Page 60 - STAV broj 234

DRUŠTVO

Negativan odnos muslimanskog i pravo- Bošnjačko stanovništvo omrzlo je Ejup-pašu još za vrijeme
slavnog stanovništva prema Ejup-paši na- pokreta Husein-kapetana Gradaščevića, pa ni u novim
stavljen je i narednih godina.
Paša se posebno zamjerio pešterskim okolnostima nije bilo dobro raspoloženo prema njemu.
Klimentama, koji su početkom 1836. go- Predstojeće pripajanje dijela Novopazarske nahije Kneževini
dine planirali pobunu protiv njega. Srbiji još je više ozlojadilo Bošnjake koji su u paši vidjeli
Žalbe na Ferhatagića stizale su na Portu
s potpisima i pravoslavnih i muslimana, izdajnika islama i Osmanskog carstva, mada on za ovo nije
a anarhija je već počela poprimati zabri- snosio neposrednu krivicu. Početkom 1833. godine napetost
njavajuće razmjere. Sultan je na nemire je u Novom Pazaru i okolini dostigla vrhunac, pa su se širili
aprila 1836. godine odgovorio smjenom glasovi da se muslimani spremaju da se prvo obračunaju s
Ejup-paše i za novog pašu u Novom Paza-
ru imenovao Halila Adempašića. Ferha- pašom, a onda i sa Srbijom
tagić je po dobijanju ove vijesti pogubio
svog nesuđenog nasljednika, a zatim pri- Srbi iz Nove Varoši bili su protiv paše Ejup-paša je poznat i po obnovi Kurd
silio muslimanske prvake u oblasti da od u savezu sa svojim zabitom Derviš-begom, Čelebijine džamije, koju danas Novopa-
sultana traže produžetak njegove uprave. a u okolini Prijepolja ustali su na oružje. zarci zovu Ejup-pašina ili Pašina džamija.
Nakon zločina i prisile izbila je opća po- Ejup-paša je sebi nadređenom bosanskom Ona se nalazi u mahali Svojbor. O tome
buna muslimana u cijelom pašaluku, koju veziru Vedži-paši pobunu muslimana pred- govori i tarih (natpis) na džamiji, gdje
je Ejup-paša lahko ugušio pohapsivši ili stavljao kao bunu protiv reformi Mah- se spominje 1838. godina. Paša je ubijen
pobivši pristalice rahmetli Adempašića. muda II, a srpsko komešanje kao bunu pri kraju njene rekonstrukcije. Minaret
Nezadovoljstvo žitelja Novopazarskog raje povezanu s knezom Milošem, čime je bio do pola izgrađen, tako da je džami-
sandžaka rezultiralo je do ljeta 1837. go- je stekao političku i vojnu podršku da se ja donedavno bila s krnjim minaretom.
dine ujedinjavanjem pašinih podanika i održi na vlasti. Ništa bolji odnosi između Ejup-paša je sahranjen na novopa-
protivnika bez obzira na vjeru i socijalni Ejup-paše i dijela njegovih podanika nisu zarskom groblju Gazilar. Iznad njegovog
položaj. Srbi, Arbanasi i bošnjački ugled- bili ni u jesen i zimu 1837/1838. godine. mezara pristalice su mu podigle turbe, ali
nici Sjeničke, Novopazarske i Novova- Ejup-paša je umro pod mističnim okol- njegovi protivnici su mu turbe porušili
roške nahije, vidjevši da žalbe i vijesti o nostima sredinom aprila 1838. godine. do temelja.
zulumu i nezadovoljstvu svih podanika Ubijen je u njegovom dvoru u Novom Period njegove vladavine u narodu je
nisu stigle do sultana, poslali su zajed- Pazaru. Postoji zanimljivo predanje veza- ostao upamćen kao “Ejup-pašine godine”.
ničku delegaciju s potpisima i pečatima no za Ejup-pašu u Novom Pazaru. Prema
