Page 25 - BROJ 49/GODINA II/SARAJEVO 11.02.2016.

Britansko Carstvo
1921. godine

kasnije postati poznat kao Ibn Saud i biti Kolonizatori su imperijalnu kolonijalnih trupa. I danas veliki broj
smatran zvaničnim utemeljiteljem države. politiku nastojali Indijaca govori engleski jezik, a veliki
broj Alžiraca francuski jezik.
NEMOGUĆNOST OTPORA pretvoriti u uzvišenu Saudijska Arabija u tom je kontekstu
Većini britanskih kolonija sve do misiju unapređivanja specifična. U njoj se nikada nije zvanič­
okončanja Drugog svjetskog rata nije bila no govorio drugi jezik osim arapskog,
priznata nezavisnost. Tek je 1945. godine koloniziranih zemalja jer i kolonijalizam u njoj nije službeno
Britanija pristala da Indija postane nezavi­ putem trgovine i postojao. To je bio jedan od razloga zbog
sna. Na primjeru Indije moguće je primi­ administracije te kulturnog kojeg Saudijci, posebno vezani za jezik,
jeniti teorije postkolonijalne kritike. Iako nisu osjećali ugroženost zbog stranog
je ona od 18. stoljeća bila pod britanskom i moralnog usavršavanja. kolonizatorskog tijela. Britanci su uspje­
vlašću, indijski narod prakticirao je svoje Sve to podrazumijevalo li samo geografsko srce muslimanskog
stoljećima prisutne društvene običaje, što svijeta kolonizirati tako da su na Arabij­
je dovodilo do sukoba s Britancima. Go­ je superiornost skom poluotoku svoju sliku o Arapima
dine 1857. došlo je do pobune indijskih kolonizatorske kulture i islamu nametnuli kao njihovu sliku o
trupa u britanskoj kolonijalnoj vojsci, koja je na sebe preuzela samome sebi. Britanski cilj bio je, kako
a pobuna je izbila upravo zbog britan­ piše Hempher, uništenje islamske kulture
ske neosjetljivosti spram indijske vjere zadatak “spašavanja” i i predstavljanje islama krutim, neosjetlji­
i običaja, što je ustanicima omogućilo “civiliziranja primitivnih i vim i nazadnim. Nametnuvši Saudijcima
samoprepoznavanje. Lacanova faza sa­ zaostalih”, tj. “inferiornih” vehabijsku interpretaciju islama, i to tako
moprepoznavanja kroz ogledalo Drugog da je ona djelo njihovog čovjeka, ostvari­
obilježila je ne samo Indiju nego i dru­ društava i rasa li su dalekosežne posljedice. Muhammed
ge britanske i francuske kolonije. Jedan iz Nedžda, duhovni plod britanskog oba­
od faktora koji je omogućio definiranje imperijalnog jezika i kulture, koji su vještajnog sjemena, i danas se u Saudij­
vlastitog identiteta u odnosu na imperi­ predstavljani kao poželjni obrasci kojima skoj Arabiji smatra reformatorom koji je
jalni identitet kolonizatora bio je i jezik. je potrebno težiti”, piše Žana Damnja­ zagovarao povratak vrijednostima prvih
“Činjenica da su u bivšim kolonijama nović. Važnost samoprepoznavanja vla­ generacija muslimana. Budući da inter­
često istovremeno u upotrebi jezici in­ stite jezičke tradicije došla je do izražaja pretaciju islama kojeg prakticiraju sma­
digenih naroda i jezik kolonizatora čini u književnim djelima. Alžirski pjesnik traju djelom domaćeg čovjeka, te zbog
jezičku situaciju u tim zemljama veoma Melek Hadad, koji je živio u Francuskoj, nepostojanja vidljivih označitelja Dru­
kompleksnom. Situacija u bivšim kolo­ zapisao je: “Od moje domovine više me gosti (poput stranog jezika, naprimjer),
nijama takva je da je jezik kolonizatora razdvaja francuski jezik nego Mediteran.” Saudijci ne mogu doći u fazu samoprepo­
postao dio ličnog i kolektivnog identite­ Iako je strani jezik omogućio pogled u znavanja vlastitog identiteta u odnosu na
ta kolonijalnog subjekta i to prije svega vlastitu jezičku tradiciju kolonijalnog kolonijalnog Drugog. Taj bismo fenomen
putem obrazovanja koje je kolonizator­ subjekta, on je istovremeno utjecao na mogli nazvati autokolonijalizmom. Stoga
ska vlast uvela u koloniziranim zemlja­ konstituiranje kompleksnih identite­ je Saudijska Arabija najveći kolonijalni
ma, a čiju je osnovu činilo proučavanje ta u periodu nakon povlačenja vojnih uspjeh Velike Britanije. n

STAV 11/2/2016 25