Page 7 - งานทดลอง
P. 7

ั
                                                                                 ิ
                                                                                          ุ
                                                                                     ั
                                                                                        
                                                                            วารสารวจยและพฒนาดานสขภาพ
                                                                                            ี
                                                                           ั
                                                                                      ั
                                                                                    ั
                                                                                   ุ
                                                                         สานกงานสาธารณสขจงหวดนครราชสมา
                                                                         ํ
                                                   ื
             อยางรวดเรว  เปนผลมาจากการไดรบนาหรอ               จากการทบทวนวรรณกรรมทผานมา
                                                                                         
                                                                                       ี
                       ็
                                               ํ
                                                                                       ่
                           
                
                                           
                                               ้
                                            ั
                                                                                  ุ
                                  ี
                                                                                     
                                                             ู
                                                               
                                                             
                                                                                            ั
                                                                           ั
                                                                                           
                                               ้
                                             ิ
                                                                         ้
             โซเดียมมากกวาปกต มปรมาณนาเพมขึนจาก พบวาผปวยโรคไตเรอรงระยะสดทายทไดรบ
                                             ่
                                                                         ื
                                                                                        ่
                                                                                        ี
                                          ้
                                          ํ
                                                           
                               ิ
                                    ิ
                   ั
                                                                                  
                                                                            ี
                                                                       ่
                                                                       ื
                                              ิ
               ้
               ํ
                                                                                            ุ
                                                   ั
                                                                  
                                                               ื
                                         
             นาหนกแหง (dry weight) มากกวา 1 กโลกรม การฟอกเลอดดวยเครองไตเทยม ไมสามารถควบคม
             ตอวน หรอบางรายไมสามารถควบคมอาหารหรอ ภาวะนาเกนไดเทาทควร สวนใหญมประสบการณ         
                                                            ้
                                                                  
                                          ุ
                                                               ิ
                                                            ํ
                                                                           
                     ื
               
                                                   ื
                                                                                   ี
                               
                                                                                  
                                                                      ่
                                                                      ี
                 ั
                                                                    
                           ้
                                           ิ
                                                                    ํ
                           ํ
                      
                                                                       ิ
                                                                    ้
                                                                 ุ
                             
                                         
                                  ิ
               ํ
                                 ่
                                 ี
                                                                                  ี
                                                                                      ิ
                                     ้
                                     ี
             จากดนาได และนาสวนทเกนนทาใหเกดการคงคาง ตอการควบคมนาเกนในเชงลบ มพฤตกรรมใน
                                                  
                                                ั
                                                ่
                                                        
                   ํ
                                                                            ิ
                   ้
                                      ํ
                ั
                                                                          ื
                                       ิ
                           ิ
             อยในรางกาย เกดอาการบวมบรเวณใบหนา มอ  การบรโภคอาหารและนาดมไมเหมาะสม รบประทาน
                                                            ิ
                                                                          ่
                   
                                                
                                                                        ํ
                ู
                
                                                   ื
                                                                        ้
                                                                                      ั
                                                                             
                                             ี
                                                              ี
                                       ื
                                                   [8]
                                                  
                                                               ี
                                                              ่
                                                                                          ํ
                                                                                            ั
                      
                   
                                                                       ี
                                                                                   
                                           ํ
                                             ่
             และเทาได หายใจหอบ หลอดเลอดดาทคอโปง   อาหารทมเกลอโซเดยมมาก และไมสามารถจากด
                                                                  ื
                                                                        ู
                                                                          
                                                  ื
                                                                                        ่
                                                                                          ํ
                                                         ิ
                                                                                          ้
                                                                        
                           ่
             ภาวะแทรกซอนทพบบอยในระหวางการฟอกเลอด ปรมาณนําดมได ไมรวาตนเองสามารถดืมนาได
                                                              ้
                                                                 ื
                                                                 ่
                           ี
                                        
                               
                       
                                                                       
               
                                     
                                                ํ
                                                   ิ
                                                                                            ิ
             ดวยเครองไตเทยมสาหรบผปวยทมภาวะนาเกน  วนละเทาไร ไมมการตวงปรมาณนาดม ไมทราบชนด
                                          ี
                                    ู
                                    
                                                ้
                    ื
                    ่
                                                                           ิ
                                         ่
                                                             
