Page 76 - STAV broj 298

KULTURA

IZ UREDNIČKE BILJEŽNICE
Posezanje za narodnom riječi sa narodnih usana

POSTGENOCIDNA

KOMPILACIJSKA REPLIKA

SKENDERU KULENOVIĆU

Piše: Almir ZALIHIĆ Safet Kadić: Hava majka Pridorka, Planjax, Tešanj, 2016.

vaka je riječ, prije svega, i mož-
da i iznad svega, dvostrana: zna-
kovna čovjekova tvorevina koja
Soblikom posreduje artikulacio-
no-akustičku materiju dajući joj smisao,
ukršta neposredno, materijalno sa isposre-
dovanim, značenjskim. Svojom drugom,
značenjskom stranom, izvodi pjesnika i
čitatelja u svijet “onostranih”, označenih
predmeta i događaja. Oblikovati u riječi-
ma znači oblikovati već oblikovano, zna-
či oblikovati u materijalu koji je uvijek i
bitno višestran i čija se višestranost nalazi
u dinamičnoj ravnoteži. Zato je tek reali-
ziranje, jezičko utjelovljenje “osnovnoga
tona”, jedini i pravi ontički čin u pjesniš-
tvu; to je, praktično, osjetan ali teorijski
gotovo nepojaman koloplet zamišljenih
oblika i njihovoga konkretnog sačinja-
nja u pjesmi.
U potpunijoj, ambicioznijoj analizi,
lahko bi se moglo pokazati kako Safet Ka-
dić u poemi Hava majka Pridorka nepre-
kidno mijenja svoju oblikovnu tačku ili
gledište, ali bi mnogo teže bilo ukazati na
prave uzroke takvog meandriranja. Teže
zato što pjesnik ne bira slobodno svoju
oblikovnu tačku gledišta, što je njegov
izbor oblikovnih postupaka uslovljen
kontekstom koji se širi od individualne
naklonosti i odluke – preko dinamične
hijerarhije književnih konvencija i stil-
skih opredjeljenja – do “duha vreme-
na” i “bila historije”. Vremenskohisto-
rijski kontekst neposredno se osjeća u
komparaciji sa poemom Stojanka maj-
ka Knežopoljka Skendera Kulenovića,
ali se pri tome ne dopire do unutarnje
strukture Kulenovićevog stiha, nego se
ističu spoljne veze, spoljni odnosi /Post-
genocidna kompilacijska replika Skenderu,
posvećena ucviljenim i unesrećenim bosan-
skim majkama/.

76 19/11/2020 STAV