Page 6 - งานทดลอง
P. 6

ุ
                      ั
                  ิ
                   ั
                          
             วารสารวจยและพฒนาดานสขภาพ
                ั
                                 ี
              ํ
                         ั
                        ุ
                           ั
             สานกงานสาธารณสขจงหวดนครราชสมา
                                                                       ่
                                                                 
                                                              ั
                                                                             
                                                              ่
                                                                       ี
             and decrease complication of volume  จนกระทงหนวยไตทเหลอไมสามารถทางานชดเชย
                                                                          ื
                                                                                     ํ
                                                                    
                                                                      ํ
                                                              ี
             overload. Moreover, that can diminish  สวนทีเสยไปได ทาใหไมสามารถทําหนาทขจด
                                                                            
                                                                         
                                                            ่
                                                                                            ั
                                                        
                                                                                          ่
                                                                                          ี
                                                                                ื
                                                                        ู
                                                                                  ั
                                                                      
                                                                                ้
                                                                                           
                                                                                         ุ
             health expenses and promote patient  ของเสยได และเขาสโรคไตเรอรงระยะสดทาย
                                                            ี
                                                                        
                                                                
             better quality of life.                   (end stage renal disease: ESRD) รางกายจะมี
                                                                                     
                                                                                   
                                                                     ี
                                                                        ้
                                                                                ื
                                                                        ํ
                                                                                     ่
                                                                                     ี
                                                                                       
                                                       ภาวะสะสมของเสย นา และเกลอแรทไมสามารถ
                                                                      ํ
             Keyword: Self–Management; Volume  ขบออกได สงผลทาใหเกดภาวะยรเมย (uremia)
                                                                                    ี
                                                                  
                                                        ั
                                                                         
                                                               
                                                                           ิ
                                                                                  ู
                                                                                   ี
                                                                ํ
                                                                               
                                                                                     ั
                                                                ้
                                                                                          ั
                                                                          ํ
                                                                  ิ
                                                                             
             Overload; End–Stage Renal Disease;  และภาวะนาเกนตามมา จาเปนตองไดรบการรกษา
                                                                                    
                                                                                   
                                                                                 
                                                                  ั
             Hemodialysis                              ดวยการบําบดทดแทนไต  ไดแก  การผาตัด
                                                                                            ั
                                                       ปลกถายไต (renal transplantation: RT) การขจด
                                                         ู
                                                            
                                                                      
                                                            ี
                                                                         
             บทนา ํ                                    ของเสยทางเยอบชองทอง (peritoneal dialysis:
                                                                     ุ
                                                                  ่
                                                                  ื
                                                                      ื
                                     
                                                   ุ
                             ้
                             ื
                                  
                               ั
                                                                              ื
                                                                              ่
                     โรคไตเรอรงเปนปญหาสาธารณสข PD) และการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม (hemo–
                                                                          
                                                                                     ี
                  ั
                                                                   ่
                ํ
                                                                   ึ
                                                                                
                              ั
                              ้
                                                                                           ี
             ทสาคญทวโลก รวมทงประเทศไทย จากการศกษา dialysis: HD) ซงการฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม
                                                 ึ
                                                                                     ่
               ่
               ี
                                                                                     ื
                     ั
                                                                             ื
                     ่
                                                    
                         ิ
                                       ุ
                                                                                            [5]
                                 ี
             ในสหรฐอเมรกา พบวา มความชกและอบตการณ เปนวิธีที่นิยมและเปนการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูง
                               
                                             ุ
                                              ั
                   ั
                                               ิ
               ่
               ิ
             เพมมากขน ประมาณ 20,000 รายตอป ในป  การฟอกเลือดดวยเครื่องไตเทียมเปนการขจัดของเสีย
                      ้
                      ึ
                                               
                                                    
                                            
                                         ั
                                                  
                                      ้
                             
             พ.ศ. 2562 พบผูปวยโรคไตเรือรงระยะสุดทาย ที่คั่งคางในรางกายโดยใชเครื่องไตเทียมเพื่อดึงนํ้าและ
                            
             มากกวา 500,000 ราย ของประชากร  สาหรับ ของเสียออกจากเลือดของผูปวย เพื่อชวยปรับสภาพ
                                               ํ
                                            [1]
                                                           ํ
                                                                               
                                                   
                                        
                                                           ้
                                             ี
             สถตผปวย ในประเทศไทยในแตละปมแนวโนม ของนาในเซลลและนานอกเซลลทผดปกตใหกลบมา
                 ิ
                                                                  
                                                                       ้
                                                                       ํ
                ิ
                                                                                ี
                  ู
                                                                                 ิ
                  
                                                                                ่
                    
                                                                                      ิ
                                                                                        
                                                                                          ั
                                                                                ื
                                                        ํ
                                                                                         ั
                                                            
                                                                       ั
                                                                   ิ
                                                 ู
                                                                                   ้
                                                              ่
                                                                
                                                                                   ํ
                                                 
                                                                                       ั
                                                  
                                                              ี
               ่
               ิ
                              ่
             เพมสงขนอยางตอเนอง ในป พ.ศ.2561 พบผปวย ทาหนาทไดปกต หลงการฟอกเลอดนาหนกตวของ
                        
                  ู
                                    
                    ึ
                              ื
                    ้
                           
                                         
                                                        
                                                                               ึ
                                                                               ้
                                                        ู
                                                         
                                             
                    ้
                                                                                   ั
                                                                                  