                              ํ
                                                                  
                          ี
                                                                   ี
                                 ั
                                                                                     
                                                                                  ่
                                                                                  ื
                                                        ั
                                         ี
                                                                                ํ
                                                                                ้
                                           ื
                                                                          
                  
                         ั
                                                                  ี
                                                                      ี
                                                                                           ั
             ไดแก ความดนโลหตตาขณะฟอกเลอด ตะครว  ของอาหารทมโซเดยมเปนสวนประกอบ  รบร             ู
                                                                                       [15]
                                                                             
                
                                ่
                              ิ
                                                   ิ
                                ํ
                                                                 ่
                                                                 ี
                                                                                    ่
                                                 ั
                                                                                       
                                                                                    ื
                                                             ึ
                                                                      ั
                                                           
                                                                                  ้
                                                               
                                    
                ื
                      ิ
             หรออาจเกดอาการแนนหนาอกและภาวะหวใจ และรูสกวาการจํากดอาหารและนําดมเปนความ
                                
                                                        ุ
                                                           
                                              ิ
                                       ั
                                                   ้
                                                   ํ
                               ี
               
                                                                             
             เตนผดจงหวะ ซงจะมความแปรผนตามปรมาณนา ทกขทรมาน ขาดอิสรภาพ ไมสามารถรบประทาน
                                                                                     ั
                          ่
                          ึ
                  ิ
                    ั
                                                   ิ
               ่
                                 ้
                                                                                         
                                                 
               ี
                                          ็
                                                             ี
                              ึ
                           
                                 ํ
                ึ
                                                             ่
                                              ํ
             ทดงออก หากตองดงนาออกมากกจะทาใหเกด อาหารทเคยชอบตามใจปรารถนา บางรายไมทราบ
                                                                      ้
                                                 ํ
                                                                                
                                                                                        ่
                                                                                            ั
                                                    
                                                                                   
                                                                             ึ
                                                                                          ํ
                                                                             ่
             ภาวะแทรกซอนจากการฟอกเลือดมากขน ทาให สาเหตุของภาวะนําเกิน ซงเปนปญหาทีสาคญ
                                             ้
                                             ึ
                                                             ู
                               
                    ุ
                                                                  
                             ํ
                                                                        ุ
             ตองหยดการดงนาสวนเกนออกจากรางกาย ในการดแลผปวยของบคลากรทางสขภาพ สงผลให            
                                                                
                                                                ู
                                                                                  ุ
                             ้
                                                                                        
               
                                    ิ
                          ึ
                                              
                                                            ี
                       ่
                       ั
                                                        
                                                        ู
                                                                                        ุ
                                                                                      
                                                                                   ี
                                                                      
             กอนครบ  4  ชวโมง หรออาจตองหยุดการฟอกเลือด ผปวยมภาวะแทรกซอนตามมาและมผลตอคณภาพ
               
                                                         
                              ื
                                     ึ
                                                         ิ
                                     ้
                                            ํ
                                                               
                                            ้
                                                   ิ
             กอนเวลา ผลกระทบทเกดขน คอ นาสวนเกน ชวตของผูปวยในระยะยาว บางรายตองมานอน
                                ่
                                ี
                                                                
                                        ื
                                                        ี
                                              
               
                                  ิ
                                               ี
                                                                            ื
               ู
                                                                                        ี
                                           ่
             ถกกาจดออกไมหมด การฟอกเลอดทไมเพยงพอ  โรงพยาบาลกอนวนฟอกเลอด เนองจากมนาเกน
                          
                                                                                            ิ
                   ั
                                                                                  ื
                                        ื
                                              
                                                                                  ่
                                                                                         ้
                                                                                         ํ
                                                                  
                                                                     ั
                 ํ
                                           ี
                   
                       ิ
                       ่
                             ี
                             ่
                                         ิ
                                      ั
                  
                                                                              ํ
                                                  ื
               ํ
                                                          
             ทาใหตองเพมความถในการมารบบรการฟอกเลอด ในรางกาย บางคนตองเพมจานวนวันฟอกเลือด
                                                                            ่
                                                                            ิ
                                        
                                                                 ี
                                                   
                                                   ุ
                                                                 ้
                            ั
                                                                       ึ
                            ้
                                                                                    ั
               ่
                                                                           ิ
                              