u Istanbul kako bi smijenili pašu. Paša toj predaji, najveća slabost Ejup-paše bile SUDBINA PORODICE FERHATAGIĆ
je saznao da je delegacija na putu, pa je su lijepe žene i, da bi do njih došao, nije Tako je okončana vladavina Ferhatagi-
poslao Tatare koji su poslanike presreli, birao puteve. Sagradio je prelijep i visok ća novopazarskim krajem. Razjedinjenost
zarobili, vratili u Novi Pazar i pogubili. dvor u Novom Pazaru iz kojeg je s merakom muslimana i nepostojanje apsolutne pre-
Ejup-paša okupio je na Sjeničkom polju mogao da posmatra komšinice u avlijama. vlasti pristalica jedne porodice pokazalo
potpisnike žalbe, njih oko hiljadu, pod Pošto je žena bosanskog vezira krenula iz se i nakon njegove smrti. Kandidati za
izgovorom da sasluša žalbe, a zatim ih je Travnika za Istanbul, put je vodio preko pašinog nasljednika bili su Mehmed-beg,
opkolio vojskom i većinu bacio u tamnicu. Novog Pazara. Tada je bio običaj da se na sin prethodnog paše Osmana, zatim član
ovom dugom putu putnici odmaraju po porodice Kapetanovića, srodnik paše iz
dva dana od napornog puta samo u gradu vremena bosanske pobune, i Salih-beg
na rijeci Raški i u Jedrenu. Vezirova hanu- Ferhatagić. Na kraju, pašaluk je naslije-
ma, lijepa kao dženetska hurija, odmarala dio Jusuf-paša Kapetanović, kome je prvi
se u Ejup-pašinom dvoru. Jako se svidje- zadatak po povratku na vlast bilo likvidi-
la Ejup-paši. Bacio je oko na vezirovicu. ranje i izbacivanje iz službe Ejup-pašinih
Tokom noći pod nepoznatim okolnostima poreznika, pandura i srodnika.
Ejup-paša je obljubio vezirovu kadunu. U haremu Careve džamije u Sarajevu
Nakon toga, ona će nastaviti put prema postoje dva mezara pripadnika novopa-
Istanbulu. U međuvremenu su procurile zarske kapetanske i pašalarske porodi-
vijesti o ovoj ljubavnoj avanturi Ejup-paše ce Ferhatagić: Hadži Derviš Abid-be-
sa ženom bosanskog vezira i nedugo potom ga, sina Muhameda-paše Ferhatagića
uslijedila je odmazda. Ejup-paša je nađen koji je preselio 1803. godine, i Muha-
ubijen u njegovom dvoru. med-bega Ferhatagića koji je preselio
Ejup-paša je izgradio veleljepni “dvor i 1807/08. godine.
konake” za svoju porodicu. Zgrada je bila Pripadnika porodice Ferhatagić nema
najljepše novopazarsko zdanje iz osman- više u Novom Pazaru. Od tri konkurent-
skog perioda. Bila je podignuta između ske porodice koje su se borile za vlast u
ulice Rasima Halilovića (Domski sokak) Novom Pazaru i Sandžaku, još jedino
i ulice Jugovića (Altun-alemski sokak) u postoji porodica Rizabegovića, koji su
naselju Jošanica. Do nje je bila izgrađena se ranije prezivali Muratbegovići, a još
visoka kula, sazidana od kamena, u čijem ranije Talirovići i potomci su Osman-pa-
je prizemlju bila hapsana (zatvor), a na še Talirovića. Potomci Ejup-paše, iza
spratu pašine kancelarije. Ejup-paša je kojeg su ostale dvije kćerke, po ženskoj
imao svoje kule i u Novopazarskoj Banji, liniji su novopazarski Tahirbegovići i
Čalap-Verdi ili Ismail-pašina džamija
gdje je bio smješten dio njegove vojske. Nedžibpašići. n

60 29/8/2019 STAV