             โรคไตเรือรงประมาณ 8 ลานคน เปนผปวยโรคไต ผปวยจะลดลงมากหรือนอยขนอยกบปริมาณนํา      ้
                                           ู
                                                                           
                                           
                                  
                       ั
                                                                                  ู
                        ุ
                                                         ึ
                                   
                 ั
                                                                  
             เรอรงระยะสดทายมากกวา 100,000 คน และ ทดงออกจากผูปวย สวนปริมาณของเสียในเลือด
               ื
                                                                        
                           
                                                                    
                                                        ี
                                                        ่
               ้
                         ึ
                                                                                ็
                                                                
                                                                                          
                         ้
                                                                           
                                                                     ื
                      ิ
                           
             มจานวนเพมขนรอยละ 15 – 20 ตอป ประมาณ จะลดลงใกลเคยงหรอสงกวาปกตเลกนอย  แตอยางไร
                                                                               ิ
                                                                 ี
                                                                        ู
                      ่
                                                                                     [6]
                                            
                                         
               ี
                                                                                   
                ํ
                                                                                        
                     
                                                                    ั
                                                        ็
                                              ั
                                                                                           ่
             การในป พ.ศ.2564 จะมผปวยไตเรือรงระยะ กตามแมวาการรกษาโดยการฟอกเลอดดวยเครอง
                                                                                       
                                            ้
                                                                                           ื
                                                               
                                                                                   ื
                                      
                                   ี
                                                              
                                    
                                    ู
                            ิ
                            ่
                                                                                   ี
                                                                     ี
                               
                                                                             ั
                                                           ี
                                                                  
                 
             สดทายในระบบเพมเปน 59,209 ราย [2]          ไตเทยมจะใหผลดในการขจดของเสยและสารนา   ้ ํ
               ุ
                     โรคไตเรอรงเปนภาวะท ไตมการบาดเจบ ในรางกาย แตการรกษาดงกลาวกไมสามารถควบคม
                                                   ็
                                                                                            ุ
                                                                                  
                                                                          ั
                           ้
                                           ี
                                                                             
                            ื
                                
                                                          
                                       ่
                                                                                ็
                                                                 
                                       ี
                              ั
                                                                     ั
                                                                                  ั
                
                                                    ิ
                        ึ
                     ั
                   ้
                                                                          
                                                                                         
                                                                 ี
                                                                                            
                                                                                       ิ
                                                                      ื
                                                          ั
                        ่
                                                                             ู
                   ื
             อยางเรอรง ซงอาจจะตรวจพบจากการตรวจพยาธ ระดบของเสยในเลอดใหอยในระดบปกตไดอยาง
                                                                             
                                                                            ่
              ิ
                                                                                       
             วทยาของไต หรอมสงทบงชวามการบาดเจบของไต  สมบรณ นอกจากนยงนามาซงภาวะแทรกซอนตาง ๆ
                                                                                          
                                                                            ึ
                               ี
                               ่
                                 
                             ่
                                                                     ้
                                                                     ี
                             ิ
                                                             
                                      ี
                                                           ู
                                    
                                   ี
                                   ้
                                             ็
                                                                      ั
                                                                        ํ
                            ี
                          ื
                                                                                   ่
                                                                                   ํ
                                                                                            ิ
                                                               
                                     
                                                                                         ํ
                                                                           ั
                                                                                         ้
             จากการตรวจเลือด ตรวจปสสาวะ ตลอดจน  มากมาย เชน ภาวะความดนโลหตตา ภาวะนาเกน
                                                                                ิ
                                   ื
                                                               ิ
             การตรวจทางรงสวทยา หรอเมอมอตราการกรอง หวใจเตนผดจงหวะ การตดเชอ เปนตน
                                                                                    
                                                        ั
                                          ั
                                        ี
                                      ่
                                                             
                                                                                  
                                      ื
                         ั
                            ิ
                                                                           ิ
                           ี
                                                                              ื
                                                                              ้
                                                                  ั
                                                                     ้
             ของไต (glomerular filtration rate: GFR)          ภาวะนําเกิน (volume overload)
             นอยกวา 60 มลลลตรตอนาทตอพนทผวรางกาย  เปนปญหาทพบบอยในผปวยทไดรบการฟอกเลอด
                                                                          ู
                                            ่
                                       
                                                           
                                                         
                                               
               
                                         ื
                                         ้
                                            ี
                                                                                           ื
                             ิ
                                                                           
                          ิ
                                                                ่
                                                                                 ั
                                                                ี
                                                                                
                                 
                                                                    
                                     ี
                                                                          
                                             ิ
                            ิ
                                                                              ่
                                                                              ี
                   
                                             ื
             1.73 ตารางเมตร นานอยางนอย 3 เดอน [3, 4, 5]   ดวยเครองไตเทยม พบมากทสด รอยละ 4.5 – 24
                                                                   ี
                                                                                 
                                                                                            [7]
                                                                             ี
                                                                             ่
                                                                              ุ
                                                             ่
                                                        
                                                             ื
                                                                                          ิ
                                                                                          ่
                                                                                            ึ
                                                                                            ้
                                                         
                                       
                                          ่
                                                                         ิ
                                                                ่
                                                                 
                             
                                                                               ้
                                               
               ี
             มการทางานของหนวยไตลดลงตอเนองอยางชา ๆ  เปนภาวะทีรางกายมีปรมาตรนํานอกเซลลเพมขน
                                          ื
                                                  
                   ํ
              6   ปท 6 ฉบบท 2 (กรกฎาคม – ธนวาคม 2563)
                                   ั
                    ่
                    ี
                   
                         ่
                         ี
                       ั
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11