             ทมากกวา 2 – 3 ครงตอสปดาห เปนสาเหตุกระตน ปญหาเหลานแสดงถงพฤตกรรม การจดการตนเอง
                                                               
                    
                                 ั
               ี
                                                        
                                     
             ทาใหเกดการการคงคางของนาในชองเยอหมปอด  ของผปวย ผเขยนจงนาแนวคด การจดการตนเอง
                                                                      ึ
                                         
                  
                    ิ
                                                                              ิ
                                                                                    ั
                                                                        ํ
               ํ
                                             ื
                                     ํ
                            ั
                                     ้
                            ่
                                                                 
                                                           
                                                           ู
                              
                                                                 ู
                                            ่
                                                             
                                               ุ
                                                                  ี
                                               
                                                 ิ
                            ้
                                
             เกดโรคปอดตดเชอไดงาย เกดความผดปกตของ ของเคนเฟอรและแกลค (Kanfer & Gaelick)
                               
                            ื
                                     ิ
               ิ
                                            ิ
                                                                                           [16]
                                                                        ิ
                         ิ
             ระบบหัวใจและหลอดเลือด ไดแก ภาวะหัวใจ เปนแนวทางในการสงเสริม การจัดการตนเอง
                                                         
                                          
                                       
                                                                
                                    ่
                                                  
                                                    
                                    ื
               
             ลมเหลว  หายใจหอบเหนอย  นอนราบไมได  ประกอบดวย (1) การติดตามตนเอง (self –
                                                                               ิ
                                                   ี
                  
               
                                             
                                          ั
             เปนตน [9, 10, 11]  รบกวนการนอนหลบ ออนเพลย  monitoring) (2) การประเมนตนเอง (self –
                         ื
                                             ุ
                                          
                         ้
               ิ
             เกดการตดเชอในกระแสเลือดอยางรนแรง   evaluation) (3) การใหแรงเสริมตนเอง (self –
                                                  [12]
                     ิ
               
                                                                             
                                                                               
                       
                                                                                         ุ
                                                                          ุ
             สงผลทําใหหวใจทํางานหนักจนอาจเกิดภาวะ reinforcement) มาประยกตใชในการดแลสขภาพ
                                                                                     ู
                         ั
                                  ี
                                                         ื
               ั
                                                ั
                                                         ่
                    
                                                   ั
                                                            
                                                   ้
                                   ิ
             หวใจลมเหลวและเสียชวตได     [13, 14, 5]   ดงนน  เพอเปนแนวทางในการสงเสริมการจัดการตนเอง
                                    
                                 ึ
                                      ั
                                                                                           
                                                   ั
                                                                                        ่
                                                                                    
             การควบคมภาวะนาเกนจงเปนหวใจสาคญสาหรบ ในผปวยโรคไตเรือรงระยะสุดทายทีไดรบ
                                               ํ
                                                                          ั
                                                                                            ั
                               ิ
                                                           ู
                                                            
                                                                       ้
                                             ั
                            ํ
                     ุ
                            ้
                                                           
                                           ํ
                                      ี
                                        ั
                                                                                          
                                                                                          ู
                                                  ื
                                      ่
                                        
                        ื
                        ้
                                                                                         
                
                                                                        ่
                                                                        ื
                                ุ
                                                                                   
                                                                   
               
                          ั
                                                                                           
               ู
             ผปวยโรคไตเรอรงระยะสดทายทไดรบการฟอกเลอด การฟอกเลือดดวยเครองไตเทียม สงผลใหผปวย
                                   
             ดวยเครองไตเทยม                            เกดพฤตกรรมการดแลสุขภาพอยางตอเนอง
                          ี
                   ่
               
                   ื
                                                              ิ
                                                                                           ื
                                                                                           ่
                                                                        ู
                                                         ิ
                                                                     ี
                                                                      ิ
                                                            ึ
                                                            ่
                                                           
                                                                              
                                                                              ู
                                                               ุ
                                                                        ่
                                                       คงไวซงคณภาพชวตทดของผปวย
                                                                        ี
                                                                          ี
                                                                               
                                                                 ี
                                                                       ่
                                                                     ั
                                                                 ่
                                                                ปท 6 ฉบบท 2 (กรกฎาคม – ธนวาคม 2563)  7
                                                                                 ั
                                                                       ี
                                                                 
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12