรถพระที่นั่งแล้ว ทรงพระราชดำเนินจนรอบบริเวณบริเวณพลับพลา เพื่อให้
้
ราษฎรได้เฝ้าทั่ว ๆ กัน แล้วเสด็จทอดพระเนตรฝายสำหรับกั้นน้ำ ซึ่งสมเด็จบรมบพิตร พระราชสมภารเจา
็
รัชกาลที่ ๕ พระราชทานชื่อไว้ว่า “ฝายสมเดจเจา” ฝายนี้เขาทำนาในทที่พื้นไม่เท่ากัน ลุ่ม ๆ ดอน ๆ สำหรับ
้
ี่
การวิเคราะห์วรรณกรรมเมืองลับแล
หน้า ๒๓
