Page 42 - STAV broj 160

borbenog poretka za osiguranje proboja iz prostora i šire koje su učestvovale u ope- bile 21. tuzlanska s Crepoljskog prema Mr-
okruženja – operacija “Maigewitter”. Ova racijama oslobađanja Sarajeva. kovićima pravcem Bjelava i 18. hrvatska
operacija podrazumijevala je ovladavanje brigada, koja je napadala pravcem Bio-
komunikacijama dolinom rijeke Bosne te Učešće ove operativne komponente u sko, Pašino Brdo prema Logavinoj ulici.
Brčko – Gračanica – Doboj i prodor pre- akcijama oslobađanja Sarajeva bilo je od
ma Tuzli s upotrebom 6 divizija. višestrukog značaja s obzirom na to da je Iza 15 sati 5. aprila iz pravca Hreše i
organizacija imala itekako krupan i deli- Buloga prva u grad prodrla je na Vratnik,
STEZANJE OBRUČA katan zadatak. On je podrazumijevao za- a potom i na Bentbašu 16. muslimanska
štitu kadrova, stanovništva, životno važ- brigada i ubrzo je zauzela i Baščaršiju.
Jugoslavenska armija išla je u etapa- nih objekata te organizaciju unutrašnjih Malo prije 18 sati kod sarajevske Kate-
ma iz više pravaca koncentričnim napa- neprijateljskih uporišta. Ove su pripreme drale jedinice 16. muslimanske spojile
dima na grad s ciljem stvaranja dvostru- počele mnogo i prije same operacije oslo- su se s 18. hrvatskom brigadom.
kog prstena. Žestoke borbe rezultirale su bađanja grada.
obostrano velikim gubicima na Romaniji S jahorinsko-trebevićke strane na Bi-
i Ivan-sedlu. Glavni cilj bio je potiskiva- Zanimljivo je koje su vrste priprema strik su izbile 3. proleterska (sandžačka)
nje neprijatelja s tih planina nadomak ovom prilikom izvedene: aktivisti su po- i 4. sandžačka brigada. U noći s 5. na 6.
Sarajeva. vučeni iz svojih stanova da bi se sačuvali april od Pošte do Marin-Dvora vodile su
ljudi, organiziran je i smještaj po kuća- se najžešće borbe. To potvrđuje podatak
Početak općeg odsutnog napada na ma za eventualne ranjenike i medicin- da su jedinice Jugoslavenske armije mo-
vanjsku odbranu pokrenut je 28. marta ska pomoć za iste, aktivirane su patrole rale neutralizirati četiri njemačka tenka
u 4 sata u zoru. Sa sjeverne romanijske u njemačkim, domobranskim i ustaškim na tom potezu. To je bio proboj dijelova
strane učestvovale su 16. muslimanska, uniformama, formirane su udarne grupe zaostalih njemačkih jedinica (334. puka)
20. romanijska i dva bataljona 5. sandžač- s ciljem zaštite vitalnih objekata, a dio je u gradu i time je bilo završeno oslobađa-
ke brigade u okviru 27. divizije, te 21. bio zadužen da hvata vezu s jedinicama nje centra Sarajeva. Na Stupu i Ilidži već
tuzlanska brigada i 18. hrvatska (bosan- Jugoslavenske armije s ciljem priključi- se povlačio 14. SS puk probojem s Vra-
ska) brigada kao dio 38. divizije. S istoka vanja u gradskim uličnim borbama. Pri- ca prema Mojmilu i Ilidži 5. crnogorske
je prodirala 3. proleterska i 4. sandžačka premljeno je bilo i 90 zastava Jugoslavije udarne brigade. U Blažuj je ušla 29. her-
brigada. Na Palama i Mokrom vodile su i saveznika, koje su izrađene još 1944. go- cegovačka divizija i Sarajevo je s okoli-
se najžešće borbe. dine. Čak je u pripravnosti bio i hor koji nom do popodnevnih sati 6. aprila bilo
je u tom trenutku uvježbavao patriotske potpuno slobodno. Zauzimanje netaknu-
Napad na Ivan-sedlo počeo je 4 sata pjesme, himnu i internacionalu. Akcije tog vojnog skladišta u Blažuju ubrzao je
kasnije jer je priprema bila temeljitija s iznutra krenule su 4. aprila. tok operacije s obzirom na to da se radilo
obzirom na to da je neprijatelj bio dobro o veoma značajnoj količini artiljerijskog
utvrđen na ovom području. S ove strane OSLOBAĐANJE SARAJEVA naoružanja. U narednim danima oslobo-
učestvovale su 29. hercegovačka udarna đena je cijela sarajevsko-visočka kotlina,
divizija s 10, 11. i 13. hercegovačkom bri- Četvrtog na peti april njemački 21. a 9. aprila Kakanj te 12. aprila Zenica.
gadom. Iz pravca Konjica krenula je 14. korpus bio je uveliko u povlačenju na
hercegovačka omladinska brigada. Napadi svim pravcima. Njihova 181. pješadijska U borbama u samom užem području
su išli naizmjeničnim jurišima i obje stra- divizija, 964. tvrđavska brigada te niz dru- grada poginulo je oko 20 vojnika Jugosla-
ne trpjele su značajne gubitke. Sa zapadne gih domobranskih i ustaških jedinica u venske armije i oko 20 pripadnika udarnih
strane učestvovale su tri krajiške brigade, dolinama Željeznice i Miljacke, između grupa u gradu (ilegalaca), a ukupni gubi-
a s južne strane i 5. crnogorska brigada. Igmana i Pala, držale su i dalje linije na- ci na širem području Sarajeva za vrijeme
Sve u svemu, bio je to jedan čitav spektar domak Sarajeva. S 4. na 5. april duboko Sarajevske operacije procjenjuju se na
brigada s cijelog bosanskohercegovačkog u njemačko-ustašku odbranu prodrle su 700 poginulih i oko 2.000 ranjenih jugo-
slavenskih boraca. Neprijateljski gubici
Sarajevska operacija počinje početkom marta mjeseca, da bi 28. bili su oko 5.000 poginulih i preko 6.000
marta krenula njena završna faza i trajala je do 12. aprila 1945. zarobljenih vojnika. Zaplijenjena je bila
godine. Ova vojna operacija Jugoslavenske armije bila je dio ogromna količina teškog i lahkog oružja
širih vojnih operacija u Bosni i Hercegovini. Uslijedila je nakon i materijalno-tehničkih sredstava. n
oslobođenja Mostara, Travnika i Višegrada, a po oslobođenju
Sarajeva, krenulo se u operacije oslobađanja Banje Luke Nastavak u sljedećem broju: Bosansko-
hercegovačko proljeće 1992. godine, opsada i

odbrana Sarajeva (1992 –1995)

42 29/3/2018 STAV