Page 35 - STAV broj 424

Kreševljakovića, 1868. godine. Držimo li
se usmenog predanju, na koje se poziva
i Medžida Bećirbegović u studiji pod
nazivom Džamije sa drvenom munarom
u BiH, na mjestu džamije iz 1868. godi-
ne prethodno je postojala i džamija od
drvenih talpi, koja je porušena prilikom
izgradnje nove, a za čiji su pod korištene
navedene talpe. Po svemu sudeći, spome-
nuta džamija od drvenih talpi nije bila
prva i da je i prije nje vjerovatno postojala
još jedna ili čak i više njih koje su s vre-
mena na vrijeme obnavljane ili na istom
mjestu nanovo podizane. Posljednja od
njih, džamija iz 1868. godine, u kontekstu
kontinuiteta džemata, preteča je današnjoj Unutrašnjost
džamije
džamiji s dvjema munarama izgrađenoj neposredno
izvan tvrđave. U njoj, toj staroj četvero- nakon ratnih
vodnoj džamiji, klanjalo se sve do otvora dejstava u
Todorovu
nove džamije 1973. godine.
Broj muslimanskih domaćinstava u
Todorovu porastao je s 350 u 1934. godini,
preko 400 u 1958. do 650 u 1973. godini.
Slijedom navedenog demografskog rasta,
rasle su i potrebe za većim i funkcionalni-
jim molitvenim prostorom. Nakon dužeg
perioda u kojem su se među džematlija-
ma iznosile ideje i razmatrali prijedlozi
za novim objektom, u finalizaciju plana
krenulo se početkom sedamdesetih godi-
na prošlog stoljeća. Džamija je izgrađena
u prilično kratkom roku, a otvorenje no-
vosagrađene džamije u Todorovu organi-
zirano je 19. augusta 1973. godine. Tom
prilikom oko džamije se slilo nekoliko
hiljada vozila, a u dupke punoj džamiji
podne-namaz je klanjalo oko 1.000 vjerni- Hasan ef. Hilić Zuhdija ef. Imamović Hamdija efendija Kovačević
ka, te još nekoliko puta toliko u haremu i
na livadama okolo džamije. Po novinskim koje je uz materijalnu pomoć džematlija svih simbola koje ona posjeduje, nazvali
izvještajima, svečanosti otvorenja prisu- i ostalih vakifa uspješno implementirao. smo je ‘Hamsijja’. Munare džamije visoke
stvovalo je više od 50.000 hiljada ljudi. Kako to i sam često voli kazati, džamija su 27,5 metara. U to vrijeme u Tršcu kod
Od historijskih podataka važnih za u Todorovu izraz je njegove velike ljubavi Cazina već je bila napravljena džamija 18
džemat Todorovo vrijedi istaći i to da su prema simetriji za šta mu nije bilo teško × 12 m i to je bila najčuvenija džamija u
od najstarijih vremena pa do izgradnje i po noći dolaziti na gradilište, mjeriti i Cazinskoj krajini. Mi smo našu džamiju
nove džamije imamsku službu obavljali: premjeravati, na licu mjesta promišljati počeli 18 ×12 m, a na kraju je izišla na
Began ef. Hadžić, Abdo ef. Pervanić, Mu- nove ideje, a sve u svrhu što bolje pripreme 23 x 17 m. I tu dimenziju od 23 m smo
stafa ef. Karalić, hodža Semanić, hodža za novi radni dan i nove građevinsko-ar- kasnije, pred sami otvor, produžili za još
Kapić, hodža Gerdijanović, Husein ef. hitektonske poslove. 2 m, tako da je džamija na kraju imala
Keranović, Sulejman ef. Dizdarević, Be- „Nova todorovska džamija ima bogatu dimenzije 25 × 17 metara“, kaže Zuhdi-
ćir ef. Šabić, Ali ef. Džinić, Hasan ef. Va- simboliku. Projektovana je i građena tako ja ef. Imamović.
rešanović, Mehmed ef. Kurt, Arif ef. Pu- da nas svojim komponentama upućuje na Baveći se opisom džamije u knjizi
rić, Abid ef. Ljubijankić, Bego ef. Šabić i osnovne misli naše uzvišene vjere. Nje- Džamije Velike Kladuše, Hasan ef. Hilić
Smail ef. Šahinović. zinih pet kubeta upućuje nas na pet te- je između ostalog zapisao: „Džamija je
meljnih dužnosti islama: središnje kube projektovana i rađena tako da se kroz nju
arHitektonske oDlike Džamije ukazuje na kelimei-tevhid, a četiri manja može obavljati sav vjerski život muslima-
Izgradnja nove džamije u Todorovu na manifestaciju kelimei-tevhida, a to su: na. Njena funkcionalnost odgovara duhu
odvijala se pod vodstvom njenog projek- namaz, zekat, post i hadž. I još nešto, pet vremena, standardu muslimana u Bosni i
tanta i tadašnjeg imama džemata Zuhdije kupola simbolizira pet dnevnih namaza, Hercegovini i duhu potreba savremenog
ef. Imamovića. Iako se kasnije bavio iz- od kojih je ono srednje salatul-vusta (ikin- čovjeka-vjernika. Njenoj funkcionalnosti
gradnjom više od 250 munara, todorovska dija) ili petkom džuma-namaz. U prvom i urbanom rješenju može pozavidjeti svaki
džamija mu je bila prva i jedina koju je dijelu džamije na spratu nalazi se učio- grad u kojem žive muslimani u svijetu...“
projektovao i izgradio. Džamija je u po- na, koja predstavlja prvi korak u džamiju. Džamija u Todorovu ima više od 350
četku trebala biti manjih dimenzija i s jed- Ona je prekrivena sa šest ovalnih kupola, kvadratnih metara korisnog prostora, 13
nom munarom, a kako je odmicala grad- koje predstavljaju šest imanskih šarta, jer vrata i oko 40 prozora. Jedna od njenih
nja, Imamović je dolazio do novih ideja bez imana nema prilaza u džamiju. Zbog odlika jeste i 14 stubova koji podupiru

STAV 21/4/2023 35